Επίδραση της χειρουργικής θεραπείας παχυσαρκίας στο καρδιαγγειακό σύστημα

Abstract

Body weight gain and obesity represent a rapidly growing threat for public health that affect countries all over the world, mainly of the developed world and less the developing countries, consisting a major topic of interest, for patients, health provider and persons involved in the health system. Nowadays obesity considered to be so frequent as a problem that other classic clinical entities as malnutrition and infectious diseases lose their main role as reasons for bad hygiene. The only acceptable strategy that could be efficient not only in relation to with health, but also under logistic conditions, would be a therapeutical approach for the entire population. However such a strategy could be characterized at least a therapeutic challenge if not utopic. Having depleted any other approach (either a simple dietary program, commercial weight loss programs or dietician guidance) and failing to achieve stable and long term weight loss, a large group of morbidly obese people seems to prefer surgical solutions. Surgical management of obesity seems to be the most efficient therapeutic approach that ensures complete resolution of comorbidities that are related with body weight gain. The purpose of our study was to observe if gastric bypass is related with aortic and LV functional changes, in morbidly obese patients in 3 and 36 months after surgery. We performed echocardiographic measurements in 60 morbidly obese patients who had gastric bypass, 20 morbidly obese that did not had surgery and 40 persons with normal body mass index. All of them had similar age, sex and risk factors as it was mentioned in the reference visit. We measured aortic tension, distensability and aortic pressure, we conducted Doppler echocardiography for diastolic function of LV, E/A ratio, isovolumic relaxation time and deceleration time. Echocardiographic measurements of the aorta and diastolic function of LV were affected more in morbidly obese patients than the control group with normal blood pressure. During observation time in 3 and 36 months, LV mass, functional measurements of the aorta and diastolic function of LV were normalized. Aortic distensability 1,9 presurgically, 3,4 in 3 months and 4,3 in 36 months, correlated with 3,36 in persons with normal BMI. No relation was observed in the group of patients that did not lose weight. BMI reduction after surgery is correlated statistically significant with improvement of aortic function, as well as, isovolumic relaxation time based on age, sex, hypertension and lipid profile. Conclusively body weight loss achieved with obesity surgery, decreases ventricular hypertrophy and consequently improves LV function in morbidly obese patients in a period of 3 years.

