Ηθική και επιστήμη: η δημόσια εικόνα του επιστήμονα και η ηθική του υπόσταση

Abstract

THE DISSERTATION WANTS TO CONTRIBUTE TO THE DISCUSSION CONCERNING ETHICS OF SCIENCE AND ITS WAY OF INTEGRATING IT TO THE SCIENTIFIC WORLD. ITS GOAL IS ON THE ONE HAND TO DEBATE ON THE RELATIONSHIP BETWEEN ETHICS AND SCIENCE AND ON THE OTHER HAND TO BUILD AN ADEQUATE AND CAPABLE OF REGULATING THE ETHICAL AND SCIENTIFIC BEHAVIOR OF SCIENTISTS NORMATIVE FRAMEWORK. IT TRIES TO ILLUMINATE THE CONTENT OF ETHICS OF SCIENCE AND AT THE SAME TIME TO CREATE A NORMATIVE FRAMEWORK WHICH WILL INCLUDE ETHICAL AS WELL AS COGNITIVE PRINCIPLES. IN ORDER TO FULFILL ITS PURPOSES THE DISSERTATION FOLLOWS A DESCRIPTIVE AND NORMATIVE APPROACH. THE LATTER IS USED WHEN THE DISCUSSION IS ABOUT THE PRINCIPLES THAT SHOULD BE PART OF A NORMATIVE FRAMEWORK AND THE WAY IN WHICH SCIENTISTS SHOULD BEHAVE TOWARDS ETHICAL DILEMMAS AND PROBLEMS RAISED BEFORE, DURING OR AFTER THE SCIENTIFIC RESEARCH, WHILE THE FORMER IS FOLLOWED WHEN WE REFER TO THE THEORIES THAT HAVE BEEN DEVELOPED CONCERNING ETHICS OF SCIENCE AND THE INSTITUTIONS THAT HAVE BEEN FORMED FOR THE PROMOTION OF SCIENTISTS’ SOCIAL RESPONSIBILITY AND THEIR RELATIONSHIP TO THE PUBLIC. THIS APPROACH IS ALSO USED WHEN ISSUES, POSED BY THE PUBLIC CHARACTER OF SCIENTIFIC ACTIVITY AND THE RESPONSIBILITIES THAT THE SOCIAL ENVIRONMENT AND THE NATURE OF SCIENCE ASSIGN TO THE SCIENTIFIC COMMUNITY, ARE DISCUSSED. THE CONCLUSION OF THE DISSERTATION IS THAT THE PRINCIPLES THAT CONSTITUTE THE NORMATIVE FRAMEWORK WILL NOT BE ABLE TO BE ESTABLISHED WITHOUT AN ANALOGOUS INSTITUTIONAL AND PUNITIVE FRAMEWORK.

Η ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΕΙ ΣΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΔΙΕΘΝΩΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΗΘΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΕΝΤΑΞΗΣ ΤΗΣ ΣΤΟΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΧΩΡΟ. ΣΚΟΠΟ ΕΧΕΙ ΑΦΕΝΟΣ ΝΑ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙ ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΑΦΕΤΕΡΟΥ ΝΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΕΙ ΕΝΑ, ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΥΝΑΤΟΝ, ΕΠΑΡΚΕΣ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟ ΝΑ ΡΥΘΜΙΣΕΙ ΤΗΝ ΗΘΙΚΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΟΡΘΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ. ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΝΑ ΔΙΑΣΑΦΗΝΙΣΤΕΙ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΝΑ ΟΡΙΣΤΕΙ ΑΚΡΙΒΩΣ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, ΕΝΩ ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ ΕΠΙΔΙΩΚΕΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΕΝΑ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΟΥ ΣΑΝ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΜΟΝΟ ΗΘΙΚΕΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ. ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΕΙ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΗΣ, Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΑΛΛΟΤΕ ΜΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΑΛΛΟΤΕ ΜΙΑ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ. Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΥΙΟΘΕΤΕΙΤΑΙ ΟΤΑΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝ ΤΟ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΜΑΣ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΗΘΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΑΚΥΠΤΟΥΝ ΠΡΙΝ, ΚΑΤΑ Η’ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ, ΕΝΩ ΜΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΚΕΙΝΗ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΘΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΗΘΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΘΕΣΜΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΜΕ ΤΟ ΕΥΡΥ ΚΟΙΝΟ. ΤΕΛΟΣ, ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ ΟΤΑΝ ΣΥΖΗΤΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ Ο ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΘΕΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΘΕΤΕΙ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ. ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΛΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΝΑ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΕΝΑ ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ, ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΝΑ ΤΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕΙ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΔΕΣΜΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ. ΘΑ ΚΑΤΑΛΗΞΟΥΜΕ ΣΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΟΤΙ ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΟΤΑΘΟΥΝ, ΝΑΙ ΜΕΝ ΣΥΓΚΡΟΤΟΥΝ ΕΝΑ ΠΛΑΙΣΙΟ, ΕΝΤΟΥΤΟΙΣ ΧΩΡΙΣ ΕΝΑ ΑΝΑΛΟΓΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΚΥΡΩΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΕΔΡΑΙΩΘΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΠΟΙΗΘΟΥΝ. ΌΠΩΣ, ΕΠΙΣΗΣ, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΥΦΙΣΤΑΝΤΑΙ, ΑΝ ΔΕΝ ΥΠΑΡΞΕΙ ΜΙΑ ΑΝΑΛΟΓΗ ΗΘΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΜΕΡΩΝ (ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ, ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ, ΧΟΡΗΓΩΝ Κ.Ο.Κ.) ΚΑΙ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΥΣΚΟΛΟ ΕΡΓΟ ΠΟΥ ΚΑΛΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΠΙΤΕΛΕΣΕΙ Η ΗΘΙΚΗ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΗΜΕΡΑ.