Η επίδραση της οκτρεοτίδης στην αναγεννητική ικανότητα του ήπατος σε ηπατεκτομηθέντες επίμυς: πειραματική μελέτη

Abstract

Background data-objectives: An inhibitory effect of octreotide on liverregeneration in the rats after partial hepatectomy has been reported. Themechanism of this action remains unclear. The aim of this study is to confirm theinhibitory effect of octreotide on liver regeneration immunohistochemichally andcorrelate it with the induction of apoptotic signals on the hepatocytes.Materials and methods: Two-thirds partial hepatectomy was performed in 48rats. The degree -of restoration of the liver mass and the labeling index of thenuclear proliferation antigen ki67 were compared in animals receiving octreotideand in control animals. Moreover, the labeling index of the antigen bax, whichinduces apoptosis, and of the antigen bcl-2, which inhibits apoptosis, werecalculated in rats receiving octreotide and in control animals at various time-pointsafter the partial hepatectomy.Results: A clear reduction in the restoration of the liver mass in the animalswhich received octreotide compared to the controls was observed (mean values 4.8vs 6.4 gr respectively, p=0.000). The ki67-labeling index in the hepatocytes wasalways higher for the controls (33.4% at 60 hours) compared to the animalsreceiving octreotide (10.7% respectively, p=0.007). The bax-labeling index wasalways higher for the hepatocytes of the animals receiving octreotide compared tothe control animals (28.2 vs 15.5% at 48 hours respectively, p=0.000). In contrastthe bcl-2-labeling index in the hepatocytes was always higher for the controlanimals (32.7% at 60 hours, p=0.001) compared to the animals receiving octreotide (16.9% at 36 hours, p=0.01). An opposite effect was observed on the reticuloendothelial system cells, but the differences did not always reachsignificant levels.Conclusion: Octreotide inhibits liver regeneration after partial hepatectomy inthe rats through inhibition of cell proliferation and induction of apoptotic signalson the hepatocytes. (290 words)

Εισαγωγή-σκοπός της μελέτης: Η ανασταλτική δράση της οκτρεοτίδης στηναναγεννητική ικανότητα του ήπατος μετά από μερική ηπατεκτομή στουςαρουραίους, με μηχανισμό που δεν έχει ξεκαθαρισθεί πλήρως, έχει περιγράφει απόδιάφορους ερευνητές. Σκοπός της παρούσας πειραματικής μελέτης είναι ηεπιβεβαίωση του φαινομένου αυτού με ανοσοϊστοχημική μέθοδο και η συσχέτισήτου με το φαινόμενο της κυτταρικής απόπτωσης.Υλικό και μέθοδος: Για την εκτέλεση της παρούσας μελέτης χρησιμοποιήθηκαν 48 λευκοί αρουραίοι Wistar. Τα πειραματόζωα υπεβλήθησαν σε μερικήηπατεκτομή 2/3. Στη συνέχεια τους χορηγείτο οκτρεοτίδη σε δόση 50 pg/kgβάρους σώματος, διαλυμένη σε 1 ml φυσιολογικού ορού, υποδορίως δύο φορέςτην ημέρα ή ίσου όγκου φυσιολογικός ορός και θυσιάζονταν σε προεπιλεγμέναχρονικά σημεία 24, 36, 48, 60, 72, 96 και 168 ώρες μετά τη μερική ηπατεκτομή.Συγκρινόταν το ποσοστό αναγέννησης της ηπατικής μάζας κατά την ημέρα τηςθυσίας ανάμεσα στα ζώα-μάρτυρες και στα ζώα που χορηγήθηκε οκτρεοτίδη.Επίσης γινόταν ανοσοϊστοχημικός προσδιορισμός του δείκτη σήμανσης τουπυρηνικού αντιγόνου του κυτταρικού πολλαπλασιασμού ki67 και των αντιγόνωνbax, το οποίο επάγει την απόπτωση και bcl-2, το οποίο αναστέλλει την κυτταρικήαπόπτωση, με τη μέθοδο της στρεπταβιδίνης-βιοτίνης.Αποτελέσματα: Δύο πειραματόζωα θυσιάστηκαν την ώρα της ηπατεκτομήςγια τον καθορισμό των φυσιολογικών τιμών, 3 ζώα απεβίωσαν πριν από τηνπρογραμματισμένη ημερομηνία θυσίας, 21 αρουραίοι απετέλεσαν την ομάδα τωνμαρτύρων και σε 22 αρουραίους χορηγήθηκε οκτρεοτίδη. Ο δείκτης αναγέννησηςτης ηπατικής μάζας κυμάνθηκε από 40% στις 24 ώρες ως 68,9 % επτά ημέρες μετάτη μερική ηπατεκτομή στα ζώα-μάρτυρες και από 33.7% ως 49.7% (ρ=0.000) αντίστοιχα στα ζώα που χορηγήθηκε οκτρεοτίδη. Η μέση μάζα του ήπατος τωνπειραματοζώων-μαρτύρων ήταν 6.4 gr ενώ των ζώων που χορηγήθηκε οκτρεοτίδηήταν 4.8 gr (ρ=0.000). Αντίστοιχα η μέγιστη τιμή του δείκτη σήμανσης τουαντιγόνου ki67 στα ηπατοκύτταρα ήταν 33.4% για τα ζώα-μάρτυρες και 10.7% γιατα ζώα που χορηγήθηκε οκτρεοτίδη 60 ώρες μετά τη μερική ηπατεκτομή(ρ=0.007). Οι τιμές ήταν στατιστικά σημαντικά υψηλότερες για την ομάδα τωνμαρτύρων σε όλα τα χρονικά σημεία. Ο δείκτης σήμανσης του αντιγόνου baxέφτανε στο 28.2% στα ηπατοκύτταρα των ζώων που χορηγήθηκε οκτρεοτίδη και15.5% στα ηπατοκύτταρα των ζώων-μαρτύρων στις 48 ώρες μετά τη μερικήηπατεκτομή (ρ=0.000). Οι τιμές σε όλα τα χρονικά σημεία ήταν στατιστικάσημαντικά υψηλότερες για τα ζώα που έλαβαν οκτρεοτίδη. Αντίθετα, ο δείκτηςσήμανσης του αντιγόνου bcl-2 ήταν πάντα στατιστικά σημαντικά υψηλότεροςστην ομάδα των μαρτύρων (32.7% στις 60 ώρες, ρ=0.001) σε σχέση με τα ζώα πουχορηγήθηκε οκτρεοτίδη (16.9% στις 36 ώρες, ρ=0.01). Τα αντίστροφααποτελέσματα παρατηρήθηκαν στα κύτταρα του ΔΕΣ των ζώων των δύοερευνητικών ομάδων, χωρίς όμως οι διαφορές αυτές να φτάνουν πάντα σεστατιστικά σημαντικά επίπεδα.Συμπέρασμα: Η οκτρεοτίδη αναστέλλει την ηπατική αναγέννηση μετά απόμερική ηπατεκτομή στους αρουραίους μέσω αναστολής του κυτταρικούπολλαπλασιασμού και ταυτόχρονης επαγωγής του φαινομένου της απόπτωσης.