Το οικονομικό έγκλημα στον αθέμιτο ανταγωνισμό των επιχειρήσεων

Abstract

The main goal of this doctoral thesis is the salience of the problems presented due to the existent penal protection against acts of unlawful competition and the resolution of such issues through specific proposals for legislative improvements. In order to achieve this goal a substantial critical analysis of the criminal provisions that standardize crimes of unfair competition is attempted. Following the de lege lata examination of the legal aspects of the crimes of unfair competition and the summary of the basic elements of each crime, de lege ferenda proposals are formulated to improve their legislative standardization. The criminal offences examined initially are the crimes of unfair attraction of consumers, specifically misleading advertising (Article 4 of Greek Law 146/1914) and the peculiar forms of unfair customer solicitation of Articles 6 and 9 of Greek Law 146/1914, which punishes the sale announcement of goods resulting from bankruptcy and the violation of ordinances that determine the manner of retail sale of goods respectively, as well as the criminal offenses provided for in the Law Decree of the 16th of September 1926 "On the prohibition in transactions of the conclusion of contracts according to the so-called "Boule de neige" system". Subsequently, the crimes of unfair exploitation of foreign reputation and organisation of a business (parasitic competition crimes), which include the criminal offences set out in Greek Law 146/1914 of misleading use of foreign distinctive signs of an enterprise (Article 14 of Greek Law 146/1914) and the unauthorised use or disclosure to third parties of commercial and industrial secrets or the attempt to induce such acts (Articles 16, 17 and 18a of Greek Law 146/1914). Hereupon, the crimes of obstructing unfair competition are interpreted, in particular defamation of an enterprise (Article 12 of Greek Law 146/1914) and abuse of an economic dependency relationship (Article 18a of Greek Law 146/1914). The "classic" way of examining the criminal provisions that formalize crimes was adopted, i.e. the legal property protected by the relevant criminal provision, the actus reus and the mens rea of the crimes, the threatened sentences (custodial or/and monetary) and the method of criminal prosecution are examined, whilst where deemed necessary a reference is made in the attempt, accomplice liability and concurrent offences, as forms of appearance of the crimes, but also in the case of any special issues. Upon the analysis of the crimes of unfair competition as well as after the problems of the criminal protection provided have are ascertained, in the conclusions of the doctoral thesis de lege ferenda proposals are formulated for the correct legislative standardization of the relevant crimes and the more effective criminal protection against acts of unfair competition.

Στόχος της διδακτορικής διατριβής είναι η ανάδειξη των προβλημάτων που παρουσιάζει η παρεχόμενη ποινική προστασία έναντι πράξεων αθέμιτου ανταγωνισμού και η επίλυσή τους μέσω συγκεκριμένων προτάσεων για νομοθετικές βελτιώσεις. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος επιχειρείται ουσιαστική κριτική ανάλυση των ποινικών διατάξεων που τυποποιούν εγκλήματα αθέμιτου ανταγωνισμού. Μετά την de lege lata εξέταση των νομοτυπικών υποστάσεων των εγκλημάτων αθέμιτου ανταγωνισμού και τη σύνοψη των βασικών στοιχείων κάθε εγκλήματος, διατυπώνονται de lege ferenda προτάσεις για τη βελτίωση της νομοθετικής τους τυποποίησης. Οι αξιόποινες πράξεις που εξετάζονται αρχικά είναι τα εγκλήματα αθέμιτης προσέλκυσης καταναλωτών και συγκεκριμένα η παραπλανητική διαφήμιση (άρθρο 4 ν. 146/1914) και οι ιδιαίτερες μορφές αθέμιτης προσέλκυσης πελατών των άρθρων 6 και 9 ν. 146/1914, οι οποίες τιμωρούν την αναγγελία εκποίησης εμπορευμάτων προερχόμενων από πτώχευση και την παράβαση διατάξεων που καθορίζουν τον τρόπο λιανικής πώλησης εμπορευμάτων αντίστοιχα, καθώς και των ποινικών παραβάσεων που προβλέπονται στο ν.δ. της 16.9.1926 «Περί απαγορεύσεως εν ταις συναλλαγαίς της συνάψεως συμβάσεων κατά το καλούμενον σύστημα ''Boule de neige"». Εν συνεχεία, αναλύονται τα εγκλήματα αθέμιτης εκμετάλλευσης ξένης φήμης και οργάνωσης επιχείρησης (εγκλήματα παρασιτικού ανταγωνισμού), στα οποία εντάσσονται οι τυποποιούμενες στο ν. 146/1914 αξιόποινες πράξεις της παραπλανητικής χρησιμοποίησης ξένων διακριτικών γνωρισμάτων επιχείρησης (άρθρο 14 ν. 146/1914) και της άνευ δικαιώματος χρήσης ή ανακοίνωσης σε τρίτους εμπορικών και βιομηχανικών απορρήτων ή της επιχείρησης εξώθησης στις πράξεις αυτές (άρθρα 16-17 και 18 εδ. β' ν. 146/1914). Ακολούθως, ερμηνεύονται τα εγκλήματα παρεμποδιστικού αθέμιτου ανταγωνισμού και συγκεκριμένα η συκοφαντική δυσφήμηση επιχείρησης (άρθρο 12 ν. 146/1914) και η καταχρηστική εκμετάλλευση σχέσης οικονομικής εξάρτησης (άρθρο 18α ν. 146/1914). Υιοθετήθηκε ο «κλασικός» τρόπος εξέτασης των ποινικών διατάξεων που τυποποιούν εγκλήματα, δηλαδή εξετάζονται τα προστατευόμενα από τις οικείες ποινικές διατάξεις έννομα αγαθά, οι αντικειμενικές και υποκειμενικές υποστάσεις των εγκλημάτων, οι επαπειλούμενες ποινές και ο τρόπος ποινικής δίωξής τους, ενώ όπου κρίνεται αναγκαίο γίνεται αναφορά στην απόπειρα, τη συμμετοχή και τη συρροή, ως μορφές εμφάνισης των εγκλημάτων, αλλά και σε τυχόν ειδικά ζητήματα. Αφού, λοιπόν, αναλυθούν τα εγκλήματα αθέμιτου ανταγωνισμού και διαπιστωθούν τα προβλήματα της παρεχόμενης ποινικής προστασίας, στα συμπεράσματα της διδακτορικής διατριβής διατυπώνονται de lege ferenda προτάσεις για την ορθότερη νομοθετική τυποποίηση των σχετικών εγκλημάτων και την αποτελεσματικότερη ποινική προστασία έναντι πράξεων αθέμιτου ανταγωνισμού.