Η πρόσληψη της ελληνικής επανάστασης στη δημόσια σφαίρα του ελληνικού κράτους: (1832-1920)

Abstract

The present PhD thesis studies the perception of the Greek Revolution during the 19th and the early 20th century in connection with the gradual formation of the Greek Public Sphere. Specifically, the Greek-language books and translations of works on the Revolution of 1821 are investigated, as well as the corresponding publications in the Periodical Press of the examined period. This thesis is divided into two parts. The first part presents and analyzes the quantitative data of the research: the trends of the publishing production, the types of works and articles, their places of publication, the fluctuations in their circulation, as well as the social characteristics of the authors. The second part investigates the comprehension of the Greek Revolution by the scholars of the 19th and early 20th century, by analyzing exemplary different and often conflicting ideas and perceptions of the boundaries of the national history that was formed at that time, the causes of the revolution, Philiki Etaireia, Europe, as well as the political constitution of the Greek revolutionaries. Exploring the different perceptions around these issues allows us to understand broader trends, attitudes and ideas of the time. In conclusion, this study demonstrates the intense interest of the Greek society for the revolution of 1821 and outlines the social characteristics of the persons who wrote relevant works or articles, from the quantitative and qualitative research of largely unexplored material. At the same time, the different judgments and interpretations expressed in the printed Public Sphere of the time around important aspects of the Revolution of 1821 were identified and studied, thus contributing to the understanding of the reception of the Greek revolution, but also in the study of Public History of the 19th century and the beginning of the 20th century.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή μελετά την πρόσληψη της Ελληνικής Επανάστασης κατά τη διάρκεια του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα σε συνάρτηση με τη σταδιακή συγκρότηση της ελληνικής Δημόσιας Σφαίρας. Συγκεκριμένα, διερευνώνται τα ελληνόγλωσσα βιβλία και οι μεταφράσεις έργων για την Επανάσταση του 1821, καθώς επίσης και τα αντίστοιχα δημοσιεύματα στον περιοδικό́ τύπο της εξεταζόμενης περιόδου. Η διατριβή διακρίνεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται και αναλύονται τα ποσοτικά δεδομένα της έρευνας: οι τάσεις της εκδοτικής παραγωγής, τα είδη των έργων και των άρθρων, οι τόποι έκδοσής τους, οι διακυμάνσεις στην κυκλοφορία τους, όπως επίσης και τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των συγγραφέων. Στο δεύτερο μέρος διερευνάται η πρόσληψη του Εικοσιένα από τους λόγιους του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Αναλύονται παραδειγματικά οι διαφορετικές και συχνά αντικρουόμενες μεταξύ τους ιδέες και αντιλήψεις για τα υπό διαμόρφωση την περίοδο αυτή όρια της εθνικής ιστορίας, τα αίτια του Αγώνα, τη Φιλική Εταιρεία, την Ευρώπη, καθώς και για την πολιτική́ συγκρότηση των επαναστατημένων Ελλήνων. Η διερεύνηση των διαφορετικών αντιλήψεων γύρω από τα ζητήματα αυτά, μας επιτρέπει να κατανοήσουμε ευρύτερες τάσεις, συμπεριφορές και ιδέες της εποχής. Συμπερασματικά, από την ποσοτική και ποιοτική έρευνα ενός ανεξερεύνητου εν πολλοίς υλικού, αναδείχθηκε, παρά τις όποιες διακυμάνσεις του, το έντονο ενδιαφέρον της ελληνικής κοινωνίας για την επανάσταση του 1821 και σκιαγραφήθηκαν τα κοινωνικά χαρακτηριστικά των προσώπων που συνέγραψαν σχετικά έργα ή άρθρα. Παράλληλα, εντοπίστηκαν και μελετήθηκαν οι διαφορετικές κρίσεις και ερμηνείες που διατυπώθηκαν στην έντυπη Δημόσια Σφαίρα της εποχής γύρω από σημαντικές πτυχές του Αγώνα, συμβάλλοντας έτσι στην κατανόηση της πρόσληψης της Ελληνικής Επανάστασης, αλλά και ευρύτερα στην μελέτη της Δημόσιας ιστορίας του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα.