Συσχέτιση της πρόγνωσης του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος της γλώσσας με την ανοσοϊστοχημική έκφραση δεικτών κυτταρικού πολλαπλασιασμού

Abstract

Cell proliferative activity affects the biological behavior of many types of cancer. Concerning tongue squamous cell carcinoma (TSCC), in many studies, expression of proliferation markers, such as ki 67 have demonstrated differences in many studies. Furthermore, topoisomerase IIa, (Topo Iia), with a molecular mass of 170kDa, is expressed in proliferating cells in late S phase with a peak in G2-M phases, where it is believed to be the primary mediator of chromosome condensation. The aim of this thesis was to co-evaluate ki 67 and Topoisomerase IIa protein expression in TSCC in order to determine their clinical and prognostic significance. Eighty-seven (n=87) archival, primary TSCCs were analyzed immunohistochemically using monoclonal antibodies, anti-ki 67 (MIB 1) and anti-Topo IIa (KiSI). A digital image analysis assay was applied for the evaluation of the results (NLIs-Nuclear Labeling Index). Survival analysis was also performed. According to computerized image analysis procedure, ki 67 was over expressed in 49/87 (56.3%) cases positively associated to the size of the tumors (p=0.05), whereas topoisomerase lla overexpression was observed in 48/87 (55.1%) cases of the examined tumors. Cox regression analysis showed that ki 67 and also topoisomerase lla over expression were strongly correlated to poor prognosis (p=0.017 and 0.011 respectively). The size of the primary tumor was also strongly associated to survival status of the patients (p=0.024), whereas the stage demonstrated a borderline statistical significance (p=0.095). Over expression of ki 67 and also topoisomerase lla is a frequent event in TSCCs. Ki 67, topoisomerasella and the size of the tumors may be used as prognostic factors. Furthermore, computerized image analysis represents an accurate quantitative and reliable method for evaluating protein expression in a variety of immunohistochemical stains.

Ο ρυθμός του κυτταρικού πολλαπλασιασμού επηρεάζει τη βιολογική συμπεριφορά διαφόρων νεοπλασμάτων. Σχετικά με το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα της γλώσσας, τα αποτελέσματα που αφορούν την ενδοκυττάρια έκφραση πολλαπλασιαστικών δεικτών, όπως είναι η πρωτεΐνη ki67, ποικίλλουν στις διάφορες ερευνητικές εργασίες. Μια άλλη πυρηνική πρωτεΐνη, η τοποϊσομεράσηΙΙα (topolla), μοριακού βάρους 170 Kda εκφράζεται στα πολλαπλασιαζόμενα κύτταρα. Η ανίχνευση του συγκεκριμένου μορίου ξεκινά προς το τέλος της S φάσης του κυτταρικού κύκλου και μεγιστοποιείται κατά τις G2 και Μ φάσεις. Κυρίαρχος είναι ρόλος της topolla στη συμπύκνωση των χρωμοσωμάτων. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η μελέτη της πολλαπλασιαστικής δραστηριότητας του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος της γλώσσας, μέσω της ποσοτικοποιημένης ανοσοϊστοχημικής έκφρασης των πολλαπλασιαστικών πρωτεϊνών ki67 και topolla από τα νεοπλασματικά κύτταρα, με στόχο τη συσχέτιση της έκφρασης των ανωτέρω πρωτεϊνών με την κλινική συμπεριφορά και την πρόγνωση του όγκου. Το υλικό της μελέτης αποτέλεσαν κύβοι παραφίνης χειρουργικών εκτομών 87 περιπτώσεων πρωτοπαθούς ακανθοκυτταρικού καρκινώματος της γλώσσας. Για την κάθε περίπτωση συνελέγησαν στοιχεία που αφορούσαν κλινικά και παθολογοανατομικά χαρακτηριστικά του νεοπλάσματος. Για την ανοσοϊστοχημική μελέτη της πρωτεϊνικής έκφρασης χρησιμοποιήθηκαν τα μονοκλωνικά αντισώματα: anti-ki67 (ΜΙΒ1) και anti-topolla (KISI). Για την αξιολόγηση των ανοσοϊστοχημικών δεδομένων μετρήθηκε στατιστικά ο «δείκτης πυρηνικής πρωτεϊνικής έκφρασης», με την εφαρμογή του ημιαυτόνομου συστήματος ανάλυσης εικόνας. Μεταξύ των στατιστικών δοκιμασιών που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα μελέτη, περιελήφθησαν και μέθοδοι «ανάλυσης επιβίωσης». Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, το 56,3% των περιπτώσεων υπερέκφραζαν την πρωτεΐνη ki67, η οποία επιπλέον συσχετίστηκε θετικά με το μέγεθος του όγκου, σε βαθμό στατιστικά σημαντικό (p=0,05). Υπερέκφραση της topolla εμφάνισε το 55,1% των εξετασθέντων νεοπλασμάτων. Σύμφωνα με την μονοπαραγοντική μέθοδο ανάλυσης επιβίωσης (cox regression analysis), η υπερέκφραση της των πρωτεϊνών ki67 και topolla, συσχετίστηκε με την κακή πρόγνωση του νεοπλάσματος σε βαθμό στατιστικά σημαντικό (p=0,017 και p=0,011 αντίστοιχα). Το μέγεθος του όγκου συσχετίστηκε με τον χρόνο επιβίωσης των ασθενών σε βαθμό στατιστικά σημαντικό (p=0,024). Η αντίστοιχη συσχέτιση του σταδίου της νόσου σύμφωνα με το σύστημα ΤΝΜ, ήταν στατιστικά οριακά μη σημαντική (p=0,095). Σύμφωνα με την πολυπαραγοντική ανάλυση επιβίωσης, ανεξάρτητοι προγνωστικοί δείκτες του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος της γλώσσας αναδείχτηκαν η ποσοτικοποιημένη ανοσοϊστοχημική έκφραση topolla των νεοπλασματικών κυττάρων και του μέγεθος του όγκου. Συμπερασματικά, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρούσης μελέτης, τα νεοπλασματικά κύτταρα του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος της γλώσσας υπερεκφράζουν τις πολλαπλασιαστικές πρωτεΐνες ki67 και topolla. Η ανοσοϊστοχημική έκφραση τόσο της ki67, óσo και της topolla των κυττάρων του όγκου καθώς και το μέγεθος αυτού, δύνανται να χρησιμοποιηθούν ως αξιόπιστοι προγνωστικοί δείκτες του συγκεκριμένου νεοπλάσματος. Ως ανεξάρτητοι δε προγνωστικοί δείκτες αναδεικνύονται: α) η ανοσοϊστοχημική έκφραση topolla των νεοπλασματικών κυττάρων και το μέγεθος του όγκου. Επιπλέον το ημιαυτόνομο σύστημα ανάλυσης διεπιστώθηκε πως αποτελεί αξιόπιστη και ταχεία μέθοδο αξιολόγησης των ανοσοϊστοχημικών δεδομένων στο σύγχρονο παθολογοανατομικό εργαστήριο.