Η χώρα των Αιτωλών: συμβολή στη γεωπολιτική της οργάνωση

Abstract

The purpose of my Ph.D. thesis is the settlement, geopolitical and historical restructure of each of the three basic tribes of the “Aetolian Nation” which was initially composed of the Eurytanes, the Ophioneis and the Apodotoi. That is to say that I proceed with the natural and political division of the territory of the tribal nation of the Aetolians until 367 B.C. with the country being composed of the watersheds of Lake Trichonis and the rivers Euenos and Daphnos (Mornos). More analytically, I am trying to discover the relationship between the geographical and the settlement/political division of the tribal nation of the Aetolians as to their original territory – Lake Trichonis, the rivers Euenos and Daphnos. Finally I relate natural areas to political territories covering the above areas. The method of approach is based on the work presupposition that in the Aetolian State – Koinon of the Aetolians – Aetolian League – each separate community, town or polis, so that it might appear as a political organization with some degree of autonomy and independence so as to participate on equal terms in the political procedure and decision making in the historically formed Koinon, should have at its disposal a defined productive area and consequently the political geographical boundaries of each such unit would tend to coincide with the natural boundaries of a particular area. We ended up with the following conclusions: In the basin of the lakes, the area around Lake Trichonis, we showed that it was divided into seventeen (17) territories that must have belonged to the wider Aetolian tribe of the Eurytanes. The watershed basin of the Euenos river was shown to have been divided into at least nineteen (19) territories that most likely, if not obviously, belonged to the Ophioneis. As far as the geopolitical division of the Daphnos (Mornos) water system is concerned, we found that (excluding the coastal area around the estuary) it was divided into twenty-eight (28) geopolitical basins/territories. We also concluded that the independence of the towns of the “Aetolian nation” gradually led to the creation of autonomous fortified settlements, while the common belief in the co-operation between them ended in the forming of the “Koinon of the Aetolians”, the Aetolian League at the beginning of the 4th century B.C.

Στόχος τής διδακτορικής διατριβής μου είναι η οικιστική, γεωπολιτική και ιστορική ανασύνθεση ενός εκάστου από τα τρία βασικά φύλα τού «έθνους τών Αιτωλών», που αρχικά το συναπάρτιζαν οι Ευρυτάνες, οι Οφιονείς και οι Αποδωτοί. Δηλαδή, προβαίνω στην φυσική και πολιτική υποδιαίρεση τής επικράτειας τού φυλετικού κράτους τών Αιτωλών, μέχρι το 367 π.Χ., με χώρα αυτού τα υδρονομικά συστήματα, τής λίμνης Τριχωνίδος, τού ποταμού Ευήνου και τού ποταμού Δάφνου (Μόρνου). Αναλυτικότερα, προσπαθώ να ανεύρω τη σχέση μεταξύ γεωγραφικής και οικιστικής/πολιτικής διαίρεσης τού φυλετικού κράτους τών Αιτωλών στην πρωταρχική επικράτεια αυτού, - λ. Τριχωνίς, π. Εύηνος, π. Δάφνος -. Τελικά, αποδίδω φυσικούς χώρους σε πολιτικές επικράτειες καλύπτοντας τις ως άνω περιοχές. Η μέθοδος προσέγγισης βασίζεται στην υπόθεση εργασίας ότι, στο Κράτος τών Αιτωλών – «Κοινόν τών Αιτωλών («Αιτωλική Συμπολιτεία»)», κάθε επιμέρους κοινότητα, κώμη, και πόλις για να αναδειχθεί σε πολιτικόν οργανισμόν με κάποιον βαθμόν αυτονομίας και ανεξαρτησίας, ώστε να συμμετέχει ισότιμα στις πολιτικές διαδικασίες και αποφάσεις τού ιστορικά διαμορφωμένου ‘’Κοινού’’, θα έπρεπε να διαθέτει έναν συγκεκριμένον παραγωγικόν χώρο και επομένως τα πολιτικά γεωγραφικά όρια κάθε τέτοιας μονάδας θα έτειναν να συμπέσουν με τα φυσικά όρια μιας συγκεκριμένης περιοχής. Καταλήξαμε στα εξής συμπεράσματα: Στο βαθύπεδο τών λιμνών, η ζώνη περιμετρικώς τής λίμνης Τριχωνίδας δείξαμε ότι υποδιαιρείται σε δέκα επτά (17) επικράτειες που πρέπει να ανήκαν στο ευρύτερο αιτωλικό φύλο τών Ευρυτάνων. Η λεκάνη απορροής τού Ευήνου ποταμού δείξαμε ότι υποδιαιρείται τουλάχιστον σε δέκα εννέα (19) επικράτειες, οι οποίες ανήκαν πιθανότατα, αν όχι προφανώς, στους Οφιονείς. Ως προς την γεωπολιτική υποδιαίρεση τού ποταμίου υδροσυστήματος τού Δάφνου (Μόρνου) διαπιστώσαμε ότι αυτό, (αφαιρουμένου τού εκβολικού παράλιου τμήματος τού ποταμού), υποδιαιρείται σε είκοσι οκτώ (28) επιμέρους γεωπολιτικές λεκάνες/επικράτειες. Συμπεράναμε, επίσης, ότι η ανεξαρτησία τών κωμών τού «έθνους τών Αιτωλών» οδήγησε βαθμιαία στη δημιουργία αυτόνομων οικιστικών κέντρων με οχύρωση, ενώ η κοινή συνείδηση στη συνεργασία μεταξύ τους οδήγησε στις αρχές τού 4ου αιώνα π.Χ. στη διαμόρφωση τού «Κοινού τών Αιτωλών», τής Αιτωλικής Συμπολιτείας.