Οικογεωγραφική μελέτη των κροτώνων στην Κύπρο και ο ρόλος τους σαν μεταβιβαστές στη μετάδοση τριών ζωονόσων

Abstract

Οι κρότωνες είναι αιματοφάγα αρθρόποδα με παγκόσμια κατανομή. Παρασιτούν πολλά είδη σπονδυλωτών και κάποια είδη τον άνθρωπο. Θεωρούνται από τους πιο σημαντικούς μεταβιβαστές και/ή φορείς ενός ευρέος φάσματος παθογόνων μικροοργανισμών, παρασιτώντας παραγωγικά ζώα, και ενδημικά ή μεταναστευτικά πτηνά, μεταφέροντας παθογόνα σε μεγάλες αποστάσεις, προκαλώντας έτσι επιδημίες. Στην παρούσα εργασία έγινε καταγραφή των ειδών των κροτώνων που ενδημούν στην Κύπρο και προσδιορίστηκε η γεωγραφική και εποχιακή κατανομή τους και ο βαθμός διασποράς τους στα ζώα. Διερευνήθηκε ο ρόλος των κροτώνων στη μετάδοση και τη διασπορά 3 ομάδων παθογόνων βακτηρίων: Anaplasma phagocytophilum, Rickettsiae, Coxiella burnetii. Τα παραπάνω βακτήρια αναζητήθηκαν τόσο στους κρότωνες, όσο και σε σπονδυλωτά-ξενιστές: σε παραγωγικά ζώα, σε άγρια ζώα και μεταναστευτικά πτηνά. Η παρούσα εργασία περιελάμβανε οικογεωγραφική και εργαστηριακή μελέτη, μελέτη της αλυσίδας μετάδοσης των παθογόνων, Εντοπίστηκαν καθορίστηκαν και χαρτογραφήθηκαν περιοχές υψηλού κινδύνου («high risk regions») για τα παθογόνα, στις οποίες έγινε μελέτη της αλυσίδας μετάδοσης, και μοριακή επιδημιολογική διερεύνηση. Από παραγωγικά ζώα και κατοικίδια, ζώα συντροφιάς, συλλέχθηκαν 1761 κρότωνες που ταξινομήθηκαν σε 7 είδη (Rhipicephalus sanguineus, Rhipicephalus bursa, Rhipicephalus turanicus Hyalomma anatolicum excavatum, Hyalomma marginatum marginatum, Hyalomma marginatum rufipes, Ixodes gibossus). Από άγρια ζώα συλλέχθηκαν 1315 κρότωνες που ταξινομήθηκαν σε 10 είδη (Haemaphysalis sulcata, Haemaphysalis punctata, Rhipicephalus sanguineus, Rhipicephalus bursa, Rhipicephalus turanicus, Rhipicephalus pusillus, Hyalomma anatolicum excavatum, Hyalomma marginatum marginatum, Ixodes gibossus, Ixodes ventalloi). Ελήφθησαν δείγματα αίματος από αντιπροσωπευτικό δείγμα απ’ όλη την Κύπρο από παραγωγικά ζώα (346 αίγες, 333 πρόβατα, 338 βοοειδή), και προσδιορίστηκε με τη χρήση του έμμεσου ανοσοφθορισμού η οροθετικότητα για τα υπό μελέτη παθογόνα, ενώ με τη μέθοδο της PCR έγινε προσπάθεια για την γονοτυπική ανίχνευση τους. Επιπλέον ελέγχθηκαν δείγματα αίματος από 139 σκύλους. Ελέγχθηκε επίσης και προσδιορίστηκε η οροθετικότητα σε δείγμα ανθρώπινου υγιούς πληθυσμού. Αριθμός 910 δειγμάτων αίματος από άγρια ζώα ελέγχθηκαν με τη μέθοδο της PCR για την ανίχνευση των υπό μελέτη παθογόνων. Α) Ehrlichiae – Anaplasma phagocytophilum Σπονδυλωτά-ξενιστές Οι αναπλασμώσεις ενδημούν στην Κύπρο, τόσο στα ζώα όσο και στα εκτοπαράσιτα τους. Σεπαραγωγικά ζώα ανιχνεύθηκαν αντισώματα έναντι του Anaplasma phagocytophilum και στις 5 επαρχίες της Κύπρου και στα 3 είδη ζώων :18% στις αίγες, 30% στα πρόβατα, 57% στα βοοειδή. Στα παραγωγικά ζώα, με τη χρήση της PCR ανιχνεύτηκε Anaplasma sp DNA σε αίγες (56%) και πρόβατα (51%). ...