Νομικοί περιορισμοί και ζητήματα δικαστικού ελέγχου της δράσης του συμβουλίου ασφαλείας του Ο.Η.Ε.

Abstract

The Security Council of the United Nations is a political organ vested with wide powers and subject to few limitations when acting under Chapter VII of the UN Chapter. The purposes and principles of the United Nations Constitute its limitations such as, in particular the right of peoples to self-determination, the fundamental rules of human rights, the rules of international humanitation law and the territorial integrity of states. However, there is no established procedure of direct judicial control of the Security Council action in the UN system. Judicial control by the ICJ is only possible either through its advisory jurisdiction or indirectly and incidentally in contentions cases albeit with poor results. Such judicial control is, therefore, not a sufficient instrument to present or redress instances of illegal Security Council action.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, πολιτικό όργανο με ευρύτατες εξουσίες παρέμβασης σε οικουμενικό επίπεδο, υπόκειται σε λιγοστούς νομικούς περιορισμούς όταν ενεργεί δυνάμει του κεφαλαίου VII του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Τέτοιους περιορισμούς συνιστούν οι σκοποί και οι αρχές των Ηνωμένων Εθνών και ειδικότερα το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών, οι θεμελιώδεις κανόνες προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαιωμάτων και η εδαφική ακεραιότητα των κρατών. Ωστόσο, δεν υπάρχει στο σύστημα του ΟΗΕ θεσμοθετημένη διαδικασία ευθέως και ακυρωτικού δικαστικού ελέγχου της δράσης του Συμβουλίου Ασφαλείας. Ο δικαστικός έλεγχος νομιμότητας από το Διεθνές Δικαστήριο είναι μεν δυνατός μέσω της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας του Διεθνούς Δικαστηρίου, καθώς και στα πλαίσια των κατ’ αντιδικία υποθέσεων έμμεσα και παρεμπιπτόντως αλλά έχει πενιχρά αποτελέσματα και δεν αποτελεί επαρκές αποτρεπτικό και επανορθωτικό εργαλείο για την διασφάλιση της νομιμότητας δράσης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.