Η έδρα της διαιτησίας

Abstract

The focal point of the thesis is the confrontation of the two conflicting theories that have been developed for the seat of arbitration: the traditional seat theory that is founded on the principle of territoriality and leads to the application of the national law of the seat and to the jurisdiction of its national courts; and the modern delocalization theory that is founded on the principle of freedom of the will of the parties and rolls the control mechanism of arbitration by pre-arbitration to post-arbitration stage extending even to the full delocalization of any national law. England is the leading country of the traditional theory and the principal representative of the common law countries which adopt it. France is the leading country of the modern theory and the principal representative of the countries of civil law which adopt it. In terms of structure, the thesis is based on a bilateral plan. The first part is a study on the dominant character that the traditional theory attributes to the seat of arbitration; the second part is a study on the evolution of the seat of arbitration, as it is indicated through the positions of the modern theory. In terms of methodology, the thesis is based on a comparative research of national laws and international conventions and rules and, where possible, both decisions of national courts and awards of arbitral tribunals. The scope of this development was to demonstrate the real role of the seat of arbitration in relation to the role that parties, courts and tribunals attribute to it. The parties usually choose the seat themselves. Failing that choice, the choice is made by the arbitral tribunal. A choice of that kind bears problems of interpretation, in relation to the local dimension of the seat of arbitration and to the laws that govern the arbitration as well. According to the traditional theory, the choice of seat is crucial for all the stages of arbitration. The modern theory is called to consider whether or not the arbitration proceedings may be delocalized from the law of the place where the arbitration procedure takes place and may lead to an anational arbitral award. Recent developments come to adjust the seat at their demands. For this reason, the existence, structure, procedure and force of international commercial arbitration should exceed the control mechanism of national laws and national courts. Thus, we might focus on establishing a truly international court for arbitration.

Στο επίκεντρο του προβληματισμού βρίσκεται η αντιπαράθεση των δύο αντικρουόμενων θεωριών που έχουν αναπτυχθεί για την έδρα της διαιτησίας: της παραδοσιακής θεωρίας της έδρας, η οποία με θεμέλιο την αρχή της εδαφικότητας οδηγεί στην εφαρμογή του εθνικού δικαίου του κράτους της έδρας και στη δικαιοδοσία των εθνικών του δικαστηρίων, και της σύγχρονης θεωρίας της αποχωρικοποίησης, η οποία με θεμέλιο την αρχή της αυτονομίας της βούλησης μετακυλεί το μηχανισμό ελέγχου της διαιτησίας από το διαιτητικό στο μεταδιαιτητικό στάδιο και φθάνει, στην πιο προωθημένη εκδοχή της, να τον αποδεσμεύσει πλήρως από κάθε εθνικό δίκαιο. Ηγέτιδα χώρα της παραδοσιακής θεωρίας και κύριος εκπρόσωπος των χωρών του common law, που την υιοθετούν, είναι η Αγγλία. Ηγέτιδα χώρα της σύγχρονης θεωρίας και κύριος εκπρόσωπος των χωρών του civil law, που την υιοθετούν, είναι η Γαλλία. Από άποψη δομής, η ανάπτυξη της διατριβής βασίσθηκε σε ένα διμερές πλάνο, στο πρώτο μέρος του οποίου εξετάσθηκε η κυριαρχία που η παραδοσιακή θεωρία προσδίδει στην έδρα της διαιτησίας και στο δεύτερο μέρος η εξέλιξη της έδρας, όπως αυτή σημειώνεται μέσα από τις θέσεις της σύγχρονης θεωρίας. Από άποψη μεθοδολογίας, επιχειρήθηκε η συγκριτική παράθεση εθνικών δικαίων και διεθνών κειμένων και, κατά το δυνατόν, αποφάσεων τόσο εθνικών όσο και διαιτητικών δικαστηρίων. Μέσα από την ανάπτυξη αυτή, επιχειρήθηκε να καταδειχθεί ο πραγματικός ρόλος της έδρας της διαιτησίας, σε σχέση με το ρόλο που της προσδίδουν αφενός τα μέρη και αφετέρου τα δικαιοδοτικά όργανα. Η έδρα της διαιτησίας επιλέγεται συνήθως από τα ίδια τα μέρη. Ελλείψει τέτοιας επιλογής, ο προσδιορισμός της επαφίεται στο διαιτητικό δικαστήριο. Μια τέτοια επιλογή γεννά προβλήματα ερμηνείας σε σχέση τόσο με την τοπική διάσταση της έδρας όσο και σε σχέση με τα δίκαια που διέπουν τη διαιτησία. Κατά την παραδοσιακή θεωρία, η επιλογή έδρας είναι καταλυτική για το σύνολο της διαιτησίας. Η σύγχρονη θεωρία καλείται να απαντήσει στο ερώτημα αν η διαιτητική διαδικασία μπορεί να αποδεσμευθεί από το δίκαιο του τόπου στον οποίο διεξάγεται και να οδηγήσει στην έκδοση ανεθνικής διαιτητικής απόφασης. Οι σύγχρονες εξελίξεις έρχονται να προσαρμόσουν την έδρα στις απαιτήσεις τους. Για το λόγο αυτό, η ύπαρξη, η δομή, η διαδικασία και η ισχύς της διεθνούς εμπορικής διαιτησίας θα πρέπει να ξεπερνούν τον έλεγχο των εθνικών δικαίων και των εθνικών δικαστηρίων. Προς τούτο, θα πρέπει να προσανατολισθούμε προς την ίδρυση ενός πραγματικά διεθνούς δικαστηρίου για τη διαιτησία.