Οι κοινωνιολογικές και πολιτικές διαστάσεις του κλασικού και αναθεωρημένου Δομολειτουργισμού ως θεωρητικού υποδείγματος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Διακυβέρνησης: η ανάδειξη των δομικών χαρακτηριστικών της Ευρωπαϊκής πολιτικο-θεσμικής οντότητας και η κριτική διερεύνησή της υπό ένα κοινωνιολογικό πρίσμα, στο πλαίσιο της θεσμικής λειτουργίας και της ενοποιητικής διαδικασίας

Abstract

The present work has a dual purpose: a. to highlight, in its theoretical part, the political dimension of Parson's structural-functional theory and b. to examine, in its research part, the possibility of the existence of a European system, in the light of the Parson's structural-functional model. In the effort to sociologically approach these two important issues, the use of a sociological theory, such as Parsons's classical structural-functional theory in combination with some elements from its revised version, is required. This specific research effort will focus its interest on examining the conceptual correlations between the basic positions advocated by the Parson's structural-functional sociological theory and the model of organization and operation of the European Union. We will try to demonstrate this through the analysis of the objectively normative and structural discourse, which is included in the institutional texts of the European Community and Union Treaties. The central research question of this thesis, which we will attempt to examine and answer below, focuses on the search for and confirmation of the presence or absence of structural characteristics in the way the European political-institutional entity is organized and operated, to such an extent as to justify the existence of a European system. That is, the central research question is considered to be the investigation of the very serious possibility that there is, in fact, a structurally functional European institutional and political system. The research methodology that we will follow here will focus on the sociological analysis of the regulatory articles of social content (which are listed in the relevant appendix of this paper) that are included in the institutional-statutory texts of both the founding and amending European Treaties. That is, essentially, we will try, under a sociological perspective, initially to analyze and then critically investigate the institutional and objective discourse that constitute the specific articles, as a, as a rule, clear structural imprint. These regulatory texts cover historically the entire institutional evolution of the European phenomenon, starting from the first Community Treaties (ECSC, EAEC, EEC) of the 1950s, which laid the foundation for unification efforts, moving on to the EPR, the Union Treaties (Maastricht, Amsterdam, Nice) and reaching up to the last, so far, Reform Treaty, the Treaty of Lisbon.

Η παρούσα εργασία, έχει ένα διττό σκοπό: α. να αναδείξει, στο θεωρητικό μέρος της, την πολιτική διάσταση της παρσονικής δομολειτουργικής θεωρίας και β. να εξετάσει, στο ερευνητικό μέρος της, το ενδεχόμενο ύπαρξης ενός ευρωπαϊκού συστήματος, υπό το πρίσμα του παρσονικού δομολειτουργικού υποδείγματος. Στην προσπάθεια να προσεγγίσουμε κοινωνιολογικά τα δυο αυτά σημαντικά ζητήματα, απαιτείται η χρησιμοποίηση μιας κοινωνιολογικής θεωρίας, όπως είναι η κλασική δομολειτουργική θεωρία του Parsons σε συνδυασμό με κάποια στοιχεία από την αναθεωρημένη εκδοχή της. Η συγκεκριμένη ερευνητική προσπάθεια, θα εστιάσει το ενδιαφέρον της, στην εξέταση των εννοιολογικών συσχετισμών μεταξύ των βασικών θέσεων που πρεσβεύει η παρσονική δομολειτουργική κοινωνιολογική θεωρία και του μοντέλου οργάνωσης και λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό θα προσπαθήσουμε να καταδείξουμε μέσα από την ανάλυση του αντικειμενικά κανονιστικού και δομικού λόγου, που περιλαμβάνεται στα θεσμικά κείμενα των Ευρωπαϊκών Κοινοτικών και Ενωσιακών Συνθηκών. Το κεντρικό ερευνητικό ερώτημα της παρούσας διατριβής, που θα αποπειραθούμε να εξετάσουμε και να απαντήσουμε παρακάτω, εστιάζεται στην αναζήτηση και στην επιβεβαίωση η μη της παρουσίας δομικών χαρακτηριστικών στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας της ευρωπαϊκής πολιτικο-θεσμικής οντότητας, σε τέτοιο βαθμό που να δικαιολογεί την ύπαρξη ενός ευρωπαϊκού συστήματος. Δηλαδή, ως κεντρικό ερευνητικό ζητούμενο θεωρείται η διερεύνηση του πολύ σοβαρού ενδεχομένου να υφίσταται, πράγματι ένα ευρωπαϊκό θεσμικό και πολιτικό σύστημα δομικά λειτουργικό. Η ερευνητική μεθοδολογία που θα ακολουθήσουμε εδώ, θα επικεντρωθεί στην κοινωνιολογική ανάλυση των κανονιστικών άρθρων κοινωνικού περιεχομένου(τα οποία παρατίθενται στο σχετικό παράρτημα της παρούσας εργασίας) που συμπεριλαμβάνονται στα θεσμικά- καταστατικά κείμενα τόσο των ιδρυτικών όσο και των τροποποιητικών Ευρωπαϊκών Συνθηκών. Δηλαδή, ουσιαστικά, θα προσπαθήσουμε, υπό ένα κοινωνιολογικό πρίσμα, αρχικά να αναλύσουμε και στη συνέχεια να διερευνήσουμε κριτικά, τον θεσμικό και αντικειμενικό λόγο, που συγκροτούν τα συγκεκριμένα άρθρα, ως μια, κατά κανόνα, σαφή δομική αποτύπωση. Αυτά τα κανονιστικά κείμενα, καλύπτουν ιστορικά όλη την θεσμική εξέλιξη του ευρωπαϊκού φαινομένου, ξεκινώντας από τις πρώτες Κοινοτικές Συνθήκες(ΕΚΑΧ, ΕΚΑΕ, ΕΟΚ) της δεκαετίας του 1950, οι οποίες θεμελίωσαν τις ενοποιητικές προσπάθειες, περνώντας στην ΕΕΠ, τις Ενωσιακές Συνθήκες(Μάαστριχτ, Άμστερνταμ, Νίκαιας) και φθάνοντας μέχρι και την τελευταία, έως τώρα, την Μεταρρυθμιστική Συνθήκη η Συνθήκη της Λισσαβώνας.