Η έννοια του ναρκισισμού στη φροϋδική θεωρία

Abstract

Θέτοντας το ερώτημα της δυνατότητας ψυχοδυναμικής προσέγγισης των ψυχώσεων, γνωρίζουμε από τη φιλοσοφική σκέψη ότι αποτελεί την (κεκαλυμμένη) επιθυμία μας να λάβουμε μια ορισμένη απάντηση η οποία ενυπάρχει ήδη στο ερώτημα. Με δεδομένο τον ψυχαναλυτικό προσανατολισμό της εργασίας, η αφετηρία της διατριβής είναι η αντίληψη ότι η ψυχοδυναμική θεωρία και η θεραπευτική τεχνική αποτελούν απαραίτητα εργαλεία σε οποιαδήποτε κλινική εργασία με τους ψυχωτικούς ασθενείς. Άξονας της διατριβής είναι η αναζήτηση της γένεσης μιας θεωρίας και θεραπευτικής για τις ψυχώσεις μέσα στη φροϋδική σκέψη, με κέντρο βάρους τα δύο μείζονα φροϋδικά κείμενα για την ψύχωση: το άρθρο «Ψυχαναλυτικές παρατηρήσεις πάνω σε μια περίπτωση παράνοιας (παρανοειδή άνοια), που έχει περιγραφεί με αυτοβιογραφικό τρόπο» (1911) και το άρθρο «Εισαγωγή στο Ναρκισσισμό» (1914). Η ενδελεχής μελέτη των εν λόγω κειμένων κάτω από το φως των σύγχρονων εξελίξεων στον τομέα της ψυχοδυναμικής προσέγγισης των ψυχώσεων κρίνεται απαραίτητη, ώστε: 1) να είναι δυνατή η σκιαγράφηση της επιρροής και της εξέλιξής της προς κάποιες σύγχρονες προτάσεις για την ψυχοδυναμική θεραπεία των ψυχώσεων, και 2) να χρησιμεύσει ως βάση για την κριτική προσέγγιση του πλούσιου θεωρητικού και κλινικού υλικού που έχει συσσωρευτεί. Το τελευταίο μέρος της διατριβής περιλαμβάνει κλινικό υλικό που συνεισφέρει στη συζήτηση πάνω στις μακροχρόνιες ψυχαναλυτικές θεραπείες νοσηλευομένων (Searles) ή μη (Benedetti, Racamier) ψυχωτικών ασθενών. Στη σύγχρονη εποχή, εποχή κυριαρχίας ενός ασθματικού τρόπου ζωής, καθώς και της επικράτησης των κριτηρίων των ασφαλιστικών εταιρειών, υπάρχει άραγε χώρος για τόσο μακρόχρονες και δαπανηρές θεραπείες; Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από αυτές φαίνεται να δίνουν μια θετική απάντηση, καθώς εμπλουτίζουν τη γενικότερη θεωρία για τον ανθρώπινο ψυχισμό και δείχνουν ότι είναι δυνατή η θεραπεία των περισσότερων ψυχικών διαταραχών με σκοπό μια, κατά το δυνατόν, πιο λειτουργική ζωή των πασχόντων. […]