The sociopolitics of the revivals of classical drama in Greece, Spain and Italy in the 20th century

Abstract

This thesis explores the revival of classical drama at ancient venues as a sociopolitical apparatus of the European nation-states in the 20th century. The modern use of Greco-Roman theatres, amphitheatres, and odeons depended on social or artistic influences and interconnections. In particular, the Spanish and Greek cases developed parallelly and addressed similar sociopolitical concepts, while the Italian example worked as a model for their theatrical tradition in the first decades of the 20th century. In theatrical terms, the repertoire and orientation of classical drama were affected by (inter)national trends, while power relations among theatrical directors, companies, and institutions determined the course of these artistic traditions. Staging classical drama in Greece and Spain transformed Greco-Roman venues into sociopolitical powerhouses that generated collective narratives, theatrical modernization, and economic development. Despite the distinct degree of ideological engagement with classical culture, political conditions in Greece and Spain during the 20th century offer a space for reflection and critical comparison. In this context, this study discusses how historical realities led to the staging of classical drama at Greco-Roman venues and how each country appropriated and showcased this classical heritage as sociopolitical capital.

Η διατριβή διερευνά την αναβίωση του κλασικού δράματος σε αρχαιολογικούς χώρους ως κοινωνικοπολιτικό μηχανισμό των ευρωπαϊκών εθνών-κρατών κατά τον 20ό αιώνα. Η σύγχρονη χρήση των ελληνορωμαϊκών θεάτρων, αμφιθεάτρων και ωδείων εξαρτήθηκε από κοινωνικές ή καλλιτεχνικές επιρροές και διασυνδέσεις. Ειδικότερα, η ισπανική και η ελληνική περίπτωση αναπτύχθηκαν παράλληλα και απευθύνθηκαν σε παρόμοιες κοινωνικοπολιτικές αντιλήψεις, ενώ το ιταλικό παράδειγμα λειτούργησε ως πρότυπο για τη θεατρική τους παράδοση κατά τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Από θεατρική άποψη, το ρεπερτόριο και ο προσανατολισμός του κλασικού δράματος επηρεάστηκαν από (υπερ)εθνικές τάσεις, ενώ οι σχέσεις εξουσίας μεταξύ θεατρικών σκηνοθετών, θιάσων και επίσημων φορέων καθόρισαν την πορεία αυτών των καλλιτεχνικών παραδόσεων. Η σκηνοθεσία του κλασικού δράματος στην Ελλάδα και την Ισπανία μετέτρεψε τους ελληνορωμαϊκούς χώρους σε κοινωνικοπολιτικούς φορείς εξουσίας που παρήγαγαν συλλογικές αφηγήσεις, θεατρικό εκσυγχρονισμό και οικονομική ανάπτυξη. Παρά τον διαφορετικό βαθμό ιδεολογικής εμπλοκής τους με τον κλασικό πολιτισμό, οι πολιτικές συνθήκες στην Ελλάδα και την Ισπανία κατά τον 20ό αιώνα προσφέρουν χώρο για στοχασμό και κριτική σύγκριση. Σε αυτό το πλαίσιο, η παρούσα μελέτη εξετάζει πώς οι ιστορικές πραγματικότητες οδήγησαν στη παραγωγή κλασικού δράματος σε ελληνορωμαϊκούς χώρους και πώς κάθε χώρα οικειοποιήθηκε και ανέδειξε αυτή την κλασική κληρονομιά ως εθνικό κοινωνικοπολιτικό κεφάλαιο.