Βιολογία αναπαραγωγής του νεροβατράχου Rana Epeirotica (Schneider et al., 1984) της λίμνης των Ιωαννίνων

Abstract

The reproductive cycle of the male Rana epeirotica in Lake Ioannina, northwestern Greece, was studied. Emphasis was given on the spermatogenetic activity and the changes in the weight of testes, fat bodies and liver during the years 1998 and 1999. The spermatogenesis of R. epeirotica is of the potentially continuous type. Significant seasonal variations were observed in testes, fat body and liver weight. The seasonal variation of testes weight showed a good agreement with the spermatogenetic cycle. The reduction of fat body weight during the pre-hibernating period was attributed to the mobilisation of lipids to other body sites or their transformation into other metabolites. The significant decrease of liver weight in the dormant period, shows that this frog consumes mainly glycogen during wintering. The greatest decrease of fat body and liver weight in May is the result of the intensive activities related to reproduction and maintenance. The reproductive cycle of the water frog R. epeirotica in Lake Ioannina, northwestern Greece was studied from 1998 to 1999. Young females reached sexual maturity at a weight of 26.3 g and length 67.2 mm. The annual cyclic changes in weight and histological composition of the ovaries showed that R. epeirotica has a single reproductive period each year. Weight changes of the oviducts followed those shown by the ovaries. A continuous change in the percentage and diameter size of the ovarian follicles through the annual cycle was found. Clutch size ranged from 600 to 2900 ova of 1.3 to 1.6 mm egg diameter. Ovarian weight, clutch size and ovum size were positively correlated to body weight. The weights of fat body and liver had a peak in August and November respectively and they both were reduced considerably during hibernation. The age and growth of individuals of a population of the water frog R. epeirotica from northwestern Greece were studied in 1998 and 1999 using skeletochronology. Analysis of the age structure was based on the enumeration of Lines of Arrested Growth (LAGs) in phalanges. Age ranged from 1-5 years among 145 males and from 1-5 years among 173 females. The mean snout-vent length was 72.74 ± 7.96 mm in males and 83.63 ± 11.73 mm in females. The difference between the sexes in age and size was significant. Endosteal resorption may have eroded away the first LAG only in 9% of the studied individuals and it was more frequent in females. Growth of adults was fitted by the Bertalanffy model. The growth coefficient (K) was 0.88 in males and 0.49 in females, mainly reflecting a faster male growth between metamorphosis and maturation. The mean time of metamorphosis for R. epeirotica is 88 days and its mean length is 20.1 mm. The development of tadpoles follows the Gosner (1960) model.

Κατά τη διάρκεια των ετών 1998 και 1999, μελετήθηκε ο αναπαραγωγικός κύκλος του αρσενικού νεροβατράχου Rana epeirotica με έμφαση τις αλλαγές στα βάρη των όρχεων, λιπωδών σωμάτων και ήπατος. Η σπερματογένεση είναι δυνητικά συνεχής, ενώ παρατηρήθηκαν σημαντικές εποχιακές αλλαγές στα βάρη των όρχεων, λιπωδών σωμάτων και ήπατος. Η εποχιακή μεταβολή του βάρους των όρχεων συμπίπτει με τον σπερματογενετικό κύκλο. Η μείωση του βάρους των λιπωδών σωμάτων πριν τη χειμερία νάρκη, οφείλεται στην μεταφορά των λιπιδίων σε άλλα μέρη του σώματος ή στη μετατροπή τους σε άλλους μεταβολίτες. Η σημαντική μείωση του βάρους του ήπατος κατά τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης, αποδεικνύει το γεγονός ότι ο βάτραχος αυτός καταναλώνει κυρίως γλυκογόνο αυτή την εποχή. Η μεγάλη ελάττωση του βάρους του ήπατος και των λιπωδών σωμάτων τον Μάιο, είναι αποτέλεσμα των ενεργοβόρων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την αναπαραγωγή και τη διατήρηση. Επίσης, μελετήθηκε ο αναπαραγωγικός κύκλος των θηλυκών R. epeirotica. Τα νεαρά θηλυκά ωριμάζουν σεξουαλικά όταν φτάσουν σε μήκος 67,2 χιλ. και βάρος 26,3 γρ. κατά μέσο όρο. Τόσο η ετήσια μεταβολή του βάρους των ωοθηκών όσο και οι ιστολογικές μελέτες δείχνουν ότι το R. epeirotica έχει μόνο μια αναπαραγωγική περίοδο το χρόνο. Οι εποχιακές αλλαγές του βάρους των ωαγωγών συμβαδίζουν με αυτές του βάρους των ωοθηκών. Υπάρχει συνεχής μεταβολή στο ποσοστό και στη διάμετρο των ωοθυλακίων κατά τη διάρκεια του χρόνου. Το θηλυκό γεννά από 600 ως 2900 αυγά κατά μέσο όρο, διαμέτρου 1,3-1,6 χιλ. Το βάρος των ωοθηκών, το πλήθος των αυγών και η διάμετρος τους σχετίζονται θετικά με το βάρος του σώματος. Το βάρος των λιπωδών σωμάτων και του ήπατος παρουσιάζουν μια κορυφή τον Αύγουστο και Νοέμβριο αντίστοιχα, ενώ το βάρος και των δύο οργάνων μειώνεται σημαντικά κατά τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης. Η μέθοδος της οστεοχρονολόγησης χρησιμοποιήθηκε για τον προσδιορισμό της ηλικίας και του ρυθμού αύξησης του R. epeirotica. Ο προσδιορισμός αυτός βασίστηκε στην καταμέτρηση των κύκλων μειωμένης αύξησης σε εγκάρσιες τομές των φαλαγγών. Οι ηλικίες και στα δύο φύλα κυμαίνονται από 1 μέχρι 5 έτη. Για τα αρσενικά ο μέσος όρος του μεγέθους είναι 72,74±7,96 εκ. και για τα θηλυκά 83,63±11,73 εκ. Η διαφορά ηλικίας και μεγέθους είναι στατιστικώς σημαντική. Η απορρόφηση του ενδόστεου του πρώτου ετήσιου δακτυλίου, παρατηρήθηκε στο 9% του πληθυσμού και είναι πιο συχνό φαινόμενο στα θηλυκά. Η καμπύλη αύξησης του R. epeirotica ακολουθεί το μοντέλο του von Bertalanffy με παράγοντα αύξησης Κ = 0,88 για τα αρσενικά και 0,42 για τα θηλυκά, αντικατροπτίζοντας έτσι την ταχύτερη ανάπτυξη των αρσενικών μεταξύ μεταμόρφωσης και ωρίμανσης. Ο μέσος χρόνος μεταμόρφωσης του εμβρύου R. epeirotica είναι 88 μέρες ενώ η μέση τιμή του μήκους του νεομεταμορφωμένου ατόμου είναι 20,1 χιλ. Η σταδιοποίηση της ανάπτυξης των γυρίνων έγινε σύμφωνα με το μοντέλο του Gosner (1960).