Το Μπουκέτο (1924-1946): ο ρόλος ενός περιοδικού ποικίλης ύλης στη διαμόρφωση του κοινού γούστου

Abstract

The subject of this thesis is the study of the weekly middlebrow Athenian magazine Bouketo (1924-1946). In the first chapter, we present the identity of the magazine, followed by a detailed analysis of the four periods of its publication. Data regarding price, circulation numbers and advertising are also provided. The second chapter draws attention to the human factor and the people related with the magazine’s content creation. The examination begins by analyzing how pseudonymity and anonymity appears in Bouketo and the reasons behind some of the choices. The persons closely associated with the publication are presented, initially the publishers/owners and editors and then the collaborators, mainly writers and journalists. The ways that the latter are presented to the readership vary, providing interesting information about the Greek literary field in the press during the interwar period. An important factor that emerges from studying the magazine is the readership and its demographics. The readers engagement with the periodical leads to the development of a loyal readership and a readers’ network. The first part of the thesis ends with the approach of the subject through the perspective of mass culture and the attempt to rebuild the reputation and to position Bouketo in the wider cultural field of the Greek press. In the second part of the thesis, we thoroughly analyze the magazine’s subject matter, which is divided into three categories: texts characterized –in some extent– by hybridity, the purely literary texts, and the journalistic writing (such as interviews). Translations are examined in a separate chapter, as most of the fiction –novels and short stories– falls into this category. Finally, the study delves into the pictorial choices of Bouketo, an innovative and pioneering publication, that follows the aesthetic standards of many foreign illustrated magazines of the time and provides several Greek artists with the opportunity to work and be exhibited.

Η διατριβή έχει ως αντικείμενο τη μελέτη του εβδομαδιαίου αθηναϊκού περιοδικού ποικίλης ύλης Μπουκέτο (1924-1946). Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η ταυτότητα του Μπουκέτου και αναλύονται διεξοδικά οι περίοδοι έκδοσής του. Παρέχονται επίσης δεδομένα που αφορούν την τιμή, τους αριθμούς κυκλοφορίας και τη διαφήμιση. Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται ο ανθρώπινος παράγοντας που σχετίζεται με την παραγωγή του περιεχομένου. Η εξέταση ξεκινά με την ανάλυση της υπογραφής· σχολιάζονται τα φαινόμενα κρυπτωνυμίας και οι λόγοι που υπαγορεύουν κάποιες χαρακτηριστικές επιλογές. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα πρόσωπα που συνδέθηκαν στενά με την έκδοση, αρχικά οι εκδότες/ιδιοκτήτες και υπεύθυνοι σύνταξης και στη συνέχεια οι συνεργάτες, κυρίως οι λογοτέχνες και δημοσιογράφοι. Οι μορφές συνεργασίας και ο τρόπος προβολής και γνωστοποίησής τους στο αναγνωστικό κοινό ποικίλλουν, παρέχοντας ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την παρουσία σημαντικών Ελλήνων συγγραφέων στον Τύπο την περίοδο του Μεσοπολέμου. Σημαντικός παράγοντας αναδεικνύεται το αναγνωστικό κοινό, το οποίο ερευνάται ως προς τα γεωγραφικά, ηλικιακά, έμφυλα και κοινωνικά του χαρακτηριστικά, ενώ η εμπλοκή του με το περιοδικό επιτρέπει να διαφανούν χρήσιμα στοιχεία για την ανάπτυξη ενός δικτύου φανατικών αναγνωστών. Το πρώτο μέρος κλείνει με την προσέγγιση του θέματος μέσα από την οπτική του φαινομένου της μαζικής κουλτούρας και επιχειρείται η ένταξη του Μπουκέτου στον ευρύτερο πολιτισμικό χώρο του ελληνικού Τύπου. Στο δεύτερο μέρος αναλύεται διεξοδικά η ύλη του περιοδικού, αφού χωριστεί αδρομερώς σε τρεις κατηγορίες: στα κείμενα με μεικτό ειδολογικό χαρακτήρα που χαρακτηρίζονται, ενίοτε, από υβριδικότητα, στην αμιγώς λογοτεχνική ύλη και στο δημοσιογραφικό περιεχόμενο. Ιδιαίτερο κεφάλαιο συνιστά η παρουσία των μεταφράσεων, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της πεζογραφίας ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Τέλος, ανιχνεύονται οι εικονογραφικές επιλογές του Μπουκέτου, ενός καινοτόμου και πρωτοποριακού εντύπου που ακολουθεί τα αισθητικά πρότυπα πολλών ξένων εικονογραφημένων περιοδικών της εποχής και παρέχει σε αρκετούς Έλληνες καλλιτέχνες τη δυνατότητα να εργαστούν και να προβληθούν.