Ελληνικές άμεσες επενδύσεις στην αλλοδαπή

Abstract

The present thesis is an effort to record and map the total of Greek outward Foreign Direct Investment both in sectoral and spatial level over a period of ten years (2001-2010). It also explores the impact of various determinants on Greek outward FDI.This thesis is based on primary firm level data collected from the Bank of Greece for all the Greek Multinational enterprises. The theoretical framework used is Dunning’s Eclectic Paradigm and the analysis moves to micro- and macro-level in parallel.Chapter one consists of the clarification of the relevant concepts/theories and the literature review of the scientific field of the thesis.The second chapter describes global FDI trends in recent decades.The third chapter is the descriptive part of the thesis.The fourth chapter includes the empirical investigation of the research questions and hypotheses, which is based on the econometric processing of the data of the Bank of Greece.The final conclusion of this study is twofold. The Greek Outward FDIs are currently in a mature stage of internationalisation at least at regional level. Greek MNEs are basically large firms following the incentives of market seeking, strategic positioning and increasing of efficiency over their competitors. They present minimal similarities with the smaller MNEs of the 1990s, which continue to exist and invest in the Balkan countries, but their importance is rather minimal compared with the total population.Regarding their motives, we distinguish two major trends. The first trend is the internationalisation under the criterion of tax avoidance and the search for less risky environment for capital investment. This trend is actually disinvestment and is mostly applied by financial institutions, which are often used as a vehicle for capital flight.The other trend evolves alongside tax and is determined by growth strategy into new markets and the search for synergies, expertise and strategic partnerships. This trend is mainly followed by the heavy industries of manufacturing, and to a large extent by various trade branches.Therefore, a key policy conclusion that can be drawn is the need for immediate reform of the tax framework of the Greek economy, and the institutional framework affecting investment in the country, such as administrative procedures and judicial speed. This will alleviate the disinvestment of capital from Greece, as evidenced in the financial sectors, while the "real multinational enterprises" will be able to improve the effectiveness of their parents and promote their internationalisation strategies further, with a positive impact on national economy.

Η διδακτορική διατριβή αποτελεί αφενός μεν μία προσπάθεια καταγραφής και χαρτογράφησης του συνόλου των ελληνικών ΑΞΕ τόσο σε κλαδικό όσο και σε γεωγραφικό επίπεδο σε χρονικό βάθος δέκα ετών (2001-2010), αφετέρου δε διερευνά την επίδραση διαφόρων προσδιοριστικών παραγόντων στις ελληνικές ΑΞΕ.Η διατριβή βασίζεται σε πρωτογενή στοιχεία σε επίπεδο επιχείρησης που συλλέγει η Τράπεζα της Ελλάδος για το σύνολο των ελληνικών επιχειρήσεων που έχουν πραγματοποιήσει Άμεση Ξένη Επένδυση. Ως θεωρητικό πλαίσιο χρησιμοποιείται το εκλεκτικό υπόδειγμα του Dunning ενώ επιχειρείται η ανάλυση να κινείται παράλληλα σε μίκρο- και σε μάκρο-επίπεδο. Στο πρώτο κεφάλαιο, γίνεται η αποσαφήνιση των σχετικών εννοιών και η επισκόπηση της βιβλιογραφίας του επιστημονικού πεδίου της διατριβής.Στο δεύτερο κεφάλαιο, περιγράφονται οι τάσεις γύρω από τις ΑΞΕ παγκοσμίως τις τελευταίες δεκαετίες.Το τρίτο κεφάλαιο, αποτελεί το περιγραφικό μέρος της διατριβής.Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται η εμπειρική διερεύνηση του ερευνητικού ερωτήματος των υποθέσεων εργασίας, όπως περιγράφονται στην αρχή της έκθεσης, η οποία βασίζεται στην οικονομετρική επεξεργασία των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος.Το τελικό συμπέρασμα της παρούσας μελέτης είναι διττό. Οι ελληνικές Α.Ξ.Ε. έχουν περάσει, πλέον, σε ένα στάδιο ωριμότητας της διεθνοποίησής τους σε περιφερειακό, τουλάχιστον, επίπεδο. Φορείς τους είναι κατά βάση μεγάλες ελληνικές πολυεθνικές επιχειρήσεις που κινούνται με κίνητρα την αναζήτηση αγορών, τη στρατηγική τοποθέτηση και τη συνολική βελτίωση της αποτελεσματικότητας των ομίλων τους. Ελάχιστη σχέση έχουν με τις μικρότερες επιχειρήσεις της δεκαετίας τους 1990, οι οποίες εξακολουθούν να υφίστανται και να επενδύουν στις βαλκανικές χώρες, αλλά η βαρύτητά τους, στο σύνολο, είναι ελάχιστη σε σχέση με αυτή των πρώτων. Σχετικά με τα κίνητρά τους, διακρίνουμε δύο κυρίαρχες τάσεις. Η μία τάση αφορά στη διεθνοποίηση, με αποκλειστικό κριτήριο την αποφυγή φορολογίας και πιθανόν την εύρεση λιγότερου επισφαλούς περιβάλλοντος για την τοποθέτηση κεφαλαίων από αυτό της ελληνικής οικονομίας. Η τάση αυτή πιθανότατα αποτελεί αποεπένδυση και ακολουθείται, ως επί το πλείστον, από τους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς, οι οποίοι συχνά χρησιμοποιούνται ως όχημα για τη φυγή κεφαλαίου από τη χώρα.Η άλλη τάση είναι αυτή που, παράλληλα, με τη φορολογία προσδιορίζεται από στρατηγική ανάπτυξης σε νέες αγορές και αναζήτηση συνεργειών, τεχνογνωσίας και στρατηγικών συνεργασιών. Η τάση αυτή ακολουθείται, κυρίως, από τις βαριές βιομηχανίες των κλάδων της μεταποίησης, και σε μεγάλο βαθμό και από τους κλάδους του εμπορίου.Ως εκ τούτου, ένα βασικό συμπέρασμα πολιτικής που μπορεί να εξαχθεί είναι ότι χρειάζεται άμεση αναμόρφωση του φορολογικού πλαισίου της ελληνικής οικονομίας, καθώς και του θεσμικού πλαισίου που επηρεάζει τις επενδύσεις στη χώρα, όπως είναι οι διοικητικές διαδικασίες και η ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης. Με τον τρόπο αυτό θα μετριαστεί η αποεπένδυση κεφαλαίων από την Ελλάδα, από τους χρηματοπιστωτικούς κλάδους ενώ παράλληλα, οι «πραγματικές πολυεθνικές επιχειρήσεις» θα μπορέσουν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των μητρικών τους και να προωθήσουν τις στρατηγικές διεθνοποίησης τους περαιτέρω, με αναμενόμενες θετικές επιδράσεις στην εθνική οικονομία.