Η ελληνική μυθολογία στην ελληνική παιδική λογοτεχνία: συγκριτική προσέγγιση της ελληνικής μυθολογίας

Abstract

Mythology for Children: The Greek classical mythology and literature teaching are exploited through the retelling of stories for children, which meet the need for literary emotion, suspense and adventure as well as the educational need for education, combining teaching and moral truth. The research examines the works of mythology adapted for children, featuring gods and heroes, published by Greeks in the 19th and 20th century along with the interpretations put forward within the framework of Greek history, literature and history of education and ideologies which are intertwined with them. The method: There are two aspects of the research area: on the one hand, the traditional mythological material and on the other hand, the neoteric approaches and its management. For this reason, the methodological approach was based on a combination of different methodological schemes which start from the Theory of Children's Literature, (Stephens, Hunt, McGillis, Zipes), jump in Comparative Literature (taking into account the differences between the compared data which, however, belong to the same set, J.P. Vernant) and close to the mythological (adapted for) material to the methodological tools of narratology, the typology of Genette, borrowed from the Theory of Literature. Study: The study is divided into three parts: The first part discusses the theoretical and methodological framework of the research. In the second part, the systematic review of contemporary and diachronic of the narrative elements of the texts reveals their adaptation to specific historical circumstances. There are five periods discerned in the research:

a) The years of the Greek Enlightenment (1800 - 1830). b) The years of Romanticism (1830 - 1880). c) The years of Genre Painting and Realism (1880 - 1930). d) The years of Civil War and the Interwar period (1930 - 1970). e) The years of the political change-over and until today (1970 - until today). The third part of the Annex to the cataloguing of mythology. Here are all the books registered mythology in chronological and alphabetical order to facilitate the reader. Conclusions: What is certain is that the management of the Greek antiquity in every period presents a new dimension of the myth but mostly reflects the chronological period of the arranger who manages memories of the past. What the arranger wants to convey, except for material delivery, in the form of informative books, short stories, novels, is the modernist ideas, which to a larger or smaller extent constitute a political and ideological interference in the upbringing of children. The ideological project of Hellenism and the superiority of the Greeks was a time value in the texts of mythology for kids each time transforming the historical conditions in ideological.

Μυθολογία για παιδιά: Η ελληνική κλασική μυθολογία αξιοποιείται παιδαγωγικά και λογοτεχνικά μέσα από τις διασκευές για παιδιά, οι οποίες ικανοποιούν τη λογοτεχνική ανάγκη για συγκίνηση, αγωνία και περιπέτεια και την παιδαγωγική αναγκαιότητα για μόρφωση, καθώς συνδυάζει διδακτικές και ηθικές αλήθειες. Η έρευνα μελετά τις διασκευασμένες μυθολογίες για παιδιά, με πρωταγωνιστές θεούς και ήρωες, που εκδόθηκαν από Έλληνες κατά το 19o και 20ό αιώνα και τις ερμηνείες που προτείνουν, μέσα στο πλαίσιο της ελληνικής ιστορίας, της λογοτεχνικής και της ιστορίας της εκπαίδευσης και των ιδεολογιών που συνυφαίνονται μ’αυτές. Η μέθοδος: Δύο είναι οι εκφάνσεις του ερευνητικού πεδίου∙ από τη μια, το παραδοσιακό μυθολογικό υλικό και από την άλλη, οι νεωτερικοί τρόποι προσέγγισης και διαχείρισής του. Για το λόγο αυτό η μεθοδολογική προσέγγιση στηρίχτηκε σε ένα συνδυασμό διαφορετικών μεθοδολογικών σχημάτων, που εκκινούν από τη θεωρία της παιδικής λογοτεχνίας, (Stephens, Hunt, McGillis, Zipes), μεταπηδούν στη συγκριτική γραμματολογία (λαμβάνει υπόψη τις διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στα συγκρινόμενα στοιχεία, τα οποία, όμως, ανήκουν στο ίδιο σύνολο, J.P.Vernant) και προσεγγίζουν το μυθολογικό (διασκευασμένο) υλικό με τα μεθοδολογικά εργαλεία της αφηγηματολογίας, την τυπολογία του Genette, που δανείζεται από τη Θεωρία της Λογοτεχνίας. Η μελέτη:Η μελέτη χωρίζεται σε τρία μέρη: Στο πρώτο μέρος αναπτύσσεται το θεωρητικό και μεθοδολογικό πλαίσιο της έρευνας. Στο δεύτερο μέρος, η συστηματική εξέταση, συγχρονική και διαχρονική, των αφηγηματικών στοιχείων των κειμένων αναδεικνύει την προσαρμογή τους στις εκάστοτε ιστορικές συγκυρίες. Στη μελέτη διακρίνονται πέντε χρονικές περίοδοι: α) Τα χρόνια του Ελληνικού Διαφωτισμού (1800 - 1830). β) Τα χρόνια του Ρομαντισμού (1830 - 1880). γ) Τα χρόνια της Ηθογραφίας και του Ρεαλισμού (1880 - 1930). δ) Τα χρόνια του Μεσοπολέμου και της Μετεμφυλιακής περιόδου (1930 - 1970). ε) Τα χρόνια της Μεταπολίτευσης και μέχρι σήμερα (1970 - μέχρι σήμερα). Το τρίτο μέρος του Παραρτήματος αφορά την καταλογογράφηση των μυθολογιών. Εδώ βρίσκονται ταξινομημένα όλα τα βιβλία μυθολογίας σε χρονολογική και αλφαβητική σειρά για τη διευκόλυνση του αναγνώστη. Συμπεράσματα: Το βέβαιο είναι ότι η διαχείριση της ελληνικής αρχαιότητας σε κάθε εποχή παρουσιάζει μια νέα διάσταση του μύθου αλλά κυρίως της εποχής του διασκευαστή που διαχειρίζεται τη μνήμη του παρελθόντος. Εκείνο που θέλει ο διασκευαστής να μεταδώσει, εκτός από το υλικό της παράδοσης, μέσα από τη μορφή των πληροφοριακών βιβλίων, διηγημάτων, μυθιστορημάτων, είναι οι νεωτερικές ιδέες του, οι οποίες σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό αποτελούν πολιτική και ιδεολογική παρέμβαση στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Το ιδεολογικό πρόταγμα της ελληνικότητας και της υπεροχής του ελληνισμού αποτέλεσε μια διαχρονική αξία στα κείμενα της μυθολογίας για παιδιά μετουσιώνοντας κάθε φορά τις ιστορικές συνθήκες σε ιδεολογικές.