Διερεύνηση προγνωστικών παραγόντων και πλοειδικότητα στον καρκίνο του παγκρέατος

Abstract

The majority of patients with pancreatic adenocarcinoma present with locally advanced or metastatic disease at diagnosis and only 15-20% of them have a resectable tumor. A large percentage does not respond well to the treatment as it is proved from the poor overall 5-year survival rates, which rarely exceed 5%. The aim of the present study was to identify the prognostic value of DNA ploidy in advanced pancreatic cancer in combination with other clinical and laboratorial prognostic factors. In this retrospective study we analyzed the data from the files of 226 patients. A series of 24 variables were analyzed statistically by regression analysis to identify prognostic factors that correlated with overall survival. Mean survival time was recorded at 38.41 weeks (95% c.i.: 33.17-43.65), median survival: 27.00 weeks (c.i.: 23.18-30.82). Among the 24 prognostic variables investigated initially at univariate analysis, 22 variables were identified as factors significantly associated with survival time except the age and sex. In multivariate analysis, using the Cox regression model, 9 variables demonstrated independence as prognostic factors. The patients had low values of performance status (PS?50), big weight loss (>10% of their initial weight), increased CEA levels (>10ng/ml), steatorhea, epo treatment, metastatic spread, stage 3 or 4 of the disease and finally no therapy or surgery only as treatment account for the poor prognosis of patients with advanced pancreatic cancer. On the contrary high values of performance status (PS?90), less weight loss (<5% of their initial weight), normal or decreased CEA levels (<5ng/ml), absence of steatorhea, absence of epo from the treatment regime, lack of metastatic spread, stage 1 or 2 of the disease, chemotherapy as sole treatment or combined with surgery are associated with better prognosis of these patients. Finally, high ploidy score is positively correlated with high risk of death while low ploidy score is positively correlated with low risk, this possibly being the most significant prognostic factor.

Οι περισσότεροι ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος έχουν τοπικά προχωρημένη ή μεταστατική νόσο τη στιγμή της διάγνωσης και είναι ανεγχείρητοι. Μόνο 15-20% των ασθενών έχουν χειρουργικά εξαιρέσιμο όγκο ενώ ένα μεγάλο ποσοστό δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία όπως αποδεικνύεται από την κακή πρόγνωση και το ποσοστό της πενταετούς επιβίωσης που σπάνια υπερβαίνει το 5%. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν ο προσδιορισμός της προγνωστικής αξίας της πλοειδικότητας του DNA στον προχωρημένο καρκίνο του παγκρέατος σε συνδυασμό με άλλους προγνωστικούς παράγοντες, κλινικούς και εργαστηριακούς. Η παρούσα μελέτη είναι αναδρομική σε υλικό αρχείου. Σε σύνολο 226 ασθενών μελετήθηκαν 24 παράμετροι με τη μέθοδο της στατιστικής παλινδρόμησης προκειμένου να εντοπισθούν οι προγνωστικοί παράγοντες που σχετίζονται με την ολική επιβίωση. O μέσος χρόνος επιβίωσης υπολογίσθηκε σε 38,41 εβδομάδες (95% c.i.:33,17-43,65) και η διάμεση επιβίωση σε 27 εβδομάδες (c.i.:23,18-30,82) Από τους 24 παράγοντες που μελετήθηκαν αρχικά κατά την μονοπαραγοντική στατιστική ανάλυση βρέθηκαν 22 που είχαν σημαντική συσχέτιση με το χρόνο επιβίωσης εκτός του φύλου και της ηλικίας. Κατά την πολυπαραγοντική ανάλυση με το στατιστικό μοντέλο Cox παλινδρόμησης βρέθηκε ότι 9 παράμετροι αποτελούσαν ανεξάρτητους προγνωστικούς παράγοντες με σημαντική επίδραση στην επιβίωση. Συγκεκριμένα η μικρή γενική κατάσταση σωματικής ικανότητας του ασθενούς (PS?50), η μεγάλη απώλεια βάρους (>10% του αρχικού βάρους), οι υψηλές τιμές CEA (>10ng/ml), η παρουσία στεατόρροιας, η μη λήψη ερυθροποιητίνης, η παρουσία μεταστάσεων, τα στάδια 3 και 4 του όγκου και τέλος μόνο η χειρουργική επέμβαση ή καμία θεραπεία προδικάζουν κακή πρόγνωση των ασθενών με προχωρημένο καρκίνο του παγκρέατος. Αντίθετα η μεγάλη γενική κατάσταση σωματικής ικανότητας του ασθενούς (PS?90), η μικρή απώλεια βάρους (<5% του αρχικού βάρους), οι φυσιολογικές ή χαμηλές τιμές CEA (<5ng/ml), η απουσία στεατόρροιας, η λήψη ερυθροποιητίνης, η απουσία μεταστάσεων, τα αρχικά στάδια 1 και 2 του όγκου και τέλος η χημειοθεραπεία μόνο ή σε συνδυασμό με χειρουργική επέμβαση συνδέονται με καλή πρόγνωση των ασθενών αυτών. Τέλος η υψηλή πλοειδικότητα του DNA σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου ενώ η χαμηλή πλοειδικότητα συνδέεται με καλύτερη επιβίωση των ασθενών με προχωρημένο καρκίνο του παγκρέατος και ίσως αυτό να αποτελεί το σημαντικότερο προγνωστικό παράγοντα.