Ρίζα Ιεσσαί: ο σύνθετος εικονογραφικός τύπος 13ος - 18ος αι.: γένεση, εξέλιξη και ερμηνεία ενός δυναστικού μύθου

Abstract

Η συγγραφή της παρούσας εργασίας αφορά κατά μέγα μέρος στην καλύτερη σωζόμενη παράσταση 'Ρίζας Ιεσσαί', που βρίσκεται στο Orvieto της Ιταλίας. Το γεγονός αυτό επέβαλε και τη δομή της. Τρία είναι τα βασικά σημεία από όπου δίνονται κατευθύνσεις για περαιτέρω ώθηση στην έρευνα: 1) η παράδοση του θέματος του δένδρου της ζωής (ιδεολογία και εικονογραφία), η οποία ουσιαστικά χάνεται στο βάθος των αιώνων παρουσιάζοντας πολλαπλές εννοιολογικές προσαρμογές και διαφορετική κάθε φορά χρησιμότητα και σημασία. 2) η γένεση του σύνθετου εικονογραφικού τύπου της 'Ρίζας Ιεσσαί' σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή και ανάλογο περιβάλλον, γεγονός το οποίο εξυπηρετεί στην επίτευξη της ερμηνείας του θέματος, και 3) η εξέλιξη του θέματος στη συνέχεια με την ένταξη του στη λειτουργική τέχνη. Το πιο βασικό σημείο ασφαλώς είναι το δεύτερο, αλλά για να προκύψουν πιο ασφαλή συμπεράσματα, κρίθηκε απαραίτητο να γίνει εμπέδωση και προς τα πίσω σε προγενέστερες εποχές και στα όσα ακολούθησαν στους επόμενους αιώνες. Η Ρ.Ι. είναι ένας κλάδος ενός πανάρχαιου θέματος, το οποίο χρησιμοποιούσε η κοσμική (συνήθως πολιτικοθρησκευτική) εξουσία, για να προσδιορίσει το ιδεολογικό πολιτικό-θρησκευτικό στίγμα της, αλλά και ολοκληρώσει οραματισμούς και πνευματικές και καλλιτεχνικές ευαισθησίες μιας Αυλής. Στη συνέχεια επήλθε η εξάχνωση του θέματος, αποτέλεσμα εξέλιξης της κοινωνίας που το δημιούργησε. […]