Ανάλυση και αξιολόγηση των χρηματοικονομικών παραγώγων του Χ.Α.: ο παράγοντας της μεταβλητότητας

Abstract

This study aims to contribute to the relevant literature by analyzing factors that affect the shape of the volatility of the Athens Exchange (ASE). Volatility is a key variable for the proper assessment and evaluation of financial derivatives that were recently introduced in ASE. The study also seeks to reach at significant conclusions that will help, directly or indirectly, in understanding the role of various events - parameters on the volatility of the Athens Exchange (ASE). Specifically, the issues examined to achieve the objectives of the thesis are • The introduction of derivatives and their role in shaping the volatility of the FTSE/ASE20 index • The influence of foreign investors in the volatility of a market with limited liquidity and size as is the ASE • The effect of the single currency in the volatility of the FTSE/ASE 20 index • The effect of systemic risk, in other words the movement of developed markets on the volatility of the Greek market • The effectiveness of the Greek market by testing for seasonality and autocorrelation • The study of the volatility of the strong stocks on the volatility of the FTSE/ASE 20 index. This study empirically analyzed the volatility of the FTSE/ASE 20 index for the period 1997 – 2005. Moreover, for a more comprehensive analysis of the comparative volatility of the FTSE/ASE 20 index, the indexes DJINDUS relating to the U S market, NIKKEI300 on the market of Japan, FTSE100 on the market of Great Britain, DAX30 on the German market, CAC40 on the French market and MSCI World Index on the global markets were included since the stock markets not only react to domestic information but adapt quickly to international developments as well. Regarding the methodology the GARCH models of Engle (1982), the GJRGARCH of Glosten, Jahannathan and Runkle (1993) and the EGARCH of Nelson (1991) were used. In general, the analysis of time series under investigation showed that the implementation of the EGARCH and GJR models could adequately describe the first and second moments of the index FTSE/ASE 20. Also the adoption of these models revealed an overreaction of the index to the negative news, a phenomenon consistent with the theory of asymmetric returns. Regarding the role of derivatives the results showed that it is stabilizing and therefore beneficial for the Greek market. Overall, the reduction in volatility due to the derivatives has been attributed to the transfer of speculative activity form the current to the futures market, to the increasing proportion of well-informed investors and to the transparency and rationalization of prices Furthermore, the results showed a dependence of the FTSE/ASE 20 index on the major markets of the European Union, the US and Japan. Finally, the results of the empirical research showed that the introduction of the euro and all that this implies reduced the volatility of the FTSE/ASE 20 index creating a more reliable economic environment for longer-term rather than speculative investments.

Η παρούσα μελέτη έχει ως κύριο σκοπό να συνεισφέρει στη σχετική βιβλιογραφία μέσω της ανάλυσης των παραγόντων που επιδρούν στη διαμόρφωση της μεταβλητότητας του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΧΑ) η οποία αποτελεί βασική μεταβλητή για την ορθή αποτίμηση και αξιολόγηση των χρηματοοικονομικών παραγώγων που πρόσφατα εισήχθησαν στο ΧΑ. Επίσης επιδιώκεται η εξαγωγή σημαντικών συμπερασμάτων που θα βοηθήσουν άμεσα η έμμεσα στην κατανόηση του ρόλου διαφόρων γεγονότων παραμέτρων στη μεταβλητότητα του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΧΑ). Συγκεκριμένα τα θέματα που εξετάστηκαν για την επίτευξη των στόχων της διατριβής είναι • Η εισαγωγή των παράγωγων και ο ρόλος τους στη διαμόρφωση της μεταβλητότητας του δείκτη FTSE/ASE 20 • Η επιρροή των ξένων επενδυτών στη μεταβλητότητα μιας αγοράς με περιορισμένη ρευστότητα και μέγεθος όπως αυτή του ΧΑ • Η επίδραση του ενιαίου νομίσματος στη μεταβλητότητα του δείκτη FTSE/ASE 20 • Η επίδραση του συστηματικού κίνδυνου η με άλλα λόγια της κίνησης των ανεπτυγμένων αγορών επί της μεταβλητότητας της Ελληνικής αγοράς • Η διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της Ελληνικής αγοράς με τους ελέγχους εποχικότητας και αυτοσυσχέτισης • Η διερεύνηση της μεταβλητότητας δεικτοβαρών μετοχών του δείκτη FTSE/ASE 20. Στην παρούσα μελέτη αναλύεται εμπειρικά η διαχρονική μεταβλητότητα του δείκτη FTSE/ASE 20 για την περίοδο 1997-2005. Επιπλέον για την πληρέστερη ανάλυση της συγκριτικής μεταβλητότητας του δείκτη FTSE/ASE 20 συμπεριλήφθηκαν οι δείκτες DJINDUS που αφορά στην αγορά των ΗΠA, ΝΙΚΚΕΙ300 που αφορά στην αγορά της Ιαπωνίας, FTSE100 που αφορά στην αγορά της Μεγάλης Βρετανίας, DAX30 που αφορά στην αγορά της Γερμανίας, CAC40 που αφορά στην αγορά της Γαλλίας και MSCI World Index που αφορά στις διεθνείς ανεπτυγμένες αγορές δεδομένου ότι οι χρηματιστηριακές αγορές δεν αντιδρούν μόνο σε εγχώριες πληροφορίες άλλα προσαρμόζονται ταχύτατα και στις διεθνείς εξελίξεις. Όσον άφορα στη μεθοδολογία χρησιμοποιήθηκαν τα μοντέλα GARCH του Engle (1982) GJR GARCH των Glosten Jahannathan and Runkle (1993) και EGARCH του Nelson (1991). Σε γενικές γραμμές η ανάλυση των υπό έρευνα χρονοσειρών έδειξε ότι η εφαρμογή των μοντέλων EGARCH και GJR θα μπορούσε να περιγράψει ικανοποιητικά τις πρώτες και δεύτερες ροπές του δείκτη FTSE/ASE 20. Επίσης η υιοθέτηση των παραπάνω μοντέλων απεκάλυψε την υπεραντίδραση του δείκτη στις αρνητικές ειδήσεις φαινόμενο που συνάδει με τη θεωρία των ασύμμετρων αποδόσεων. Όσον άφορα στο ρολό των παραγώγων τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο ρόλος τους είναι σταθεροποιητικός και επομένως ευεργετικός για την Ελληνική αγορά. Γενικά η μείωση της μεταβλητότητας λόγω παραγώγων αποδόθηκε στη μεταφορά κερδοσκοπικής δραστηριότητας από την τρέχουσα στην προθεσμιακή αγορά στη αύξηση του ποσοστού των καλά πληροφορημένων επενδυτών και στη διαφάνεια και ορθολογικοποίηση των τιμών. Επιπλέον τα αποτελέσματα έδειξαν εξάρτηση του δείκτη FTSE/ASE 20 από τις μεγάλες αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας. Τέλος τα αποτελέσματα της εμπειρικής έρευνας έδειξαν ότι η εισαγωγή του Ευρώ και όλα όσα αυτό συνεπάγεται μείωσαν τη μεταβλητότητα του δείκτη FTSE/ASE 20 δημιουργώντας ένα πιο αξιόπιστο οικονομικό περιβάλλον για περισσότερο μακροπρόθεσμες πάρα κερδοσκοπικές επενδύσεις.