Εκδοχές του υψηλού στη νεοελληνική ποίηση: το παράδειγμα του Ανδρέα Κάλβου και η πρόσληψή του από τους ποιητές

Abstract

Through the concept of sublime, current PhD, examines the category of political poetry: The list of poems related in kalvian Odes, is composed on the basis of the study of poetic-political talks, with the political poet Andreas Kalvos hoping that the positions of the conversation will reveal conditions for renewed political lyricism. The choice of sublime as a conceptual tool stems from the revival of the concept in texts of J.-F. Lyotard in the 80s, defined as a proposal for moving the sublime from a high area of philosophy of aesthetics in the realm of politicised aesthetics. Based on Kalvos's literary texts, a possible relationship with sublime in Longinos, Vico, Blair and Foscolo is detected with particular emphasis on the Scottish philosopher Thomas Reid and the confirmed significant impact of his work in kalvian Philosophy Courses. Based on the findings of these investigations, the interpretative reading of Odes is organised as follows: “Ode agli Ionii”, “Ελπίς πατρίδος”, “Φιλόπατρις”, “Εις θάνατον”, “Εις Αγαρηνούς” and “Αι Ευχαί”. The comparative evaluation of poems related in kalvian Odes, ranging from the poem by Kostis Palamas up to the poem by Byron Leontaris, is organised on the basis created by the following dipole: when a “patriotic” sublime illustrates Kalvos as a “national poet”, a reversed sublime denies to consider him as an exemplar.

Μέσω της έννοιας του υψηλού, η συγκεκριμένη εργασία, εξετάζει την κατηγορία της πολιτικής ποίησης: Ο κατάλογος ποιημάτων δημιουργικής πρόσληψης των Ωδών συγκροτείται με το σκεπτικό της μελέτης ποιητικών-συνομιλιών με τον πολιτικό ποιητή Ανδρέα Κάλβο και με την ελπίδα ότι οι θέσεις της συνομιλίας θα αποκαλύψουν και όρους ανανεωμένους του πολιτικού λυρισμού. Αφορμή για την επιλογή του υψηλού ως εννοιολλογικού εργαλείου πλοήγησης δίνει η αναβίωση της έννοιας σε κείμενα του J.-F. Lyotard κατά τη δεκαετία του ’80, που ορίζεται ως πρόταση μετακίνησης του υψηλού από μια περιοχή της φιλοσοφίας της αισθητικής στη σφαίρα μιας πολιτικοποιημένης αισθητικής. Με βάση τα γραμματολογικά κείμενα του Κάλβου ανιχνεύεται μια πιθανή σχέση του με τις περί ύψους θέσεις του Λογγίνου, του Vico, του Blair και του Foscolo, με ιδιαίτερη έμφαση στον Σκώτο φιλόσοφο Thomas Reid και στη διαπιστωμένη, έντονη, αποτύπωση της επίδρασης του έργου του στα καλβικά Μαθήματα Φιλοσοφίας. Βάσει των πορισμάτων της παραπάνω διερεύνησης οργανώνεται ακολούθως η ερμηνευτική ανάγνωση των Ωδών: «Ode agli Ionii», «Ελπίς πατρίδος», «Φιλόπατρις», «Εις θάνατον», «Εις Αγαρηνούς» και «Αι Ευχαί». Η συγκριτική αποτίμηση των ποιημάτων δημιουργικής πρόσληψης των Ωδών, από το ποίημα του Κωστή Παλαμά έως του Βύρωνα Λεοντάρη, οργανώνεται στη βάση που δημιουργεί το παρακάτω δίπολο: τη στιγμή που ένα «πατριωτικό» υψηλό προβάλλει τον Κάλβο κυρίως ως «εθνικό ποιητή», ένα αντεστραμμένο υψηλό αρνείται την αναμυθοποίησή του.