Η αύξηση του σωματικού βάρους και η παχυσαρκία αντιπροσωπεύουν μία ραγδαία αναπτυσσόμενη απειλή για την υγεία του πληθυσμού που επηρεάζει χώρες σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη, κατά μείζονα λόγο τις χώρες του αναπτυγμένου κόσμου και λιγότερο τις αναπτυσσόμενες, και αποτελεί μείζονα πηγή ανησυχίας για τους ασθενείς, τους παροχείς υγείας, τα εμπλεκόμενα στο σύστημα υγείας άτομα και τις κατά τόπου ρυθμιστικές υγειονομικές αρχές. Πράγματι πλέον στις ημέρες μας η παχυσαρκία είναι τόσο συχνό πρόβλημα που πιο κλασικές νοσηρές καταστάσεις όπως ο υποσιτισμός και τα λοιμώδη νοσήματα χάνουν τον πρωταγωνιστικό τους ρόλο σαν αιτιολογικοί παράγοντες κακής υγείας. Η μόνη αποδεκτή στρατηγική που θα μπορούσε να είναι αποδοτική, όχι μόνο με υγειονομικούς αλλά και οικονομοτεχνικούς όρους, θα ήταν μία πληθυσμιακή θεραπευτική προσέγγιση, όμως μία τέτοια στρατηγική σήμερα αν όχι ουτοπική, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί τουλάχιστον θεραπευτική πρόκληση. Συνεπώς σήμερα στηριζόμαστε αποκλειστικά στους θεράποντες ιατρούς, οι οποίοι σε καθημερινή βάση έρχονται σε επαφή με παχύσαρκα άτομα. Η βασική επιθυμία αυτής της ομάδας ατόμων, είναι η απώλεια σωματικού βάρους και η μακροχρόνια διατήρηση αυτής της απώλειας. Έχοντας εξαντλήσει κάθε άλλη προσέγγιση (είτε πρόκειται για απλό διαιτητικό πρόγραμμα, είτε για δίαιτα με διαιτολογική καθοδήγηση, είτε για εμπορικά διαθέσιμα προγράμματα απώλειας βάρους), αποτυγχάνοντας να επιτύχουν σταθερή και μακροπρόθεσμη απώλεια βάρους μία μεγάλη ομάδα νοσηρά παχύσαρκων ατόμων φαίνεται να στρέφονται σήμερα στα χειρουργεία παχυσαρκίας. Φαίνεται πλέον σήμερα ότι η χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας είναι η πιο αποτελεσματική διαθέσιμη θεραπεία για τη νοσογόνο παχυσαρκία, η οποία εξασφαλίζει μακροπρόθεσμη απώλεια σωματικού βάρους και πλήρη ή σχεδόν πλήρη υποχώρηση μίας σειράς συνοσηρών καταστάσεων που σχετίζονται αιτιολογικά με την υπερβολική αύξηση του σωματικού βάρους. Ο σκοπός της μελέτης μας ήταν να δούμε εάν το γαστρικό bypass σχετίζεται με μεταβολές της λειτουργίας της αορτής και της αριστερής κοιλίας, σε νοσηρά παχύσαρκους ασθενείς 3 και 36 μήνες μετά από το χειρουργείο. Χρησιμοποιήθηκε υπερηχογράφημα καρδιάς για την εκτίμηση 60 νοσηρά παχύσαρκων ασθενών που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση, 20 νοσηρά παχύσαρκων ασθενών που δεν υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση και 40 ατόμων με φυσιολογικό δείκτη σωματικής μάζας. Όλοι είχαν παρόμοια ηλικία, φύλο και παράγοντες κινδύνου στην επίσκεψη αναφοράς. Μετρήσαμε την αορτική τάνυση, διατασιμότητα, δείκτη ανενδοτότητας, το συντελεστή αορτική πίεσης - τάνυσης καθώς επίσης και υπερηχογραφικούς δείκτες doppler διαστολικής λειτουργίας της αριστερής κοιλίας (το λόγο του κύματος Ε προ; το κύμα Α, το χρόνο ισοογκωτικής χάλασης και το χρόνο επιβράδυνσης). Οι υπερηχογραφικές μετρήσεις που αφορούσαν τόσο την αορτή, όσο και τη διαστολική λειτουργία της αριστερής κοιλίας, ήταν επηρεασμένα στους νοσηρά παχύσαρκους ασθενείς σε σχέση με την ομάδα ελέγχου με φυσιολογικό δείκτη σωματικής μάζας. Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης τόσο στους 3 όσο και στου 36 μήνες, τόσο η μάζα της αριστερής κοιλίας, όσο και οι δείκτες λειτουργικότητας της αορτής και οι διαστολικοί δείκτες της αριστερής κοιλίας επανήλθαν στο φυσιολογικό (διατασιμότητα αορτής 1.9 προεγχειρητικά, 3,4 στους 3 μήνες και 4,3 στους 36 μήνες, συγκρινόμενο με το 3,36 των ατόμων με φυσιολογικό δείκτη σωματικής μάζας), φυσιολογικοποίηση που δεν παρατηρήθηκε στη ομάδα των ασθενών που δεν έχασαν βάρος. Η ελάττωση του δείκτη σωματικής μάζας μετά το χειρουργείο σχετιζόταν σε στατιστικά σημαντικό ποσοστό (p<.01) με την ελάττωση τόσο των δεικτών της αορτικής λειτουργίας όσο και με το χρόνο ισοογκωτικής χάλασης, μετά από ρύθμιση με βάση την ηλικία, το φύλο, τη συνυπάρχουσα αρτηριακή πίεση, τα λιπίδια και τη συγκέντρωση χοληστερόλης. Συμπερασματικά, η απώλεια σωματικού Βάρους που επιτυγχάνεται με τα χειρουργεία παχυσαρκίας, ελαττώνει την κοιλιακή υπερτροφία και συνεπώς, βελτιώνει τη λειτουργία της αριστερής κοιλίας σε νοσηρά παχύσαρκους ασθενείς σε μια περίοδο παρακολούθησης διάρκειας 3 ετών.