Χοροθεραπεία - πρωτόγονη έκφραση: αποτελέσματα βιωματικής εμπειρίας σε ομάδα ατόμων με ψυχικές διαταραχές

Abstract

Dance Therapy is the psychotherapeutic use of movement and dance through which the individual participates creatively in a process that furthers his/her cognitive, emotional, physical and social integration. Dance Therapy-Primitive Expression (DT-PE) is a collective and dynamic dance, which combines dance movement with song. The therapeutic function of DT-PE consists in engaging and reorienting various mechanisms which contribute to the development of the individual and the organization of his/her mental condition.We present results of DT-PE sessions in 3 groups of psychiatric patients, who were patients in units of the 1st Psychiatric Clinic of the University of Athens, in Aiginition Hospital. The 3 groups were constituted of 11 patients with mixed psychopathology, 9 patients with psychotic disturbance and 9 patients with affective disorderThe patients participated in 12 sessions, twice a week, in a period of one and a half month. They were given a questionnaire which concerned their affective state (Oxford Happiness Scale [OHS]), before and after the sessions, as well as a questionnaire which concerned free associations (FA) they had relating to the question “What is dance therapy for you?” after the sessions. The sessions were videotaped and variables were defined relating to the movement and verbal/vocal behavior of each patient. In addition, electroencephalographic (EEG) recordings were performed in the frontal, central and occipital area, bilaterally, in an awake condition with closed eyes, before and after the sessions.The OHS analysis showed a statistically significant improvement of the patients on average after the 5th and after the 11th session, excluding the group of patients with affective disorders. The FA data showed an obvious preponderance of the words “Joy, Happiness, Laughter” in the mixed group of patients and in the group with affective disorders after the 11th session. On the other hand, the words “Power, Energy” showed preponderance in the group of patients with psychotic disorders. Concerning the movement and verbal/vocal behavior, the analysis of the video data showed that in the mixed group 2 out of the 9 variables which were quantified exhibited considerable increase (improvement) between the 1st and the 12th session. A related increase was observed in 5 out of the 9 variables in the psychotic patients, while the patients with affective disorders showed considerable increase in 8 of the 9 parameters. An increase was observed in the alpha electroencephalographic rhythm (characteristic of relaxation and calmness) after the 5th and after the 11th session, in 33% and 50% of the patients in the mixed group, respectively. A similar increase was also shown in 44% and 63% of the psychotic patients. The respective results in the group of patients with affective disorders were 88% and 33%. The above results are encouraging and show that DT-PE may have a positive influence on psychiatric patients.

Χοροθεραπεία είναι η ψυχοθεραπευτική χρήση της κίνησης και του χορού, μέσα από την οποία το άτομο συμμετέχει δημιουργικά σε μια διαδικασία που προωθεί τη γνωστική, συναισθηματική, σωματική και κοινωνική του ολοκλήρωση. H Χοροθεραπεία-Πρωτόγονη Έκφραση (χο-ΠΕ) είναι χορός συλλογικός και δυναμικός, που συνδυάζει τη χορευτική κίνηση με το τραγούδι. Το θεραπευτικό έργο της χο-ΠΕ συνίσταται στο να καλέσει και να αναπροσανατολίσει τους διάφορους μηχανισμούς που συμμετέχουν στην εξέλιξη του ατόμου και στην οργάνωση του ψυχισμού του.Παρουσιάζουμε αποτελέσματα συνεδριών χο-ΠΕ σε 3 ομάδες ψυχιατρικών ασθενών, οι οποίοι νοσηλεύονταν σε τμήματα της 1ης Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο. Οι 3 ομάδες αποτελούνταν από 11 ασθενείς μεικτής ψυχοπαθολογίας, 9 ασθενείς με ψυχωτικές διαταραχές και 9 ασθενείς με συναισθηματικές διαταραχές.Οι ασθενείς συμμετείχαν σε 12 συνεδρίες, δύο φορές την εβδομάδα, σε διάστημα ενάμιση μήνα. Τους δόθηκε ερωτηματολόγιο που αφορούσε τη συναισθηματική τους κατάσταση (Oxford Happiness Scale [OHS]), πριν και μετά τις συνεδρίες, όπως και ερωτηματολόγιο που αφορούσε ελεύθερους συνειρμούς (ΕΣ) που είχαν αναφορικά με την ερώτηση «Τι είναι για σένα η χοροθεραπεία;» μετά τις συνεδρίες. Οι συνεδρίες βιντεοσκοπήθηκαν και μεταβλητές ορίστηκαν σχετικά με την κινητική και λεκτική/φωνητική συμπεριφορά του κάθε ασθενή. Επίσης έγιναν ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα (ΗΕΓ) στη μετωπιαία, κεντρική και ινιακή περιοχή, αμφίπλευρα, σε κατάσταση εγρήγορσης με κλειστά μάτια, πριν και μετά τις συνεδρίες. Η ανάλυση του OHS έδειξε στατιστικά σημαντική βελτίωση των ασθενών κατά μέσον όρο μετά την 5η και μετά την 11η συνεδρία, εκτός της ομάδας των ασθενών με συναισθηματικές διαταραχές. Τα δεδομένα των ΕΣ έδειξαν σαφές προβάδισμα στις λέξεις «Χαρά, Ευτυχία, Γέλιο» στη μεικτή ομάδα ασθενών και στην ομάδα ασθενών με συναισθηματικές διαταραχές μετά την 11η συνεδρία. Αντιθέτως, οι λέξεις «Δύναμη, Ενέργεια» έδειξαν προβάδισμα στην ομάδα ασθενών με ψυχωτικές διαταραχές. Σχετικά με την κινητική και λεκτική/φωνητική συμπεριφορά, η ανάλυση των αποτελεσμάτων βίντεο κατέδειξε ότι στη μεικτή ομάδα 2 από τις 9 μεταβλητές που ποσοτικοποιήθηκαν παρουσίασαν σημαντική αύξηση (βελτίωση) μεταξύ της 1ης και της 12ης συνεδρίας. Ανάλογη αύξηση παρατηρήθηκε σε 5 από τις 9 μεταβλητές στους ψυχωτικούς ασθενείς, ενώ οι ασθενείς με συναισθηματικές διαταραχές κατέδειξαν σημαντική αύξηση σε 8 από τις 9 παραμέτρους.Παρατηρήθηκε αύξηση του ηλεκτροεγκεφαλογραφικού άλφα ρυθμού (χαρακτηριστικό χαλάρωσης και ηρεμίας) μετά την 5η και μετά την 11η συνεδρία, σε 33% και 50% αντιστοίχως των ασθενών της μεικτής ομάδας. Ανάλογη αύξηση επίσης έδειξαν 44% και 63% των ψυχωτικών ασθενών. Τα αντίστοιχα αποτελέσματα για την ομάδα ασθενών με συναισθηματικές διαταραχές ήταν 88% και 33%.Τα παραπάνω αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά και δείχνουν πως η χο-ΠΕ μπορείνα έχει θετική επίδραση σε ψυχιατρικούς ασθενείς.