Αλλεργική ρινίτιδα: συσχέτιση κλινικής πορείας νόσου με φλεγμονώδεις δείκτες αεραγωγών

Abstract

Aim of study: Oxidative stress (OS) is well documented in asthma but so far little data has been reported m non asthmatic patients with Seasonal Allergic Rhinitis (SAR). The aim of this study was to investigate the degree of OS and airway inflammation in patients with SAR with and without concomitant Asthma (SAR +A) using breath markers in exhaled air and in Exhaled Breath Condensate (EBC). In addition the effects of natural allergen exposure and intranasal steroid treatment on these markers were evaluated. Patients-Methods: Exhaled NO (eNO) and CO combined with measurements of 8-lsoprostane (lso-8) Leukotriene B4 (LTB4) and nitrate/nitrite in EBC were performed in 23 patients, 11 with SAR 12 with SAR+A and 16 healthy subjects. All patients were evaluated in three time points a) during pollen season, b) 30 days later after topical nasal steroid treatment (fluticasone propionate 100mg/d) and c/ 4-7 months later out of pollen season while were totally asymptomatic. Results: lso-8 and LTB4 were significantly increased in both groups of patients (median values 43.6 pg/ml and 138.4 pg/ml in SAR group 38.9 pg/ml and 164.6 pg/ml in SAR+A group respectively p>0.05) compared to healthy subjects (18.6 pg/ml and 7.8 pg/ml p<0.05. Nitrate/nitrite and eNO levels were elevated in both groups compared to controls but were significantly higher in the SAR+A compared to SAR group (nitrate/nitrite 9 μΜ and 3.9 μΜ p=0.025 and eNO 18.5 ppb and 12.5 ppb respectively p<0.05. Nasal steroids caused significant reduction in LTB4 and 8-isoprostane levels in both groups of patients p<0.05 while nitrate levels and eNO concentration were little affected by nasal treatment OS markers were decreased at normal levels out of pollen season. Conclusions: Natural allergen exposure induces OS and airway inflammation as assessed by measurements of markers in EBC and exhaled air in patients with SAR that have no clinical signs of lower airway involvement. Besides intranasal steroid treatment may have a regulatory role in the OS.

Σκοπός: α) να διερευνηθεί η ύπαρξη δεικτών οξειδωτικού stress και φλεγμονής των κατωτέρων αεραγωγών σε ασθενείς με εποχική αλλεργική ρινίτιδα με ή χωρίς άσθμα και β) να εκτιμηθεί η επίδραση της φυσικής έκθεσης στο αλλεργιογόνο και της τοπικής ρινικής θεραπείας στις μετρούμενες παραμέτρους. Μεθοδολογία: 23 ασθενείς με ιστορικό εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας (ΕΑΡ) τα δύο τελευταία έτη τουλάχιστον [11 αποκλειστικά ΕΑΡ και 12 ταυτόχρονα και συμπτώματα άσθματος (ΕΑΡ + Α)] αξιολογήθηκαν Α) εντός εποχής γυρεοφορίας, Β) ένα μήνα μετά ρινική θεραπεία με προπιονική φλουτικαζόνη (100mg/ημέρα) και Γ) 4-7 μήνες μετά εκτός εποχής γυρεοφορίας με μέτρηση NO (eNO) και CO (eCO) στον εκπνεόμενο αέρα και προσδιορισμό 8-ισοπροστάνης (lso-8) λευκοτριενίου Β4 (LTB4) and νιτρικών/νιτρωδών στο συμπύκνωμα του εκπνεόμενου αέρα (EBC) 16 μη ατοπικοί μη καπνιστές υγιείς ενήλικες αποτέλεσαν την ομάδα έλεγχου. Αποτελέσματα: Η lso-8 και το LTB4 ήταν σημαντικά αυξημένα εντός της εποχής γυρεοφορίας και στις δύο ομάδες ασθενών (διάμεση τιμή 43.6 pg/ml και 138.4 pg/ml στην ΕΑΡ ομάδα – 38.9 pg/ml and 164.6 pg/ml στην ΕΑΡ+Α ομάδα αντίστοιχα p>0.05) σε σύγκριση με τους υγιείς μάρτυρες (18.6 pg/ml και 7.8 pg/ml p<0.05. Τα επίπεδα νιτρικών/νιτρωδών και eNO levels ήταν αυξημένα και στις δύο ομάδες ασθενών σε σχέση με τους μάρτυρες, αλλά ήταν σημαντικά υψηλότερα στην ομάδα ΕΑΡ+Α σε σχέση με την ΕΑΡ ομάδα (νιτρικά/νιτρώδη 9 μΜ και 3.9 μΜ p=0.025 και eNO 18.5 ppb έναντι 12.5 ppb αντίστοιχα p<0.05. Η τοπική ρινική θεραπεία με στεροειδές μείωσε σημαντικά τα επίπεδα LTB4 και 8-iso και στις δυο ομάδες ασθενών p<0.05 σε αντιδιαστολή με τα επίπεδα νιτρικών/νιτρωδών και eNO που επηρεάστηκαν ελάχιστα από την ρινική θεραπεία Οι δείκτες του οξειδωτικού στρες επανήλθαν σε φυσιολογικές τιμές εκτός της εποχής γυρεοφορίας. Συμπεράσματα: Η φυσική έκθεση στο αλλεργιογόνο επάγει οξειδωτικό στρες και φλεγμονή των κατώτερων αεραγωγών σε ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα χωρίς καμία κλινική εκδήλωση άσθματος όπως προκύπτει από μετρήσεις βιοδεικτών στον εκπνεόμενο αέρα και το EBC. Η τοπική θεραπεία με στεροειδές δρα πιθανόν ρυθμιστικά στην επαγωγή του οξειδωτικού στρες. Τα ευρήματα είναι σύμφωνα με την θεώρηση της ενιαίας νόσου των αεραγωγών σε ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα ή/και άσθμα.