Διερεύνηση των επιπέδων κτηνιατρικών ανθελμινθικών ουσιών στο γάλα και εκτίμηση της πρόσληψης από τον άνθρωπο

Abstract

ABSTRACTAim: The determination of the concentration levels, of veterinary parasiticide drug (anthelmintics) residues, in ruminants’ raw milk, from regions of Southern Greece, and the residues’ intake estimation for humans. In particular, the investigated, residues were Albendazole, Febantel, Fenbendazole, Mebendazole and some of their metabolites (Albendazole sulfoxide, Albendazole sulfone, Fenbendazole sulfone), in sheep, goat and bovine raw milk.Methods: Chemical analysis of raw milk samples with High Performance Liquid Chromatography and UV Diode Array Detector. A databank concerning the daily consumption of milk and feta cheese was utilized (personal interviews and filling in of food frequency questionnaires, from a population sample of 723 pupils aged from 10-12 years old, in Southern Greece).Results: 34 out of the 123 milk samples, were found to contain residues of the investigated compounds and 11 of the contaminated samples, contained residues, exceeding the EU established MRLs. The Estimated Daily Intake for these residues resulting from the interviewed population sample, was ranging from 0,4 to 15,9% of the Acceptable Daily Intake, depending on the substance and the kind of food (raw bovine milk or feta cheese). There is a geographical variation concerning the residue occurrence, which is high in regions where food control agencies are poorly staffed.Conclusions: The present study indicates that 11.4% of milk samples analysed, contains concentration levels of anthelmintic residues above the maximum residue limit (up to 7 times for Febantel). This finding raises questions about the full implementation of Good Veterinary Practice. However, consumption of raw milk containing the aforementioned concentration levels of the compounds under investigation, does not result to exceedance of the Acceptable Daily Intake. On the other hand, it is necessary to emphasize that these substances are possible to be detected in other foods of animal origin for which no MRLs have been established and therefore the respective controls are not carried out. Consequently, training of stock-farmers on GVP, intensification of controls and staffing of government agencies, are needed to counterbalance deficiencies of laws and avoid potential adverse effects on public health.

ΠΕΡΙΛΗΨΗΣκοπός: Ο προσδιορισμός των επιπέδων συγκέντρωσης καταλοίπων κτηνιατρικών παρασιτοκτόνων ουσιών (ανθελμινθικών), σε νωπό γάλα μηρυκαστικών από περιοχές της Νοτίου Ελλάδος και η εκτίμηση της πρόσληψής τους από τον άνθρωπο. Συγκεκριμένα εξετάσθηκαν οι ουσίες, Albendazole, Febantel, Fenbendazole, Mebendazole και κάποιοι μεταβολίτες τους (Albendazole sulfoxide, Albendazole sulfone, Fenbendazole sulfone) στο νωπό γάλα προβάτων, αιγών και βοοειδών.Μέθοδοι: Χημική ανάλυση δειγμάτων γάλακτος, με τη βοήθεια Υγρής Χρωματογραφίας Υψηλής Απόδοσης και ανιχνευτή Συστοιχίας Διόδων, Υπεριώδους (UV). Χρήση βάσης δεδομένων σχετικά με την εκτίμηση της ημερήσιας κατανάλωσης γάλακτος και Φέτας (λήψη προσωπικών συνεντεύξεων, συμπλήρωση ερωτηματολογίων, συχνοτήτων κατανάλωσης τροφίμων, από δείγμα 723 μαθητών ηλικίας 10-12 ετών, από τη Νότια Ελλάδα).Αποτελέσματα: 34 από τα 123 δείγματα γάλακτος βρέθηκαν να περιέχουν κατάλοιπα των διερευνώμενων ουσιών, εκ των οποίων τα 11 υπερέβαιναν τα θεσπισμένα από την Ε.Ε. ανώτατα επιτρεπτά όρια καταλοίπων. Η Εκτιμώμενη Ημερήσια Πρόσληψη των ουσιών αυτών, από το εξετασθέν δείγμα πληθυσμού, κυμαίνεται από 0,4-15,9% της Αποδεκτής Ημερήσιας Πρόσληψης, ανάλογα με την ουσία και το τρόφιμο (νωπό αγελαδινό γάλα ή τυρί Φέτα). Υπάρχει γεωγραφική διακύμανση στη συχνότητα εμφάνισης των καταλοίπων η οποία είναι ιδιαίτερα αυξημένη σε περιοχές οι οποίες στερούνται επαρκών υπηρεσιών ελέγχου τροφίμων.Συμπεράσματα: Από την παρούσα εργασία προκύπτει ότι 11.4% των δειγμάτων γάλακτος, περιέχει κατάλοιπα ανθελμινθικών ουσιών, σε επίπεδα συγκεντρώσεων που υπερβαίνουν το ανώτατο επιτρεπτό όριο (έως και 7 φορές για τη Febantel). Το εύρημα αυτό, εγείρει ερωτήματα για την πλήρη εφαρμογή της Ο.Κ.Π.. Ωστόσο η κατανάλωση νωπού γάλακτος το οποίο περιέχει κατάλοιπα των υπό διερεύνηση ενώσεων, στα προαναφερθέντα επίπεδα συγκεντρώσεων, δεν οδηγεί σε υπέρβαση της Ανώτερης Ημερήσιας Πρόσληψης. Από την άλλη πλευρά, είναι απαραίτητο να τονιστεί ότι οι ουσίες αυτές είναι δυνατό να ανιχνευθούν και σε άλλα τρόφιμα ζωικής προέλευσης για τα οποία δεν έχουν θεσπιστεί MRLs και συνεπώς δε διεξάγονται οι αντίστοιχοι έλεγχοι. Κατά συνέπεια, είναι απαραίτητη η εκπαίδευση των κτηνοτρόφων σε θέματα Ο.Κ.Π., η εντατικοποίηση των ελέγχων και η στελέχωση των κρατικών υπηρεσιών, έτσι ώστε να αντισταθμίζονται οι ελλείψεις των νόμων και να αποφευγονται πιθανές δυσμενείς συνέπειες για τη δημόσια υγεία.