Κοινωνιοψυχολογικές διαδικασίες και επιπτώσεις τους σε πλαίσιο συγχώνευσης

Abstract

Στόχος της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση κοινωνιοψυχολογικών διεργασιών και επιπτώσεών τους σε συνθήκες οργανωτικής αλλαγής και ειδικότερα, εξαγοράς ή/και συγχώνευσης, υπό το πρίσμα των διομαδικών σχέσεων και με βάση τις αρχές της Θεωρίας της Κοινωνικής Ταυτότητας. Διαδικασίες όπως η ταύτιση (ψυχολογική σύνδεση) με τον οργανισμό και η δέσμευση απέναντι σε αυτόν, συνδέονται με «παράγοντες-κλειδιά» που χαρακτηρίζουν το επίπεδο του οργανισμού, όπως οι όψεις κουλτούρας, οι οποίοι αλληλεπιδρούν με εκείνους που αναφέρονται στο ατομικό επίπεδο (εργαζόμενοι), όπως η επαγγελματική ικανοποίηση, το εργασιακό άγχος (στρες), η στάση απέναντι στη συγχώνευση και οδηγούν, τελικά, στην πρόβλεψη της πρόθεσης των εργαζομένων να αποχωρήσουν από το συγχωνευμένο οργανισμό, υποδηλώνοντας μια ευρέως αποδεκτή ένδειξη επιτυχίας ή αποτυχίας της εξαγοράς ή/και συγχώνευσης. Στην έρευνα συμμετείχαν 140 εργαζόμενοι δύο συγχωνευμένων (και 60 ενός μη συγχωνευμένου) χρηματοοικονομικών οργανισμών στην Αθήνα και την επαρχία. Ο μη συγχωνευμένος οργανισμός επελέγη ως «ομάδα ελέγχου». Ο πρώτος συγχωνευμένος οργανισμός (Συγχωνευμένος Οργανισμός Α) προήλθε από τη συγχώνευση δύο εταίρων (προ-συγχώνευσης οργανισμών) (υψηλού και χαμηλού status) και ο δεύτερος (Συγχωνευμένος Οργανισμός Β), από τη συγχώνευση τριών (υψηλού, μεσαίου, χαμηλού status), ενώ διέφεραν ως προς τη διαδικασία συγχώνευσης (Συγχωνευμένος Οργανισμός Α = «τυπική» συγχώνευση, Συγχωνευμένος Οργανισμός Β = «ακραία» συγχώνευση/ισοδύναμη με εξαγορά).Οι μετρήσεις ελήφθησαν μέσω δομημένου ερωτηματολογίου, τρία χρόνια μετά την ολοκλήρωση της λειτουργικής ενοποίησης και αφορούσαν (είτε αναδρομικά, δηλαδή, πριν, είτε τώρα, δηλαδή, μετά την εξαγορά ή/και συγχώνευση) την ταύτιση με τον οργανισμό, την επαγγελματική ικανοποίηση, το εργασιακό άγχος (στρες), τις όψεις κουλτούρας του κάθε οργανισμού, τη σωματική και ψυχική υγεία, την προσλαμβανόμενη δέσμευση του οργανισμού απέναντι στους εργαζόμενους, την απειλή και τη στάση απέναντι στην εμπειρία της συγχώνευσης, την πρόθεση για αποχώρηση από τον οργανισμό, τη δέσμευση απέναντι στον οργανισμό, την προσλαμβανόμενη υποστήριξη από τον οργανισμό και την ενότητα που έχουν οι εργαζόμενοι ως ομάδα. Τα ευρήματα σχολιάζονται στο πλαίσιο της Θεωρίας της Κοινωνικής Ταυτότητας και υπό το πρίσμα ευρημάτων συναφών ερευνών.