Τα επίπεδα της ρετινόλης και των μεταβολιτών της σε ασθενείς με χρόνιες παθήσεις του ήπατος

Abstract

Hepatic stellate cells are the main storage site of vitamin A in humans. Once the liver is "attacked" these cells lose their retinol, transform into myofibroblasts and the fibrotic procedures begin. The purpose of this study was to compare retinoids' levels between healthy controls and patients, and between patients of different diseases (alcoholic liver disease, non-alcoholic fatty liver disease, hepatitis C, hepatitis B, autoimmune hepatitis, primary billiary cirrhosis, primary sclerosing cholangitis). The purpose of this study is to measure retinoids' serum levels in patients with chronic liver diseases, compare concentrations between disease groups, correlate them with certain clinical features and see if their concentrations change according to histology, existing laboratory tests of liver evaluation and the Child-Pugh prognostic score. Measurements were obtained by using a high performance liquid chromatography system. In all patients, concentrations of retinoic acids were significantly lower compared to controls, even in patients and diseases (PBC and NAFLD) whose retinol concentrations were significantly higher, compared to controls. This finding suggests that retinoic acids' levels are not related to retinol's levels. It has also been observed that cirrhotic patients had lower retinol and 13-cis RA levels compared to non-cirrhotic, while patients with bigger Child-Pugh score had lower serum retinol levels. Differences in concentrations correlated to histological activity and fibrosis are relatively small. There is positive correlation between retinoids' levels and hepatic biosynthetic ability. Albumin and cholesterol levels correlate positively and bilirubin, AST and INR values correlate negatively with retinol concentrations. 13-cisRA's levels correlate positively with cholesterol levels and negatively with bilirubin levels, while ATRA levels correlate negatively with alkaline phosphatase levels. Finally, a statistically significant difference has been observed in retinol levels between inactive HBV carriers and chronically infected patients,without significant differences in acids' concentrations. Low concentrations of retinoic acids were attributed to hypercatabolisation and the conduction of studies using retinoic acid metabolism blocking agents is proposed, in an effort to confront the problem.

Τα αστεροειδή κύτταρα του ήπατος αποτελούν τον κύριο χώρο αποθήκευσης της βιταμίνης Α στον οργανισμό. Μετά από "προσβολή" του ήπατος, τα κύτταρα αυτά ενεργοποιούνται, χάνουν τη ρετινόλη, μετατρέπονται σε μυοϊνοβλάστες και έτσι ξεκινούν οι ινωτικές διαδικασίες. Ο στόχος της μελέτης ήταν η σύγκριση των τιμών των ρετινοειδών υγιών εθελοντών, με αυτές των ασθενών, καθώς και μεταξύ πασχόντων από διαφορετικές ασθένειες (αλκοολική ηπατοπάθεια, μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος, ηπατίτιδα C, ηπατίτιδα Β, αυτοάνοση ηπατίτιδα, πρωτοπαθής χολική κίρρωση, πρωτοπαθής σκληρυντική χολαγγειίτιδα). Επίσης, αξιολογήθηκαν παράμετροι από το ιστορικό των εξεταζομένων και αναζητήθηκαν συσχετίσεις των επιπέδων των ρετινοειδών με εργαστηριακές δοκιμασίες που διεξήχθησαν ταυτόχρονα, καθώς και με χαρακτηριστικά από πρόσφατες βιοψίες ήπατος. Οι μετρήσεις έγιναν με σύστημα υγρής χρωματογραφίας υψηλής απόδοσης. Σε όλες τις κατηγορίες ηπατοπαθών οι τιμές των οξέων ήταν σημαντικά χαμηλότερες από αυτές των υγιών, ακόμη και σε νοσήματα (πρωτοπαθής χολική κίρρωση και μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος) με συγκεντρώσεις ρετινόλης υψηλότερες της ομάδας ελέγχου, γεγονός που καταδεικνύει πως οι συγκεντρώσεις των οξέων δε συνδέονται με αυτές της ρετινόλης. Παρατηρήθηκε επίσης πως οι κιρρωτικοί ασθενείς είχαν χαμηλότερα επίπεδα ρετινόλης και 13-cis RA σε σχέση με τους μη κιρρωτικούς, ενώ ασθενείς με μεγαλύτερη βαθμολογία κατά CHILD-PUGH είχαν χαμηλότερες τιμές ρετινόλης. Υπάρχει θετική συσχέτιση των επιπέδων της ρετινόλης με τα επίπεδα της αλβουμίνης και της χοληστερόλης και αρνητική συσχέτιση με τα επίπεδα της AST, της χολερυθρίνης και των τιμών του INR. Παρατηρείται θετική συσχέτιση των επιπέδων του 13-cis-RA με τα επίπεδα της χοληστερόλης και αρνητική συσχέτιση με τα επίπεδα της χολερυθρίνης, ενώ υπάρχει αρνητική συσχέτιση των τιμών του all-trans-RA με αυτές της αλκαλικής φωσφατάσης. Τέλος, παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στα επίπεδα της ρετινόλης μεταξύ ανενεργών φορέων και ασθενών με χρόνια ηπατίτιδα Β, χωρίς σημαντικές διαφορές στα επίπεδα των οξέων. Τα χαμηλά επίπεδα των οξέων, αποδόθηκαν σε υπερκαταβολισμό του και προτείνεται η διεξαγωγή μελετών με τη χρήση αναστολέων του μεταβολισμού του ρετινοϊκού οξέος, ως προσπάθεια αντιμετώπισης.