Η συμβολή των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων στην οικονομική ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας

Abstract

Nowadays there is a growth of interest in measuring the impacts of Higher EducationInstitutes (HEIs) on regional economies. HEIs potentially contribute to regional economicdevelopment through their spending and knowledge functions. In this line the goal of thepresent study is to estimate the effects of Greek public HEIs in regional economic growthand, specifically, in terms of Gross Domestic Product per region (prefecture). In addition, weexamine the essential role of HEI as territorial actors and we investigate whether HEIs5generate regional economic development outcomes that would otherwise not occur.As far as, the methodology, this thesis has three main objectives. Firstly, it seekspossible associations between Greek regional HEIs-related variables and regionalmacroeconomic aggregates. The second main objective is to estimate the statisticalsignificance of the contribution of Greek HEIs-related variables on regional economicdevelopment, by adapting a regression equation. In order to assess the associations betweenregional HEIs and regional accounts, we use the correlations method. This procedurecalculates Pearson’s correlation coefficient with the significant levels of variables. Theimportance of HEIs activities in economic development outcomes at the regional level willbe examined through a regression model, using the Least-Squares Method (LSM). Thirdly, itexamine, using experimental design and more specific Analysis of Variances, if the presenceof HEIs is important factor for the local economic growth, in tandem with their size. Finally,it examines, as a case study the Fthiotida prefecture.The effects of the presence of HEIs in the local economy are found to be importantas if there is statistical significant correlations mostly between the number of students andother regional macroeconomics accounts such as the gross domestic product, the real estate(renting and business activities), the trade (wholesale and retail), hotels and restaurants, andeducation. This entails that the local economies benefit from the presence of HEIs,essentially, though the expenditure patterns by students.

Το ενδιαφέρον για τη μέτρηση της συμβολής των Ανώτατων ΕκπαιδευτικώνΙδρυμάτων (ΑΕΙ) στην οικονομική ανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας είναι μεγάλο.Ειδικότερα, τα ΑΕΙ συμβάλλουν με δυο τρόπους στις τοπικές οικονομίες μέσω τηςλειτουργίας τους. Πιο συγκεκριμένα, συμβάλλουν μέσω των δαπανών που πραγματοποιούνγια λειτουργία τους καθώς και μέσω της γνώσης που δημιουργούν. Σε αυτή λοιπόν τηνκατεύθυνση η παρούσα διδακτορική διατριβή εκτιμά τη συμβολή των ΑΕΙ στην οικονομικήανάπτυξη της ελληνικής περιφέρειας, σε όρους Ακαθαρίστου Εγχώριο Προϊόντος.Όσο αναφορά τη μεθοδολογία, οι κατευθύνσεις είναι τρείς. Με την πρώτηαναζητούνται πιθανές συσχετίσεις μεταξύ μεταβλητών που δηλώνουν παρουσία ΑΕΙ σε μιαπεριοχή (π.χ. αριθμός φοιτητών) και μακροοικονομικών περιφερειακών μεταβλητών. Μετην δεύτερη, εκτιμάται η στατιστική σημαντικότητα της συνεισφοράς των ΑΕΙ στηνοικονομική ανάπτυξη, με την προσαρμογή μοντέλων παλινδρόμησης και με την παράλληληεφαρμογή του συντελεστών συσχέτισης (Pearson correlations). Ενώ, η κατασκευή τωνμοντέλων παλινδρόμησης γίνεται με τη εφαρμογή της Μεθόδου των ΕλαχίστωνΤετραγώνων. Με τη τρίτη, ελέγχεται με τη μέθοδο του πειραματικού σχεδιασμού καιειδικότερα με την τεχνική της Ανάλυσης 6ιακύμανσης αν η παρουσία και το μέγεθος τωνΑΕΙ είναι σημαντικοί παράγοντες στη διαχρονική εξέλιξη των μακροοικονομικώνπεριφερειακών μεταβλητών. Τέλος, εξετάζεται ως μελέτη περίπτωσης ο Νομός Φθιώτιδας.Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι η παρουσία των ΑΕΙ αποτελεί σημαντικόπαράγοντα για την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας καθώς υπάρχει σημαντική συσχέτισημεταξύ του αριθμού των φοιτητών και περιφερειακών μακροοικονομικών μεγεθών όπως γιαπαράδειγμα είναι το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ανά περιοχή) καθώς και με κλάδουςόπως η διαχείριση ακίνητης περιουσίας, εκμίσθωσης και επιχειρηματικές δραστηριότητες,το εμπόριο, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια και ο κλάδος της εκπαίδευσης. Ειδικότερα,προκύπτει ότι οι τοπικές οικονομίες ωφελούνται από την παρουσία ΑΕΙ, κυρίως μέσω τηςπαρουσίας των φοιτητών και των δαπανών που πραγματοποιούν