Χριστιανικό ήθος και κοινωνική πρακτική στο έργο του αγίου Νικοδήμου Αγιορείτη

Abstract

The work of Saint Nicodemos Agioretis may have been repeatedly the subject of research, but one aspect of it that had not been studied is the social ideas it contains. The research focused on the personality of Nikodemos Agioreitis, his life and the contribution of his work to the social events of the 18th century. The subject we examined concerns the saint's positions and views regarding the moral and social issues of his time. The need for a comprehensive record of the saint's moral teaching was noted. In other words, to highlight the saint's positions on the moral and social issues of his time. In his works we observe that Saint Nicodemοs Agioretis expresses his views on the passions, thoughts and sins of man. According to Saint Nicodemοs, man's war against the passions is innate. For this reason, people should take care and show zeal, in order to achieve the removal of passions and thus there is social cohesion. The social impact of the saint's views is confirmed, as every sin committed is considered social, since it affects the integrity of people and thus has an impact on their lives. When we refer to sins, it automatically refers to social sins, because these cases of social sin are the fruit, the accumulation and accumulation of many personal sins, which have a direct effect on the wider social groups. Nicodemοs, despite the lack in the age of the pedagogical and psychological system, also contributed to the pedagogical and social approach of man. The modern needs of the faithful through the complex life of our time and the demands that arise, make relevant the approach of Nicodemοs, who explores man in order to rediscover social fullness and unity. He responds to his time by preparing the field for today with the collaboration of psychology, pedagogy, theology, sociology and medicine, in order to attribute the social impact of his work. The moral and social perceptions of the saint are projected and through them the attitude he held towards the social reality of his time is perceived.

Το έργο του Αγίου Νικόδημου του Αγιορείτη, μπορεί να έχει γίνει επανειλημμένως αντικείμενο της έρευνας, μία πλευρά του όμως, η οποία δεν είχε μελετηθεί, είναι οι κοινωνικές ιδέες που αυτό περιλαμβάνει. Η έρευνα επικεντρώθηκε στην προσωπικότητα του Νικόδημου Αγιορείτη, το βίο του και την προσφορά του έργου του στα κοινωνικά δρώμενα του 18ου αι. Το θέμα το οποίο εξετάσαμε αφορά τις θέσεις και τις απόψεις του αγίου αναφορικά με τα ηθικά και τα κοινωνικά ζητήματα της εποχής του. Παρατηρήθηκε η ανάγκη μιας συνολικής καταγραφής της περί ηθικής διδασκαλίας του αγίου. Να αναδείξει δηλαδή τις θέσεις του αγίου για τα ηθικά και κοινωνικά ζητήματα της εποχής του. Μέσα στα έργα του παρατηρούμε πως ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης διατυπώνει τις απόψεις του για τα πάθη, τους λογισμούς και τις αμαρτίες του ανθρώπου. Σύμφωνα με τον άγιο Νικόδημο, ο πόλεμος του ανθρώπου κατά των παθών είναι έμφυτος. Γι΄ αυτό το λόγο λοιπόν θα πρέπει οι άνθρωποι να μεριμνήσουν και να επιδεικνύουν ζήλο, προκειμένου να επιτευχθεί η απομάκρυνση των παθών και να υφίσταται έτσι κοινωνική συνοχή. Ο κοινωνικός αντίκτυπος των απόψεων του αγίου επιβεβαιώνεται, καθώς κάθε αμαρτία που διαπράττεται θεωρείται κοινωνική, εφόσον επηρεάζει την ακεραιότητα των ανθρώπων και έτσι έχει επιρροή στη ζωή τους. Όταν αναφερόμαστε σε αμαρτίες, αυτό αυτομάτως παραπέμπει σε κοινωνικές αμαρτίες, επειδή αυτές οι περιπτώσεις κοινωνικής αμαρτίας είναι ο καρπός, η συσσώρευση και η συγκέντρωση πολλών προσωπικών αμαρτιών, που έχουν άμεση επίδραση στις ευρείες κοινωνικές ομάδες. Ο Νικόδημος παρά την έλλειψη στην εποχή του συστήματος παιδαγωγικής και ψυχολογίας συνέβαλε επίσης στην παιδαγωγική και κοινωνική προσέγγιση του ανθρώπου. Οι σύγχρονες ανάγκες των πιστών μέσα από την πολυσύνθετη ζωή της εποχής μας και των απαιτήσεων που προκύπτουν, καθιστούν επίκαιρη την προσέγγιση του Νικοδήμου, που διερευνά τον άνθρωπο με σκοπό την επανεύρεση της κοινωνικής πληρότητας και ενότητας. Απαντά στην εποχή του προετοιμάζοντας το πεδίο για σήμερα με τη συνεργασία της ψυχολογίας, της παιδαγωγικής, της θεολογίας, της κοινωνιολογίας και ιατρικής, προκειμένου να αποδοθεί ο κοινωνικός αντίκτυπος του έργου του. Προβάλλονται οι ηθικές και κοινωνικές αντιλήψεις του αγίου και μέσω αυτών γίνεται αντιληπτή η στάση που κρατούσε απέναντι στην κοινωνική πραγματικότητα της εποχής του.