Παραδοσιακά επαγγέλματα και λαϊκή τέχνη στην περιοχή της Φλώρινας: πρωτογενής καταγραφή υλικού και παιδαγωγική αξιοποίηση των δράσεών τους στην εκπαίδευση

Abstract

The title of the thesis is “Traditional Professions and Folk Art at the region of Florina, primary material documentation and its utilization in education”. It applies to a study which is included in the research on the cultural identity of Florina. It pursues and documents the creative and manufacturing groups, that were working as family guilds, but mainly as individual activities in the field of Folk Art from the 19th century to the middle of the 20th.The subject of this research is the pursuit and documentation of the artistic activities which were conducted by the groups-guilds of traditional professions in the field of Folk Art. The research focuses on the role that these artistic groups played , with the creation of products of small or big scale, on the aesthetic course and character formation of the consumerist behaviour of the residents of this region.The folk artistic work in the city of Florina has been imprinted on the following productive expressions:•The folk painting, the decoration of the urban buildings of the city, as well as the decoration of the wooden ceilings.•The stone sculpture and the marble decoration.•The wood sculpture, as in the professions of carpenters, woodworkers, saddlemakers, woodcutters-sawyers, musical instrument manufacturers, chair- makers.•The basket weaving.•The art of embroidery-weaving and handicrafts.•The art of ceramics, in the guilds of ceramicists.•The art of metalwork as the tinkerers, farriers, craftsmen of balustrades etc.•The art of inscription.•The art of candlemaking.•The art of wagon making.The concern and the challenge lies in the fact that, the topic that has been chosen to be the subject of the research, arouses special interest of being studied through the production of written evidence and lived experience interviews – documentation of the scope, the artists’ workshops, which contributed to the development of the social, financial and aesthetic area in the local history.The research is based on three categories of information: the confirmed historical artifacts, the extant objects of the corresponding period, and the utilization of the lived experience interviews in the workshops (45 Interviewees).The courses that are presented, which are suggested organized activities with the Pedagogical and Fine Art equivalents, are based on the material that was collated from the 45 Interviewees about the techniques and the whole process of the creation of folk artworks.These suggested artistic activities, which are 57 and were held within a pilot programme, are adapted for the classes of high school, primary school and nursery school. These organized artistic activities constitute the original contribution of the research to the prominence of the local culture and especially of the artists-artisans of this region.

Το θέμα της διατριβής έχει τίτλο «Παραδοσιακά επαγγέλματα και Λαϊκή Τέχνη στην περιοχή της Φλώρινας, πρωτογενής καταγραφή υλικού και αξιοποίηση στην εκπαίδευση». Πρόκειται για μια μελέτη που εντάσσεται στην έρευνα της πολιτισμικής ταυτότητας της Φλώρινας. Αναζητά και καταγράφει τις δημιουργικές και κατασκευαστικές ομάδες, οι οποίες λειτουργούσαν ως οικογενειακές συντεχνίες, αλλά κυρίως ως ατομικές δραστηριότητες, στον τομέα της λαϊκής τέχνης από τον 19ο μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα. Το αντικείμενο της έρευνας είναι η αναζήτηση και καταγραφή των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων που ανέπτυξαν οι ομάδες - συντεχνίες των παραδοσιακών επαγγελμάτων στο τομέα της λαϊκής τέχνης. Η έρευνα θα εστιάσει στον ρόλο που διαδραμάτισαν αυτές οι καλλιτεχνικές ομάδες με τις κατασκευές προϊόντων μικρής ή μεγάλης κλίμακας, στην αισθητική πορεία και διαμόρφωση του χαρακτήρα της καταναλωτικής συμπεριφοράς των κατοίκων της περιοχής.Η λαϊκή καλλιτεχνική δημιουργία στην πόλη της Φλώρινας έχει αποτυπωθεί στις παρακάτω παραγωγικές εκφράσεις με:•Τη λαϊκή ζωγραφική, τη διακοσμητική των λαϊκών και αστικών κτηρίων της πόλης, όπως και τη διακοσμητική των ξύλινων ταβανιών.•Τη λιθογλυπτική και τη μαρμαρό – διακοσμητική.•Την ξυλογλυπτική με τα επαγγέλματα των ξυλουργών, μαραγκών, οι σαμαράδες, ξυλοκόποι – πριονάδες, κατασκευαστές μουσικών οργάνων, καρεκλάδες.•Την καλαθοπλεκτική.•Την τέχνη της κεντητικής – υφαντικής και ειδών χειροτεχνίας.•Την τέχνη της κεραμικής, με τις συντεχνίες των αγγειοπλαστών.•Την τέχνη της μεταλλοτεχνικής, όπως γανωματήδες, πεταλωτές, τεχνίτες της καγκελοποιίας κ.α.•Την τέχνη της επιγραφοποιίας.•Την κηροπλαστική.•Την καροποιία.Το ενδιαφέρον και η πρόκληση εντοπίζεται στο γεγονός ότι το θέμα που επιλέχτηκε για να αποτελέσει αντικείμενο έρευνας, προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον να μελετηθεί, μέσα από την παραγωγή γραπτών τεκμηρίων, και συνεντεύξεις βιωμένης εμπειρίας - καταγραφή του πεδίου εφαρμογής, δηλαδή των εργαστηρίου των καλλιτεχνών, τα οποία συντέλεσαν στην ανάπτυξη του κοινωνικού, οικονομικού, και αισθητικού τομέα στην τοπική ιστορία.Η μελέτη στηρίζεται σε τρεις κατηγορίες δεδομένων, στα καθιερωμένα ιστορικά κειμήλια, στα σωζόμενα αντικείμενα της αντίστοιχης περιόδου, και στην αξιοποίηση των συνεντεύξεων βιωμένης εμπειρίας εντός των εργαστηρίων, που θα αναπτυχθούν. (45 Πληροφοριοδότες).Με βάση το υλικό που αντλήθηκε από τους 45 πληροφοριοδότες για τις τεχνικές και την όλη διαδικασία παραγωγής λαϊκών έργων, προκύπτουν τα μαθήματα, προτεινόμενες οργανωμένες δράσεις με τα Παιδαγωγικά και Εικαστικά ισοδύναμα που παρουσιάζουμε. Τις προτεινόμενες αυτές εικαστικές δράσεις 57 τον αριθμό, τις υλοποιήσαμε πιλοτικά και είναι προσαρμοσμένες για τις τάξεις του γυμνασίου, του δημοτικού και του νηπιαγωγείου. Οι οργανωμένες προτεινόμενες εικαστικές δράσεις, συνιστούν την πρωτότυπη συμβολή της έρευνας στην ανάδειξη της τοπικής κουλτούρας και ιδιαίτερα των καλλιτεχνών μαστόρων της περιοχής.