Η αρχαιολογική είδηση στις εφημερίδες

Abstract

My dissertation examines the way in which an archaeological event is deemed, on the basis of specific subjective-or even "objective"-criteria, to be newsworthy, and is subjected to a specialised process of elaboration and preparation before appearing in the columns of a newspaper. I shall not merely be identifying, indexing and compiling a list simply of the announcement of an "archaeological event". I shall attempt, with the help of the essence of my thesis, as these emerge from a careful indexing of archaeological news items and articles. These elements are as follows: a) the archaeological event as original act, unfolding within the context of specific historical and social circumstances, b) the primary criteria motivating the selection of this event, and c) the final "product" of this introductory procedure, i.e. the news item in question in the form selected by the newspaper itself. This analysis will be accompanied by the description-and in many cases the interpretation-of the features characterising the functional relationship between readership and news item-a relationship with usually unfluences the process of journalist "exploitation" of an archaeological event. The project consists of ten (10) parts, which are incorporated as separate contents in the preface, the three chapters of the dissertation, the conclusions, the articles culled from newspapers and journals (1836-1915) and the bibliography. The individual chapters and the conclusions are backed up by appendices comprising important news items either copied from the source or reproduced by scanning. These texts have been indexed, since while they can be described as straightforward items of news-the source material required for the research project in question-they also constitute autonomous interventions, in many cases signed by a specific individual, in the process of public notification of an archaeological event, accompanied by opinions, general comments and interpretative proposals concerning the significance of that event. The appendices are an important part of the dissertation: the texts they contain not only underline the reliability of the results of the research, but also provide a valuable data base of the news reports on which the research is based.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή πραγματεύεται τον τρόπο με τον οποίο ένα αρχαιολογικό γεγονός επιλέγεται, με βάση συγκεκριμένα υποκειμενικά ή και "αντικειμενικά" κριτήρια, για να μετατραπεί σε είδηση, ύστερα από μια εξειδικευμένη επεξεργασία για να δημοσιευθεί στις στήλες μιας εφημερίδας. Και αυτή ακριβώς η πραγματεία δε διεκπεραιώνεται με τον απλό εντοπισμό, την αποδελτίωση και τη σύνταξη ενός καταλόγου των αρχαιολογικών ειδήσεων, όπως αυτές παρουσιάζονται πολλές φορές με μοναδική πρόθεση την ανακοίνωση ενός "αρχαιολογικού γεγονότος". Επιχειρείται, με την στήριξη πάντοτε της σχετικής βιβλιογραφίας, η συστηματική ανάλυση των επιμέρων στοιχείων που συνιστούν την ουσία του θέματος της διδακτορικής εργασίας, όπως αυτά προκύπτουν από την προσεκτική αποδελτίωση των αρχαιολογικών ειδήσεων και δημοσιευμάτων. Και τα στοιχεία αυτά είναι : α) το αρχαιολογικό γεγονός ως αρχική πράξη, που αναπτύσσεται στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης ιστορικής και κοινωνικής συγκυρίας, β) τα κριτήρια ως κυρίαρχα κίνητρα της επιλογής, και γ) το τελικό "προϊόν" της εισαγωγικής αυτής διαδικασίας που είναι η ίδια η είδηση με τη μορφή που η ίδια εφημερίδα επιλέγει. Επίσης, παράλληλα με την ανάλυση αυτού του είδους επιχειρείται και η περιγραφή και σε πολλές περιπτώσεις η ερμηνεία των στοιχείων που χαρακτηρίζουν τη λειτουργική σχέση αναγνωστικού κοινού και είδησης. Μια σχέση που επηρεάζει συνήθως τη διαδικασία της ειδησεογραφικής "εκμετάλλευσης" ενός αρχαιολογικού γεγονότος. Η όλη εργασία αναπτύσσεται σε δέκα (10) μέρη, τα οποία εντάσσονται ως επιμέρους περιεχόμενα στον πρόλογο, στα τρία κεφάλαια της εργασίας, στα συμπεράσματα, στα δημοσιεύματα του περιοδικού και ημερήσιου τύπου (1836-1915) και στη βιβλιογραφία. Τόσο τα κεφάλαια όσο και τα συμπεράσματα υποστηρίζονται από παραρτήματα, τα οποία εμπεριέχουν σημαντικά ειδησεογραφικά κείμενα με την τεχνική της απλής αντιγραφής ή με την τεχνική της ηλεκτρονικής σάρωσης (scanning). Τα κείμενα αυτά έχουν αποδελτιωθεί, γιατί ενώ είναι δυνατό να χαρακτηριστούν ως απλό ειδησεογραφικό υλικό, που αποτελεί και το ερευνητικό ζητούμενο της μελέτης, ταυτόχρονα έχουν και το χαρακτήρα αυτόνομων και πολλές φορές επώνυμων παρεμβάσεων στη διαδικασία ανακοίνωσης ενός αρχαιολογικού γεγονότος με τη διατύπωση κρίσεων, γενικών σχολίων και ερμηνευτικών προτάσεων σχετικών με τη σημασία του γεγονότος αυτού. Η προσθήκη των παραρτημάτων, είναι σημαντικό συμπλήρωμα της εργασίας, γιατί τα κείμενα αυτά δεν υπογραμμίζουν μόνο την αξιοπιστία του ερευνητικού αποτελέσματος, αλλά συνιστούν ταυτόχρονα και μια αξιόλογη βάση δεδομένων της ειδησεογραφίας, στην οποία θεμελιώνεται η ερευνητική προσπάθεια.