Κύκλοι αζώτου και φωσφόρου στο παράκτιο σύστημα του Mαλιακού κόλπου

Abstract

Οι φυσικοχημικές λειτουργίες και η οικολογία των παράκτιων εκβολικών συστημάτων επηρεάζονται ιδιαιτέρως από τη ροή του γλυκού νερού της χέρσου και την ανταλλαγή των υδάτων με τις παρακείμενες θαλάσσιες μάζες. Οι εισροές του γλυκού νερού μεταφέρουν στο θαλάσσιο περιβάλλον αιωρούμενο υλικό, οργανική ύλη και ανόργανα θρεπτικά συστατικά, τα οποία υποστηρίζουν την, συνήθως, πλούσια τοπική πρωτογενή παραγωγή. Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα των εκβολικών συστημάτων είναι η ρηχή υδάτινη στήλη, μέσω της οποίας πραγματοποιείται μια στενή σύνδεση των βενθικών και πελαγικών διεργασιών, οι οποίες ευθύνονται για τους βιογεωχημικούς κύκλους των θρεπτικών συστατικών. Οι κύκλοι των συστατικών αυτών, απλοποιημένα, αποτελούνται από την πρόσληψη των ενώσεων αζώτου, φωσφόρου και πυριτίου, την καταβύθιση της οργανικής ύλης και την ανοργανοποίηση της στον πυθμένα. Βέβαια, η υπέρμετρη προσθήκη θρεπτικών συστατικών από τις παράκτιες αστικοποιημένες περιοχές και από τη χρήση λιπασμάτων στις εντατικές καλλιέργειες, έχουν, τα τελευταία χρόνια, διαταράξει τους βιογεωχημικούς κύκλους και, γενικότερα, την οικολογία των εκβολικών συστημάτων, προκαλώντας προβλήματα ευτροφισμού. Ο Μαλιακός κόλπος αποτελεί ένα τυπικό παράκτιο εκβολικό σύστημα. Είναι ένας σχετικά ρηχός, ημίκλειστος κόλπος, στον οποίο εκβάλλει ο Σπερχειός ποταμός, σχηματίζοντας ένα εκτεταμένο και ταχέως προελαύνον δέλτα. Οι εκβολές του ποταμού αποτελούν σημαντική περιοχή διαχείμασης και φωλεοποίησης της ορνιθοπανίδας, ενώ ο κόλπος φιλοξενεί υπολογίσιμους πληθυσμούς ψαριών. Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η διερεύνηση των βιογεωχημικών κύκλων του αζώτου και του φωσφόρου στο παράκτιο σύστημα του Μαλιακού κόλπου. Για την ορθή και ολοκληρωμένη μελέτη και ερμηνεία των διεργασιών, που είναι υπεύθυνες για τους κύκλους αυτούς, είναι απαραίτητο να μελετηθούν ορισμένα επιμέρους θέματα. Συγκεκριμένα: • Η επίδραση των φυσικοχημικών χαρακτηριστικών του κόλπου (θερμοκρασία, αλατότητα, pH, διαλυμένο οξυγόνο, αιωρούμενο υλικό). • Η εκτίμηση της εποχικής διακύμανσης της πρωτογενούς παραγωγής, της περιόδου άνθησης του φυτοπλαγκτού και των διεργασιών της φυτοπλαγκτονικής πρόσληψης