Το υπόδειγμα του οικονομικού συστήματος της αγοράς για τα μεταβιβάσιμα δικαιώματα ρύπανσης του διοξειδίου άνθρακα: η περίπτωση του διοξειδίου του άνθρακα στην Ελλάδα

Abstract

Emission Allowances market as well as the intangible good negotiated are developed in the framework of a political decision. The aim of its development is the beginning of an effort to control and reduce the effects of the greenhouse phenomenon. Its development is based on a philosophy of establishing deterioration goals to reduce greenhouse gas emissions which most of the UN countries exceed contrary to the ambition of achieving reduction of greenhouse gases emissions expressed in the USA and Australia by voluntary activities and technological evolution. USA and Australia arguments lose their force after the failure of voluntary programs in the USA while the method of exchangeable and transferable emission allowances markets and deteriorating goals gains ground for the period after 2012. Hard negotiations are conducted at the political level so as to persuade USA and Australia to accept this philosophy and to validate the Kyoto Protocol so that all countries and not only the OECD ones establish a deterioration goal. Emissions market is mainly based on the three flexible mechanisms foreseen by the Kyoto Protocol Emission Allowances trading Clean Development Mechanism (CDM) and Joint Implementation (JI). The European Emissions trading System (EU, ETS) is a dominant system in the framework of Emissions Trading mechanism in the carbon market. In the end of April 2006 carbon dioxide allowances reached the price of 0.50€/t CO₂ in spots Stock Exchange following an intense descending trend after the midst of 2006. In the second four-month period of the year the descending trend continued. In the beginning of May the price reached 0.30€/t CO₂ and stabilised for approximately one month. However, in June devaluation continued and at the end of the month the price reached 0.10€/t CO₂ and since then it remained to the same levels. On the contrary the future contracts market for dates after 2007 presents a substantial growth and in essence the four biggest European Stock exchanges undertake only these transactions. The two main sectors of the carbon market comprise transactions based on credits of project mechanisms and transactions of allowances (EU, ETS, AAU-Kyoto).

Η αγορά Δικαιωμάτων εκπομπών και το άυλο αγαθό που διαπραγματεύεται δημιουργήθηκαν στη βάση μιας πολιτικής απόφασης. Σκοπός της δημιουργίας της είναι η απαρχή προσπάθειας ελέγχου και μείωσης των επιπτώσεων του φαινομένου του θερμοκηπίου. Η δημιουργία της Αγοράς βασίστηκε στη φιλοσοφία της θέσπισης δεσμευτικών στόχων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τους οποίους προκρίνει η πλειονότητα των κρατών μελών του OHE και βρίσκεται σε αντίθεση με την εμμονή στην επίτευξη των μειώσεων εκπομπών αέριου του θερμοκηπίου από εθελοντικές δράσεις και από την ανάπτυξη της τεχνολογίας που εκφράζεται από τις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Τα επιχειρήματα των ΗΠΑ και της Αυστραλίας εξασθενούν μετά την αποτυχία των εθελοντικών προγραμμάτων στις ΗΠΑ ενώ η μέθοδος αγορών ανταλλάξιμων ή μεταβιβάσιμων δικαιωμάτων εκπομπών και δεσμευτικών στόχων κερδίζει έδαφος για την περίοδο μετά το 2012. Σκληρές διαπραγματεύσεις διεξάγονται σε πολιτικό επίπεδο για να πειστούν οι ΗΠΑ και η Αυστραλία να αποδεχτούν αυτή τη φιλοσοφία και να επικυρώσουν το Πρωτόκολλο του Κιότο καθώς και για να δεχθούν όλες οι χώρες κι όχι μόνο αυτές του ΟΟΣΑ κάποιου είδους δεσμευτικό στόχο. Η αγορά Δικαιωμάτων βασίζεται ουσιαστικά στους τρεις ευέλικτους μηχανισμούς που προβλέπει το Πρωτόκολλο του Κιότο, την Εμπορία Εκπομπών, το Μηχανισμό Καθαρής Ανάπτυξης - CDM (Clean Development Mechanism) και την από Κοινού Υλοποίηση - JI (Joint Implementation). Το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων (ΣΕΔΕ) της Ε.Ε. αποτελεί το κυρίαρχο σύστημα στα πλαίσια του μηχανισμού της Εμπορίας Εκπομπών στην αγορά άνθρακα. Στο τέλος Απριλίου 2006 οι spot χρηματιστηριακές τιμές των δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα είχαν φθάσει στα 0.50€/th CO₂ ακολουθώντας μια έντονα καθοδική πορεία ήδη από τα μέσα του 2006. Στο δεύτερο τετράμηνο του έτους η καθοδική πορεία συνεχίστηκε. Στις αρχές Μαΐου η τιμή έπεσε στα 0.30€/th CO₂ και παρέμεινε σταθερή για περίπου ένα μήνα. Ωστόσο τον Ιούνιο συνεχίστηκε η διολίσθηση και στο τέλος του μήνα η τιμή έπεσε στα 0.10€/th CO₂ όπου και παραμένει σχετικά σταθερή έκτοτε. Αντίθετα η αγορά συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης για ημερομηνίες μετά το 2007 γνωρίζουν μεγάλη άνθηση και ουσιαστικά τα τέσσερα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια λειτουργούν μόνο για τη διεκπεραίωση σχετικών εντολών. Οι δύο κύριοι τομείς της αγοράς άνθρακα αποτελούνται από συναλλαγές βασισμένες σε πιστωτικά μόρια μηχανισμών έργων και σε συναλλαγές δικαιωμάτων (EU, ETS, AAU-Kyoto).