Αισθητικό και πολιτικό στη μετανεωτερικότητα

Abstract

The aim of the present thesis is the study of relations between aesthetics and politics on postmodernity (or postmodern). Introdactivly, the definition of postmodernism is attempted. In the second chapter theoretical condition of postmodern related to political economy and capitalism are in question. Foucault’s approach regarding political practice of (neo)liberalism, Bell’s approach on post-industrial society, as well as the development and turn of Baudrillard and Lyotard's thinking on political economy and the marxist criticism that followed are presented. The chapter is completed with the valuation of the current days situation where the return of the economic subject through aesthetics takes place. In the third chapter is presented a critic review of the history of aesthetical theories with an emphasis on the political significations ending up on the 20th century and postmodernism. The issues of jocular, like liquid, iconoclastic aesthetic are presented as well. The chapter closes with the apposition of specific exemplified postmodern aesthetic acts with political signification. In the fourth chapter we are researching the status of updated political act on its aestheticised versions and the thinking of Lyotard, Rorty, Baudrillard. Marxist critic, fascism issues, post democracy and biopolitics are pinpointed while indicative cases aestheticised political practices are listed. In the fifth chapter we examine the postmodern aestheticisation of morality and its consequences on political field. We search the postmodern moral relativity based on denial end eventually on the normative, valuated systems and meaning as well as its contradictions. In the sixth chapter we run through the bidirectionals of engagement of history's nature of art/ aesthetic with the postmodern denial a) of a linear historiography and b) the meaning of progress. In the seventh chapter the matter of space is presented, we research the politic/ aesthetic semantics of space and the origins of postmodern approach on architecture. Through a negotiation of the role of matter in aesthetics we focus on the basic characteristic of the post modern era the immaterial, virtual space mainly implemented on the internet. In the eighth chapter image as a language incident is in question. Additionally image's aestheticised political function and the representational in the frame of postmodern whilst in the ninth chapter we examine the interference of technology in the practice of politics and in the aesthetic phenomenon. In the tenth chapter we cite a review of the assumptions of the subject from modernity till today. Subsequently the functions of the subject are examined within the aesthetics and politics and the basic arguments given in favor of the disintegration, eclipse during postmodernity, and the deductive relativism connected to such acceptance. In the eleventh chapter we monitor the critical meanings of otherness and difference and their ramifications in the coherents with the politics and aesthetics issues (civilization, globalization, mass culture). Postmodern aesthetics is approached as the definite system of differences while it is examined the possibility of a politics of difference. In the closing chapter we re-examine the convergences of aesthetical-political. We quote a few more examples aesthiticised political actions and politicalised aesthetic practises. We summarize the main contradictions of all the conversation about postmodern which is defined as one of the most significant of our time eventhough it provoked confusion and still does.

