Η ψυχοκοινωνική ταυτότητα των οικογενειών των Τσιγγάνων μέσα από τη βιογραφική προσέγγιση

Abstract

Η εθνότητα των Τσιγγάνων ως υπάρχων και λειτουργικός μικρόκοσμος μέσα στα πλαίσια της ελληνικής πραγματικότητας, αποτελεί ένα μωσαϊκό από φυλές και γλωσσικές διαλέκτους, ελάχισταεξερευνημένοστονελλαδικόχώροαπόκοινωνιο-ψυχολογικήςάποψης. Ηπαρούσαέρευναεπιχείρησεναπροσεγγίσειαυτήντηνάγνωστηπληθυσμιακήομάδα, την κουλτούρα και τον τρόπο ζωής της μέσα από τη δική της οπτική γωνία, εμβαθύνοντας στον υποκειμενικό κόσμο των ιδεών, των εμπειριών και των αντιδράσεων των μελών της ατομικά και συλλογικά. Για το σκοπό αυτό η μελέτη εστιάστηκε σε δύο πόλους: α) τη διερεύνηση των κοινωνικών αναπαραστάσεων των Ελλήνων για τους Τσιγγάνους και ï β) την ψυχοκοινωνική ταυτότητα των οικογενειών των Τσιγγάνων όπως αυτή αποκαλύπτεται μέσα από την παρουσίαση βιωματικών εμπειριών των μελών τους.Το Ζεφύρι και η Αγία Βαρβάρα επιλέχθηκαν ως χώροι μελέτης της τσιγγάνικης ομάδας και στόχοι της έρευνας ήταν:α) η αποκάλυψη της αναπαριστούσας εικόνας των Ελλήνων για τον "Άλλον", τον Τσιγγάνο και β) η ψυχοκοινωνική ταυτότητα του τσιγγάνικου πληθυσμού σε συνάρτηση με τις άλλες φυλές Τσιγγάνων και τον αυτόχθονο ελληνικό πληθυσμό. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι Έλληνες διατηρούν μια αποστασιοποιημένη έως ουδέτερη στάση απέναντι στην τσιγγάνικη κοινωνία που δεν μαρτυρεί τον αποκλεισμό της από τους κόλπους της ελληνικής η οποία δικαιολογείται από την κοινωνική αναπαράσταση που έχουν δημιουργήσει σε συλλογικό επίπεδο για αυτούς. Αντίθετα, οι Τσιγγάνοι εμφανίζουν μια πιο θετική στάση απέναντι στους Έλληνες αλλά αρνούνται τις σχέσεις με άλλες φυλές της τσιγγάνικης εθνότητας. Η ψυχοκοινωνική ταυτότητα των Τσιγγάνων παρουσιάζει στοιχεία ενότητας και παράδοσης διατηρημένα μέσα στο πέρασμα του χρόνου με έντονο τον χαρακτήρα της περηφάνειας για τη φυλή, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας απέναντι στον κόσμο των μη-Τσιγγάνων. Τέλος, δεν παρατηρήθηκαν στοιχεία δηλωτικά τη περιθωριοποίησής τους αλλά μια τάση ενσωμάτωσης στον ελληνικό ρυθμό και τρόπο ζωής που έχει τη βάση της στη μακρόχρονη διαμονή τους στην Ελλάδα και στην άσκηση πρακτικών στην καθημερινότητα, οι οποίες υιοθετήθηκαν από τους αυτόχθονους Έλληνες.