Μελέτη της ειδικής γλώσσας του χρηματιστηρίου με βάση σώματα κειμένων και στόχο την αυτόματη μετάφραση

Abstract

This research studies a special language which includes terms used in the Greek Stock Market, aiming to their detailed description, in order to complete the morphological dictionary of stock market terms, which is incorporated in the electronic dictionary for the Modern Greek language (Kyriacopoulou, 1990).For our research we adopt the methodology of Lexicon-Grammar, as it was developed by M. Gross (1975). This methodology is based on the theoretical principles of transformational grammar as set by Z. S. Harris (1951). These are combined with the methodology of Corpus Linguistics, in order to study semantic characteristics and syntactic structures of the special language of stock market.Therefore, the result was the design and construction of the Corpus of Stock Market Texts, a specialized corpus including texts from the financial sector, concerning stock market, aiming to be as representative as possible of this special language. It consists of about 19 million words, within a period of about twelve years (1999-2011), a period marked by two major crises of the Greek economy, a stock market crisis and a debt crisis. The corpus is divided in four sub-corpora, related to certain registers.The objectives of this research include the use of the Dictionary of Stock Market Terms and the Corpus of Stock Market in systems for the automated treatment and analysis of Greek language and also in machine translation systems. The linguistic data, related to morphology and syntax, are of the proper size and quality in order to be used by computer programs for the automatic treatment of language, thanks to their formalization. The special corpus, combined with the special dictionary, as language resources, can form a basis for further research on the sector of financial language and on the study of financial texts.The design and costruction fo special language resources for a minority language such as the Greek language is considered a crucial parameter for the development of language technology. In general, the construction of electronic language resources for the Greek language could promote the introduction of the Greek language in multilingual European systems for various applications.

Αντικείμενο αυτής της έρευνας αποτελεί η μελέτη μιας ειδικής γλώσσας, το ειδικό λεξιλόγιο της οποίας περιλαμβάνει όρους που χρησιμοποιούνται στο ελληνικό χρηματιστήριο, με σκοπό την όσο το δυνατόν πληρέστερη περιγραφή τους. Κατ’ αυτό τον τρόπο, συμπληρώνεται το μορφολογικό λεξικό των χρηματιστηριακών όρων, το οποίο ενσωματώνεται στο ηλεκτρονικό λεξικό της Νέας Ελληνικής (Kyriacopoulou, 1990).Για την έρευνά μας υιοθετούμε το μεθοδολογικό πλαίσιο του λεξικού-γραμματικής του οποίου τις βάσεις έθεσε ο Μ. Gross (1975). Το πλαίσιο αυτό στηρίζεται στις θεωρητικές αρχές της μετασχηματιστικής γραμματικής του Z. S. Harris (1951). Χρησιμοποιούμε επίσης τη μεθοδολογία της Γλωσσολογίας Σωμάτων Κειμένων για τη μελέτη των σημασιολογικών χαρακτηριστικών και των συντακτικών δομών της ειδικής γλώσσας του χρηματιστηρίου.Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε ο σχεδιασμός και η υλοποίηση ενός ηλεκτρονικού Σώματος Χρηματιστηριακών Κειμένων. Πρόκειται για ένα ειδικό σώμα κειμένων που περιλαμβάνει κείμενα που προέρχονται από τη θεματική περιοχή της οικονομίας και συγκεκριμένα του χρηματιστηρίου με στόχο την απεικόνιση της συγκεκριμένης ειδικής γλώσσας. Περιλαμβάνει περίπου 19 εκατομμύρια λέξεις, ενώ τα κείμενα ανήκουν στην περίοδο 1999-2011, μια περίοδο που οριοθετείται από δύο μεγάλες κρίσεις στην ελληνική οικονομία, μία χρηματιστηριακή και μία κρίση χρέους. Το σώμα αυτό έχει διαιρεθεί σε τέσσερα υποσώματα, αντίστοιχα των κειμενικών ειδών.Απώτερος στόχος της έρευνας είναι η χρήση του Λεξικού Χρηματιστηριακών Όρων αλλά και του Σώματος Χρηματιστηριακών Κειμένων σε συστήματα αυτόματης επεξεργασίας της ελληνικής γλώσσας, καθώς και σε συστήματα αυτόματης μετάφρασης. Τα γλωσσικά δεδομένα μας, μορφολογικά και συντακτικά, είναι σημαντικά ως προς το μέγεθος και την ποιότητά τους και μπορούν να χρησιμοποιηθούν από προγράμματα πληροφορικής για την αυτόματη επεξεργασία κειμένων χάρη στην τυποποίησή τους. Το ειδικό σώμα κειμένων σε συνδυασμό με το ειδικό λεξικό μπορούν να αποτελέσουν, ως γλωσσικοί πόροι, βάση για περαιτέρω έρευνες στον τομέα της γλώσσας της οικονομίας και της μελέτης οικονομικών κειμένων.Θεωρούμε ότι ο σχεδιασμός ειδικών γλωσσικών πόρων για μία από τις λιγότερο ομιλούμενες γλώσσες, όπως είναι η ελληνική, αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη της έρευνας γλωσσικής τεχνολογίας. Γενικότερα, η δημιουργία ηλεκτρονικών γλωσσικών πόρων για την ελληνική γλώσσα θα συμβάλει στην εισαγωγή της ελληνικής σε πολύγλωσσα ευρωπαϊκά συστήματα για ποικίλες εφαρμογές