Ο διαχωρισμός αρμοδιοτήτων της Γενικής Συνέλευσης και του διοικητικού οργάνου στην Α.Ε.: συγκριτική μελέτη ελληνικού και γερμανικού δικαίου

Abstract

This study concerns the treatment of the problem of separation of powers between the General Meeting (shareholders) and the Directors of a S.A. by comparing the Greek and German law. It aims to demonstrate that this problem can be treated differently even in jurisdictions - such as Greek and German - whose legislations have important similarities and also to investigate the possibility of a conditional adoption of the German solution in Greek law due to the aforesaid similarities. The issue of separation of powers between the General Meeting (shareholders) and the Directors of a S.A. emerges in two versions: (a) the possible intervention of the General Meeting in the Directors powers through statutory regulations or its decisions and (b) the determination of the competent organ of the company for corporate affairs which are not regulated by law or the articles of association and which are so serious that doubt arises about their managerial character. The separation of powers between the two main organs of a S.A. has been examined both in Greece and Germany but not to the same extent and aspect. In Greek jurisdiction there have been extensive discussions as to the matter of a potential intervention of the General Meeting in the powers of the Directors through the provisions of the articles of association and its decisions. In Germany very important and pioneering for the rigorous system of separation of the corporate powers according to the AktG has been the position of the Supreme Federal Court in its Holzmüller’ decision of 1982 which laid the foundations of the theory of the unregulated powers of the General Meeting (Holzmuller- doctrine). We propose the adoption of the German theory of the unregulated powers of the General Meeting in Greek law because it incorporates all the critical criteria for the determination of the competent organ in unregulated (by law or the articles of association or the decisions of GM) corporate affairs. In our view the General Meeting of a Greek S.A. should be considered as the sole competent organ to decide on unregulated non-managerial matters analogically to its explicitly regulated powers.

Η παρούσα μελέτη αφορά στην επεξεργασία του προβλήματος του διαχωρισμού των αρμοδιοτήτων της Γ.Σ. και του Διοικητικού Οργάνου της Α.Ε. με την μέθοδο της σύγκρισης του ελληνικού και γερμανικού δικαίου. Στοχεύει στο να καταδείξει ότι το πρόβλημα αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί διαφορετικά ακόμα και σε έννομες τάξεις - όπως η ελληνική και η γερμανική - των οποίων οι νομοθετικές ρυθμίσεις εμφανίζουν σημαντικές ομοιότητες και στο να ερευνήσει τη δυνατότητα μιας υπό όρους υιοθέτησης της «γερμανικής λύσης» και στην ελληνική έννομη τάξη ακριβώς λόγω της συγγένειας που εμφανίζουν τα νομικά πλαίσια περί Α.Ε. των δυο αυτών χωρών. Το ζήτημα του διαχωρισμού των αρμοδιοτήτων της Γ.Σ. και του Διοικητικού Οργάνου της Α.Ε. αναδεικνύεται υπό δυο εκδοχές: (α) της δυνατότητας παρέμβασης της Γ.Σ. στις διαχειριστικές αρμοδιότητες του Διοικητικού Οργάνου μέσω καταστατικών ρυθμίσεων ή αποφάσεών της και (β) του προσδιορισμού του αρμόδιου οργάνου σε εταιρικές υποθέσεις οι οποίες δεν ρυθμίζονται από τον νόμο ή το καταστατικό της εταιρίας και για τις οποίες λόγω της σοβαρότητάς τους γεννάται αμφιβολία ως προς το διαχειριστικό η μη χαρακτήρα τους. Η οριοθέτηση των εξουσιών των δυο βασικών οργάνων της Α.Ε. απασχόλησε τους νομικούς τόσο της Ελλάδας όσο και της Γερμανίας αν και όχι στον ίδιο βαθμό ούτε ως προς την ίδια πτυχή της. Στην ελληνική έννομη τάξη εκτεταμένες είναι οι συζητήσεις σε επίπεδο θεωρίας ως προς το ζήτημα των δυνατοτήτων παρέμβασης της Γ.Σ. στις εξουσίες του Δ.Σ. μέσω του καταστατικού ή αποφάσεών της. Στη Γερμανία πρωτοποριακή για το αυστηρό σύστημα κατανομής των εταιρικών εξουσιών του AktG αν και όχι αναντίρρητη υπήρξε η θέση του Ανώτατου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου της Γερμανίας στην απόφαση Holzmuller’ του έτους 1982 η οποία έθεσε τον θεμέλιο λίθο της θεωρίας των «άγραφων αρμοδιοτήτων» της Γ.Σ. (άλλως «δόγμα - Holzmuller»). Προτείνουμε την υιοθέτηση της θεωρίας των «άγραφων αρμοδιοτήτων» της Γ.Σ. στην ελληνική έννομη τάξη καθ’ ότι ενσωματώνει όλα τα κρίσιμα κριτήρια που αίρουν οιαδήποτε αμφιβολία για την εξεύρεση του αρμόδιου οργάνου επί αρρύθμιστων (στο νομό ή το καταστατικό ή ακόμα και σε απόφαση Γ.Σ.) εταιρικών υποθέσεων. Κατά την άποψή μας η Γ.Σ. της ελληνικής Α.Ε. πρέπει να θεωρείται αποκλειστικώς αρμόδια να αποφασίζει για κάθε αρρύθμιστη στο νόμο ή το καταστατικό της εταιρίας υπόθεση μη διαχειριστικού χαρακτήρα κατ’ αναλογία δικαίου με τις ήδη ρητώς θεσπισμένες αρμοδιότητές της.