Ομαδική ψυχοθεραπεία σε ασθενείς με χρόνιες σοβαρές ψυχικές διαταραχές

Abstract

The present study focuses on group therapy of adult psychotic patients and its' contribution to the treatment of psychosis. Psychotic patients often have difficulty with reality testing, lead isolated lives, and maintain maladaptive relationships. Group therapy has proven to be an invaluable tool in the treatment of such patients. The study is divided into two parts. The first part (General Part) refers to the position group therapy holds in psychiatry, the principles of group therapy, the therapeutic factors, the group setting and mediating (auxilliary) techniques used in group therapy. Additionally, reference is made to group therapy for psychotic patients, the techniques used, and the evidence which has been presented in publications between the years 1986 and 2006. The second part (Specific Section) of the thesis refers to the research conducted by the writer and presentation of clinical cases from this research. The aims of the study were to investigate the improvement of factors such as functionality, quality of life, positive and negative symptoms, and to observe how psychotic patients project the pathological elements into their drawings and their use of colour, after one year of group analytically oriented psychotherapy. Thirty-one patients, who fulfilled DSM-IV criteria for schizophrenia, schizoaffective disorder, bipolar disorder type I, alcoholic psychosis or psychosis with substance abuse comorbidity, aged 18 to 65 years (study group), were assessed with the use of psychometric tests before group psychotherapy and after one year. Exclusion criteria were mental retardation and organic brain damage. These patients were compared with thirty-five patients, with similar psychopathology, who received standard care (control group). The control group was also measured with a time difference of one year. Patients in both groups (study group & control group) were prescribed standard doses of maintenance antipsychotic medication. Furthermore, the drawings-paintings of 15 patients from the research group were studied at the beginning and the end of the one-year group therapy participation with use of a mediating object (drawing-painting) and evidence of obscureness, disorganization, distortion, mutilation, multiplication, stereotypy, writing-in, gigantism, miniaturism, ornamentation and pathological use of color were found. The study results demonstrate improvement of psychotic patients participating in group psychotherapy in the areas of functionality, quality of life, positive and negative symptoms, relapses-rehospitalizations, and concomitant reduction of psychopathological features present in the drawings-paintings of these patients.

Στην παρούσα μελέτη, με θέμα την Ομαδική Ψυχοθεραπεία σε ασθενείς με χρόνιες σοβαρές ψυχικές διαταραχές, διερευνάται η συμβολή της Ομαδικής Ψυχοθεραπείας στην πρόοδο και θεραπεία των ψυχώσεων. Οι ψυχωτικοί ασθενείς παρουσιάζουν δυσκολία στον έλεγχο της πραγματικότητας, οδηγούνται σε απομόνωση και εμφανίζουν δυσπροσαρμοστικές διαπροσωπικές σχέσεις και η ομαδική ψυχοθεραπεία φαίνεται πως θα μπορούσε να είναι μια αξιοσημείωτη θεραπευτική ψυχοκοινωνική προσέγγιση. Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη. Το πρώτο μέρος (Γενικό Μέρος) αυτής της διατριβής αναφέρεται στην θέση της ομαδικής ψυχοθεραπείας στην ψυχιατρική, τις αρχές της, τους θεραπευτικούς παράγοντες, τα είδη αυτής, το ομαδικό πλαίσιο και τις τεχνικές διαμεσολάβησης στην ομαδική ψυχοθεραπεία. Επίσης, γίνεται αναφορά στην Ομαδική Ψυχοθεραπεία ψυχωτικών ασθενών, την τεχνική της και τα δεδομένα δημοσιευμένων μελετών της εικοσαετίας 1986-2006. Το δεύτερο μέρος (Ειδικό Μέρος) της διατριβής αναφέρεται στην πειραματική έρευνα της συγγραφέως και την παρουσίαση κλινικών περιστατικών από την έρευνα. Σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση της βελτίωσης παραγόντων όπως η λειτουργικότητα, η ποιότητα ζωής, τα θετικά και αρνητικά συμπτώματα και τα ψυχοπαθολογικά στοιχεία, τα προβαλλόμενα μέσω του σχεδίου και του χρώματος, των ψυχωτικών ασθενών, μετά από, ενός έτους, παρακολούθηση ομαδικήςψυχοθεραπείας ψυχαναλυτικού προσανατολισμού. Τριάντα ένα ασθενείς που εκπλήρωναν τα κριτήρια του DSM-IV για σχιζοφρένεια, σχιζοσυναισθηματική διαταραχή, διπολική διαταραχή τύπου Ι, ψυχωτική κατάθλιψη, αλκοολική ψύχωση ή ψυχωτική συνδρομή με συνοσηρότητα ιστορικού χρήσης ουσιών, ηλικίας 18 έως 65 χρονών (πειραματική ομάδα) αξιολογήθηκαν, μέσω ψυχομετρικών τεστ, πριν την έναρξη ομαδικής ψυχοθεραπείας και στον ένα χρόνο παρακολούθησής της. Κριτήρια αποκλεισμού ήταν η νοητική στέρηση και η οργανική εγκεφαλική βλάβη. Οι ασθενείς αυτοί συγκρίθηκαν με τριάντα πέντε ασθενείς, ανάλογης ψυχοπαθολογίας, που υποβάλλονταν στη συνήθη φροντίδα (ομάδα ελέγχου). Οι ασθενείς της ομάδας ελέγχου υποβλήθηκαν και αυτοί σε δύο μετρήσεις με χρονική διαφορά ενός έτους. Και οι δύο ομάδες (πειραματική ομάδα και ομάδα ελέγχου) υποβάλλονταν σε προκαθορισμένη σταθερή αντιψυχωτική φαρμακευτική αγωγήσυντήρησης. Επίσης μελετήθηκαν τα σχέδια-ζωγραφιές 15 ασθενών από την πειραματική ομάδα, για να ανευρεθούν στοιχεία ασάφειας, αποργάνωσης, παραμόρφωσης, ακρωτηριασμού, πολλαπλασιασμού, επανάληψης, στερεοτυπίας, επιγραφομανίας, γιγαντισμού, μικρογραφίας, διακοσμητικότητας, καθώς και παθολογική χρήση του χρώματος, στην αρχή και στο τέλος της ετήσιας παρακολούθησης ομαδικής ψυχοθεραπείας με διαμεσολαβητικό αντικείμενο. Τα αποτελέσματα της έρευνας επαυξάνουν τη βελτίωση μετά από παρακολούθηση Ομαδικής Ψυχοθεραπείας όσον αφορά την λειτουργικότητα, τη θετική και αρνητική συμπτωματολογία, την ποιότητα ζωής, τις υποτροπές-νοσηλείες και την παρουσία ψυχοπαθολογικών στοιχείων στις ζωγραφιές των ψυχωτικών ασθενών.