Πρώιμη ανίχνευση μετακτινικών βλαβών σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού με την παρακολούθηση της έκφρασης μορίων εμπλεκόμενων στην οξεία φλεγμονώδη ανοσοαντίδραση και σε βλάβες επιθηλιακών κυττάρων

Abstract

The beneficial effect of radiation therapy is well documented as it significantly reduces the risk of recurrence and death in breast cancer patients. Despite this, it is accompanied by complications which can seriously affect patients’ quality of life. Among significant irradiation sequel, lung injury is a critical one resulting in pneumonitis. Due to the high lifetime risk of breast cancer patients, it is of uttermost interest to identify the parameters that could contribute to the prediction of lung injury and the designing of a tailored treatment. An efficient model of patients’ sensitivity prediction must incorporate all the recognized parameters that are related to treatment and patient characteristics. The objective of the present study was to investigate whether circulating biological markers detected in patients’ peripheral blood could predict for pulmonary damage. Changes in the expression levels of appropriately chosen markers during breast cancer radiation treatment were serially monitored for a three month period. At the same time, clinical and radiological assessment of patients was performed. Disease progression was monitored through quantitative assessment of established cancer markers. In that context, three biomarkers CRP, SP-D, and sRAGE exhibited statistically significant changes in circulating levels correlated to subclinical radiation pneumonitis and applied therapies. These findings support that serial monitoring of the studied biomarkers may provide a useful tool in the estimation of radiation-induced pneumonitis while it is still at a subclinical phase

Η ακτινοθεραπεία συνεισφέρει σημαντικά στην μείωση του ποσοστού τοπικής υποτροπής και θνητότητας σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού. Ωστόσο παραμένει ο κίνδυνος εμφάνισης οξέων παρενεργειών ως επακόλουθο της. Μεταξύ των σοβαροτέρων επιπλοκών κατατάσσεται η πνευμονική βλάβη, η επαγόμενη από την ακτινοθεραπεία. Καθώς οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού έχουν μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης, αποκτά εξαιρετική σημασία η ταυτοποίηση παραμέτρων, που θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην πρόβλεψη της ευαισθησίας του κάθε ασθενούς για την εμφάνιση πνευμονικής τοξικότητας και στο σχεδιασμό μίας εξατομικευμένης θεραπείας. Ένα ικανό προβλεπτικό μοντέλο ευαισθησίας του ασθενούς κατά την ακτινοθεραπεία πρέπει να συνεκτιμά όλους τους παράγοντες που σχετίζονται με τις εφαρμοζόμενες θεραπείες αλλά και με τον ασθενή. Σκοπός της μελέτης ήταν η ανάδειξη βιολογικών δεικτών προβλεπτικών για την εμφάνιση πνευμονικής βλάβης, σε ασθενείς με καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας και δύο μήνες μετά το πέρας αυτής. Η σειριακή μέτρηση των επιπέδων έκφρασης κατάλληλα επιλεγμένων πρωτεινικών μορίων κατά τη διάρκεια παρακολούθησης των ασθενών επέτρεψε την καταγραφή μεταβολών που υπέστησαν σε διάστημα τριών μηνών αρχής γενομένης προ της εφαρμογής της ΑΚΘ. Τα επίπεδα έκφρασης των βιοδεικτών ελέγχονταν σε σχέση με την εξέλιξη της νόσου όπως αυτή παρακολουθούνταν με ταυτόχρονη μέτρηση καθιερωμένων καρκινικών δεικτών και καταγραφή των κλινικοεργαστηριακών στοιχείων των ασθενών. Στο πλαίσιο αυτό, τρεις βιοδείκτες, CRP, SP-D, και sRAGE, εμφάνισαν στατιστικά σημαντικές αλλαγές στα επίπεδα συγκέντρωσης τους σε σχέση με την ΑΚΘ και χορηγούμενες επικουρικές αντινεοπλασματικές θεραπείες. Τα ευρήματα υποστηρίζουν ότι η σειριακή παρακολούθηση των μελετώμενων βιοδεικτών μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο στην εκτίμηση της ακτινικά επαγόμενης πνευμονικής βλάβης ενώ εξακολουθεί να βρίσκεται σε υποκλινική φάση.