Στην παρούσα διατριβή ερευνούμε τις συσχετίσεων αισθητικού-πολιτικού κατά τη μετανεωτερικότητα (ή μεταμοντέρνο). Εισαγωγικά, επιχειρείται ο ορισμός του μεταμοντέρνου. Στο δεύτερο κεφάλαιο ερευνώνται οι θεωρητικές προϋποθέσεις του μεταμοντέρνου σε σχέση με την πολιτική οικονομία και τον καπιταλισμό. Παρουσιάζεται η προσέγγιση του Φουκώ σχετικά με την πολιτική πρακτική του (νέο)φιλελευθερισμού, του Μπελ για τη μεταβιομηχανική κοινωνία, καθώς και η ανάπτυξη και στροφή της σκέψης των Μποντριγιάρ και Λυοτάρ επί της πολιτικής οικονομίας, όπως και η συνεπακόλουθη μαρξιστική κριτική. Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με μια αποτίμηση της συγκαιρινής κατάστασης, όπου επισημαίνεται η επιστροφή του οικονομικού υποκειμένου μέσω της αισθητικής. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται μια κριτική επισκόπηση της ιστορίας των αισθητικών θεωριών με έμφαση στις πολιτικές τους σημασιοδοτήσεις, καταλήγοντας στον 20ό αιώνα και στον μεταμοντερνισμό. Παρουσιάζονται τα ζητήματα του παιγνιώδους, ρευστού, εικονοκλαστικού αισθητικού και της αμφισβήτησης της πρωτοπορίας. Το κεφάλαιο κλείνει με την παράθεση ορισμένων παραδειγματικών μεταμοντέρνων αισθητικών πράξεων με πολιτική νοηματοδότηση. Στο τέταρτο κεφάλαιο ερευνάται η κατάσταση της συγκαιρινής πολιτικής πράξης στις αισθητικοποιημένες της εκδοχές και η σκέψη των Λυοτάρ, Ρόρτυ, Μποντριγιάρ. Επισημαίνεται η μαρξιστική κριτική, τα ζητήματα του φασισμού, της μεταδημοκρατίας και της βιοπολιτικής, ενώ παρατίθενται ενδεικτικές περιπτώσεις αισθητικοποιημένων πολιτικών πρακτικών. Στο πέμπτο κεφάλαιο εξετάζεται η μεταμοντέρνα αισθητικοποίηση της ηθικής και οι συνέπειες της στο πολιτικό πεδίο. Εξετάζονται ο μεταμοντέρνος ηθικός σχετικισμός βάσει της άρνησης του κανονιστικού, των αξιακών συστημάτων και του νοήματος, καθώς και οι αντιφάσεις του. Στο έκτο κεφάλαιο διατρέχονται οι αμφιδρομίες της συμπλοκής της φύσης της ιστορίας της τέχνης/αισθητικής με την μεταμοντέρνα άρνηση α) μιας γραμμικής ιστοριογραφίας και β) της έννοιας της προόδου. Στο έβδομο κεφάλαιο παρουσιάζεται το ζήτημα του χώρου: ερευνώνται οι πολιτικές/αισθητικές σημασιολογήσεις του και οι απαρχές της μεταμοντέρνας προσέγγισης στην αρχιτεκτονική. Δια της πραγμάτευσης του ρόλου της ύλης στην αισθητική, εστιάζουμε στο βασικό χαρακτηριστικό της μεταμοντέρνας εποχής: τον άυλο, εικονικό χώρο με κύρια πραγμάτωση το διαδίκτυο. Στο όγδοο κεφάλαιο ερευνάται η εικόνα ως γλωσσικό συμβάν. Επιπλέον, η αισθητικοποιημένη πολιτική της λειτουργία, όπως και η παραστατικότητα στο πλαίσιο του μεταμοντέρνου, ενώ στο ένατο κεφάλαιο ερευνάται η παρεμβολής της τεχνολογίας στην άσκηση της πολιτικής αλλά και στο αισθητικό φαινόμενο. Στο δέκατο κεφάλαιο επισκoπούνται οι θεωρήσεις του υποκειμένου από τη νεωτερικότητα ως σήμερα, εξετάζονται οι λειτουργίες του υποκειμένου εντός της αισθητικής και της πολιτικής ενώ παρατίθεται η βασική επιχειρηματολογία υπέρ της αποσάρθρωσης, έκλειψής του κατά τη μετανεωτερικότητα και ο συνεπαγόμενος σχετικισμός που συνδέεται με αυτό. Στο ενδέκατο κεφάλαιο παρακολουθούνται οι κρίσιμες σημασίες της ετερότητας και της διαφοράς και οι διακλαδώσεις τους στις συναφείς με την πολιτική και την αισθητική θεματικές (πολιτισμός, παγκοσμιοποίηση, μαζική κουλτούρα). Η μεταμοντέρνα αισθητική προσεγγίζεται ως το κατ' εξοχήν σύστημα διαφορών, ενώ εξετάζεται και η δυνατότητα μιας πολιτικής της διαφοράς. Στο επιλογικό κεφάλαιο επανεξετάζονται οι συγκλίσεις αισθητικού-πολιτικού Παρατίθενται ορισμένα ακόμα παραδείγματα αισθητικοποιημένων πολιτικών πράξεων και πολιτικοποιημένων αισθητικών πρακτικών. Συγκεφαλαιώνονται οι βασικές αντιφάσεις της όλης συζήτησης περί μεταμοντέρνου και αυτή ορίζεται ως μια από τις σημαντικότερες της εποχής μας, παρ' όλη τη σύγχυση που προκάλεσε και προκαλεί.