Η εμπορία του ελληνικού κρασιού στη διεθνή αγορά και προσδιοριστικοί παράγοντες

Abstract

Βασικός στόχος της παρούσας εργασίας ήταν η διερεύνηση των παραγόντων που επηρεάζουν και του τρόπου με τον οποίο επιδρούν στην απόδοση εξαγωγών των ελληνικών οινοποιητικών επιχειρήσεων. Οι παράγοντες αυτοί αναφέρονται στο εξωτερικό περιβάλλον λειτουργίας των επιχειρήσεων, στο ανταγωνιστικό εξαγωγικό τους πλεονέκτημα και στις σχέσεις τους με τα δίκτυα διανομής στο εξωτερικό (channel relations). Παράλληλα έγινε μία προσπάθεια ομαδοποίησης των ελληνικών οινοποιητικών επιχειρήσεων με βάση αντιλήψεις της διοίκησης για τη συχνότητα εμφάνισης ενός αριθμού εμποδίων κατά τη διάρκεια των εξαγωγικών τους δραστηριοτήτων. Στο αρχικό στάδιο πραγματοποιήθηκε μία αναλυτική περιγραφή της κατάστασης που επικρατεί στον κλάδο της οινοποιίας στην ελληνική αγορά αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκτενής αναφορά έγινε στη λειτουργία της αγοράς οίνου και στις δύο περιπτώσεις, με στοιχεία που αφορούσαν την παραγωγή, την κατανάλωση, τις εισαγωγές και τις εξαγωγές οίνου αλλά και την οργάνωση της εγχώριας αγοράς σε επίπεδο επιχειρήσεων. Εκτός απ’αυτά παρουσιάστηκε το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τον τομέα του οίνου στη διεθνή αγορά και κυρίως η νέα Κοινή Οργάνωση της Αμπελοοινικής Αγοράς (ΚΟΑ). Στη συνέχεια, έγινε μία λεπτομερής ανασκόπηση της βιβλιογραφίας που αφορούσε έρευνες που έχουν γίνει σε διεθνές επίπεδο σχετικά με την απόδοση εξαγωγών των επιχειρήσεων. Βάσει αυτής οι παράγοντες που αναγνωρίστηκαν να επηρεάζουν την απόδοση εξαγωγών αναφέρονταν στα εξαγωγικά εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις, στο εξωτερικό τους περιβάλλον, στο ανταγωνιστικό εξαγωγικό τους πλεονέκτημα και στις σχέσεις τους με τα δίκτυα διανομής στο εξωτερικό. Έτσι δημιουργήθηκαν οι βασικές υποθέσεις της διατριβής που αφορούσαν την πιθανή αλληλεπίδραση ενός ή περισσοτέρων παραγόντων στις σχέσεις των επιχειρήσεων με τα δίκτυα διανομής στο εξωτερικό και στην απόδοση εξαγωγών. Για τον έλεγχο των συγκεκριμένων υποθέσεων πραγματοποιήθηκε ποσοτική έρευνα σε 110 ελληνικές οινοποιητικές επιχειρήσεις που ανέπτυξαν εξαγωγικές δραστηριότητες κατά τη χρονική περίοδο 1999-2002. Η έρευνα στηρίχθηκε σε πρωτογενή δεδομένα που συγκεντρώθηκαν με ταχυδρομική αποστολή ερωτηματολογίου στους υπεύθυνους εξαγωγών των επιχειρήσεων. Το χρονικό διάστημα διεξαγωγής της έρευνας ήταν από το Μάρτιο έως τον Ιούλιο του 2003. Για τον προσδιορισμό του δείγματος των επιχειρήσεων χρησιμοποιήθηκαν οι κατάλογοι των ελληνικών οινοποιητικών εξαγωγικών επιχειρήσεων που προέρχονταν από το Βιομηχανικό Επιμελητήριο Ελλάδος, το Σύνδεσμο Ελλήνων Εξαγωγέων, το Σύνδεσμο Βιομηχάνων Βορείου Ελλάδος και τον Οργανισμό Προώθησης Εξαγωγών. Οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στη διεξαγωγή της έρευνας αποτελούσαν το συνολικό πληθυσμό των ελληνικών οινοποιητικών εξαγωγικών επιχειρήσεων.