Διατροφικοί δείκτες προδιάθεσης και πρόγνωσης της ψυχοσωματικής υγείας του σύγχρονου ανθρώπου: βιοχημική προσέγγιση

Abstract

Geriatric population is a rapidly growing segment of western communities. The need of management of this specifically vulnerable group of individuals has led to numerous studies concerning early detection of factors, which could be of importance for the course and prognosis of disorders in the elderly. It is now recognized that nutrition plays an important role in health status in the elderly and undernutrition and malnutrition are associated with greater risk of morbidity. Dementia and depression in the elderly have triggered special interest due to the remarkable personal, financial and social burden that may cause to patients and their caregivers. In this respect, the possible relationship between these disorders and a number of biochemical factors, which are related with diet and nutrition, in a community-dwelling, elderly, population was studied. The purpose of the present work was the identification of such biochemical parameters in plasma, which may serve as predisposition factors of dementia and geriatric depression. Screening of a genetically isolated population, with two established rating scales, the Mini Mental State Examination (MMSE) and the Geriatric Depression Scale (GDS), allowed the formation of three distinct groups of individuals: patients with dementia,depression and healthy controls. Based on current literature, twelve biochemical factors were studied in the plasma of these individuals, including homocysteine, folate, vitamin B|2, total cholesterol, triglycerides, HDL-Cholesterol, VCAM-1, ICAM-1, IL-6, 8-iso-PGF2a, glucose and CRP. The results were tested at p< 0.05 level of statistical significance. Homocysteine, 8-iso-PGF2a, IL-6, VCAM-1 and ICAM-1 levels were significantly higher in the dementia and depression group, whereas folate, vitamin B]2, cholesterol and HDL were significantly lower. No statistical significance was detected for glucose and triglycerides among groups. The positive correlation of these biochemical factors with the diagnosis of dementia and depression suggests the presence of a similar pathological ‘pattern’ underlying both disorders, which is in agreement with the hypothesis of a common substrate of vascular pathology in both dementia and depression in late-life. Moreover, this correlation stresses the necessity of a balanced nutrition and the probable improvement of the prevention of dementia and depression in elderly populations after diet modifications.

Τα άτομα της τρίτης ηλικίας αποτελούν ένα ραγδαία αυξανόμενο τμήμα των πληθυσμών των αναπτυγμένων κρατών. Η αναγκαιότητα για τη φροντίδα αυτού του ιδιαίτερα ευάλωτου πληθυσμού έχει οδηγήσει σε σημαντικό αριθμό μελετών προς την κατεύθυνση της ανεύρεσης δεικτών, που θα μπορούσαν χρησιμεύσουν στη διάγνωση και τη θεραπεία των νοσημάτων στους ηλικιωμένους. Είναι πλέον σαφές, ότι η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των ηλικιωμένων και η ανεπαρκής ή η κακή δίαιτα σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο νοσηρότητας. Η άνοια και η κατάθλιψη στην τρίτη ηλικία έχουν προσελκύσει το επιστημονικό ενδιαφέρον λόγω της αξιοσημείωτης ατομικής, κοινωνικής και οικονομικής επιβάρυνσης που προκαλούν. Σε αυτό το πλαίσιο, μελετήθηκε η πιθανή συσχέτιση μεταξύ των διαταραχών αυτών και ενός αριθμού βιοχημικών παραγόντων, οι οποίοι σχετίζονται με τη δίαιτα και τη διατροφή, σε ένα πληθυσμό ατόμων ηλικίας άνω των 60 ετών στην κοινότητα. Ο σκοπός της μελέτης ήταν η αναγνώριση τέτοιων δεικτών στο αίμα, οι οποίοι θα μπορούσαν να αποτελόσουν υποψήφιους προδιαθεσικούς παράγοντες για την άνοια και τη γηριατρική κατάθλιψη. Η διαλογή ενός «κλειστού» πληθυσμού με δύο ψυχομετρικές κλίμακες, την κλίμακα σύντομης εξέτασης της νοητικής κατάστασης (Mini Mental State Examination, MMSE) και την κλίμακα της γηριατρικής κατάθλιψης (Geriatric Depression Scale, GDS), οδήγησε στο σχηματισμό τριών ομάδων συμμετεχόντων: άτομα με άνοια, άτομα με κατάθλιψη και μάρτυρες. Με βάση τη σύγχρονη βιβλιογραφία μελετήθηκαν οι παρακάτω δώδεκα βιοχημικοί παράγοντες στο πλάσμα των συμμετεχόντων: ομοκυστεΐνη, φυλλικό, βιταμίνη Β|2, ολική χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, VCAM-1, 1CAM-1, IL-6, 8-iso-PGF2a, γλυκόζη και CRP. Τα αποτελέσματα ελέγχθηκαν σε επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ρ< 0,05. Τα επίπεδα της ομοκυστεΐνης, του 8-iso-PGF2a, της IL-6 και των VCAM-1 και 1CAM- 1 ήταν σημαντικά υψηλότερα στις ομάδες της άνοιας και της κατάθλιψης, ενώ εκείνα του φυλλικού, της βιταμίνης Βΐ2, της χοληστερόλης και της HDL, ήταν σημαντικά χαμηλότερα. Δεν βρέθηκαν αποτελέσματα στατιστικής σημαντικότητας για τη γλυκόζη και τα τριγλυκερίδια αίματος. Η συσχέτιση των ανωτέρω βιοχημικών παραγόντων με την άνοια και την κατάθλιψη στους ηλικιωμένους, δείχνει ότι μπορεί να υπάρχουν κοινές παθοφυσιολογικές οδοί και για τα δύο νοσήματα και στηρίζει την υπόθεση ύπαρξης κοινού υποστρώματος αγγειακής παθολογίας στις νόσους αυτές στην τρίτη ηλικία. Παράλληλα, υπογραμμίζει την αναγκαιότητα για ισορροπημένη διατροφή και την ενδεχόμενη βελτίωση της πρόληψης της άνοιας και της κατάθλιψης σε γηριατρικούς πληθυσμούς, μετά από αλλαγές στις διαιτητικές συνήθειες.