Το φαινόμενο του γυναικείου βεντετισμού το 19ο αιώνα στην Ελλάδα

Abstract

This thesis focuses on the phenomenon of women stardom system, as this had first appeared on the greek stage during the second half of 19th century. The goal of this research is to describe the different aspects of this phenomenon, the way it is introduced into the hellenic theatrical practice, as well as the steps of its evolution. In order to record and staudy the different features of the examined matter, the research focuses on the biographies of the most important representatives of the phenomenon in Greece. These are the theatre protagonists: Pipina Vonassera, Aikaterini Veroni and Evaggelia Paraskevopoulou. The case of each one of them is confronted separately by the research, including a short cv, a global description of their theatrical career (touring, different places they visited, the troupes, cooperation with important people in the theatre industry, repertory of roles, performance skills), reviews and performances. Further attention has been paid to other matters such as the stage presence of the three actresses, their acting careers into the greek theatre, stage managing, repertory, and their significant influence on general aspects of life regarding the actors’ profession, the role of women in society, people of their own generation and of the next one. Lastly, the thesis presents the influences they received by international stage stars (Sarah Bernhardt, Adelaide Ristori, Eleonora Duse, Giacinta Pezzana) on their interpretaion techniques, their repertory, their contact with the audience and finally the introduction into the Greek theatre culture of all the typical features of the phenomenon of women stardom system.

Η διατριβή πραγματεύεται το ζήτημα του φαινομένου του γυναικείου βεντετισμού έτσι όπως πρωτοεμφανίστηκε στο ελληνικό θέατρο το β΄ μισό του 19ου αιώνα, κατά την περίοδο διαμόρφωσής του. Στόχος της έρευνας είναι να παρακολουθήσει τους τρόπους εκδήλωσης του φαινομένου, τον τρόπο εισαγωγής του στην εγχώρια θεατρική πρακτική και τα στοιχεία ανάπτυξής του. Για το λόγο αυτό και προκειμένου να καταγραφούν και να αναλυθούν με μεγαλύτερη σαφήνεια τα επιμέρους χαρακτηριστικά του φαινομένου η έρευνα εστιάζει στις βιογραφίες των κυριωτέρων εκπροσώπων του βεντετισμού στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στις πρωταγωνίστριες Πιπίνα Βονασέρα, Αικατερίνη Βερώνη και Ευαγγελία Παρασκευοπούλου. Η πορεία της κάθε πρωταγωνίστριας εξετάζεται χωριστά και περιλαμβάνει ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα, αναλυτική καταγραφή της θεατρικής σταδιοδρομίας της κάθε μιας (τις περιοδείες, τις πόλεις που επισκέφθηκε, τους θιάσους που συμμετείχε και πρωταγωνίστησε, τις σημαντικές συνεργασίες, αναλυτικά το ρεπερτόριο, όπως διαμορφωνόταν κάθε φορά, την υποκριτική εξέλιξη), κριτικογραφία, παραστασιογραφία. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα στοιχεία που έχουν να κάνουν με τη σκηνική δράση των πρωταγωνιστριών, τη συνολική τους πορεία στο ελληνικό θέατρο, τη θιασαρχική τους δράση, το ρεπερτόριο και γενικότερα το φάσμα επιρροής που άσκησαν στο επαγγελματικό τους χώρο κατ’ αρχήν, και ευρύτερα στο κοινωνικό σύνολο, σε ανθρώπους της γενιάς τους, αλλά και σε επόμενες γενιές. Παράλληλα εξετάζονται οι επιρροές που δέχθηκαν οι ίδιες από τις μεγάλες φυσιογνωμίες του παγκόσμιου θεάτρου της εποχής τους (Sarah Bernhardt, Adelaide Ristori, Eleonora Duse, Giacinta Pezzana), ως προς την υποκριτική τους τέχνη, τη διαμόρφωση του σκηνικού ρεπερτορίου τους, την επικοινωνία με το κοινό και τελικά την εισαγωγή όλων των στοιχείων που συνέθεσαν τα χαρακτηριστικά του βεντετικού φαινομένου στον ελληνικό θεατρικό χώρο.