Αλλόχθονα μακροφύκη στην υποπαλιρροϊκή ζώνη των ελληνικών ακτών

Abstract

The present study has emphasized to alien macroalgae of Greece, aiming to give answer to the following inquires: a) which are the alien macroalgae of Greece, b) how vulnerable are the indigenous communities to alien macroalgae introduction and abundance, and c) which are the impacts of the alien macroalgae to the indigenous communities. Several coastal areas of both the Aegean and Ionian Seas have been chosen for macroalgal study. In total, 60 sites and 452 macroalgal samples have been studied.Based on our results, Greece hosts 35 alien macroalgae in total. Detailed data of taxonomy, systematics, biology, ecology, distribution as well as further comments are provided for each alien taxon. The majority of alien macroalgae distribute in the South Aegean Sea. Most of them came from the Indo-Pacific Ocean through shipping and the Suez Canal, mainly after the 1970s. Six alien macroalgae are invaders in the Greek seas. Codium fragile subsp. fragile and Asparagopsis taxiformis exhibited the synergistic process of ‘Invasional Meltdown’ in ‘Chora’ station of Andros Isl.Alien macroalgae introductions into an area seem to be dependant mainly on its geographical location. Their abundance seems to be favored by ‘low’ ecological quality ecosystem status. Severe impact by alien macroalgae was observed only in cases when these present invasive behavior, leading to reduction of native biodiversity and to alteration of the phyco-community structure.In conclusion, an overall aspect of alien macroalgae of Greece was achieved. However, special attention should be given to alien macroalgal invaders.

Η παρούσα διατριβή επικεντρώθηκε στα αλλόχθονα μακροφύκη των ελληνικών ακτών, επιχειρώντας να δώσει απάντηση στα εξής ερωτήματα: α) ποια τα αλλόχθονα μακροφύκη των ελληνικών ακτών, β) ποια η ευπάθεια των αυτόχθονων φυκοκοινωνιών έναντι των αλλόχθονων μακροφυκών και γ) ποιες οι επιπτώσεις των αλλόχθονων μακροφυκών στις αυτόχθονες φυκοκοινωνίες. Για τη μελέτη των μακροφυκών επιλέχτηκε πλήθος παράκτιων περιοχών από το Αιγαίο και το Ιόνιο Πέλαγος. Συνολικά, μελετήθηκαν 60 περιοχές και 452 δείγματα μακροφυκών. Βάσει των αποτελεσμάτων μας, η Ελλάδα φιλοξενεί 35 συνολικά αλλόχθονα μακροφύκη. Για κάθε αλλόχθονο μακροφύκος αναφέρονται αναλυτικά στοιχεία ταξινομικής, συστηματικής, βιολογίας, οικολογίας, εξάπλωσης καθώς και παρατηρήσεις. Τα περισσότερα αλλόχθονα μακροφύκη απαντούν στο Νότιο Αιγαίο. Προέρχονται κυρίως από τον Ινδο-Ειρηνικό Ωκεανό και τα περισσότερα έχουν εισαχθεί στην Ελλάδα μέσω ναυσιπλοΐας και της Διώρυγας του Σουέζ μετά τη δεκαετία του 1970. Έξι (6) αλλόχθονα μακροφύκη χαρακτηρίστηκαν ως είδη-εισβολείς. Στο σταθμό ‘Χώρα’ Άνδρου παρατηρήθηκε το φαινόμενο της εισβολικής σύντηξης των Codium fragile subsp. fragile και Asparagopsis taxiformis.Η εισαγωγή των αλλόχθονων μακροφυκών σε μια περιοχή φαίνεται ότι εξαρτάται πρωτίστως από τη γεωγραφική της θέση. Ωστόσο, η αφθονία τους ευνοείται από χαμηλής οικολογικής ποιότητας περιβάλλοντα, αν και η σχέση αυτή δεν είναι απόλυτη. Τα αλλόχθονα μακροφύκη έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη φυκοκοινωνία μόνο στην περίπτωση που εκείνα επιδεικνύουν συμπεριφορά εισβολέα, οδηγώντας σε μείωση της βιοποικιλότητας και σε αλλοίωση της αυτόχθονης φυκοκοινωνίας. Συμπερασματικά, επετεύχθη μια όσο τον δυνατόν ολοκληρωμένη εικόνα για τα αλλόχθονα μακροφύκη των ελληνικών ακτών. Εν τούτοις, ιδιαίτερη βαρύτητα θα πρέπει να δοθεί στα αλλόχθονα μακροφύκη που παρουσιάζουν συμπεριφορά εισβολέα.