Η αντιμετώπιση της διαφθοράς και της απάτης μέσω της εταιρικής διακυβέρνησης στην Ελλάδα με βάση τη διεθνή εμπειρία: ιδιωτικός και δημόσιος τομέας

Abstract

The purpose of the current Ph.D. thesis is to explore whether the establishment of a central authority against corruption affects the level of the corruption that exists in a country. The level of the corruption in a country is measured by the CPI Index of the Transparency International and the Governance Index of the World Bank, which actually measure the perception of the people and not the actual amount of the corruption. Fighting corruption has been proved as one of the major challenges that deter economic growth if one takes into account that corruption amounts to 5% of the world Growth Domestic Product on a yearly basis. In the current Ph.D. thesis we present best practices of the countries that have showed remarkable improvement in their corruption level as well as the initiatives that Greece has undertaken throughout the years. In addition, we present the current amendments in the Greek legislation and we analyze the level of preparation of the Greek listed companies in the Athens Stock Exchange in light of the new law. For the analysis we use data from the CPI Index of the Transparency International for the period 1998-2018 using cross sectional analysis, using a total data of 2,595 evaluations. For the corporate governance level of the Greek listed firms we have gathered data from the web site of the Athens Stock Exchange, the web sites of the listed firms and the corporate governance codes. From the empirical analysis we have concluded that the establishment of a central authority against corruption in a country lowers the level of corruption at a statistically significant level. In addition, based on the data for the Greek listed firms, the majority needs to proceed until July 2021 in major changes in the composition of the Board of Directors in terms of equality and independency. In parallel, Greek listed firms need to proceed to the establishment of various commissions that the new legislation provides.

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η έρευνα κατά πόσο η δημιουργία ενός κεντρικού συντονιστικού φορέα επηρεάζει, σε στατιστικά σημαντικό επίπεδο, το επίπεδο διαφθοράς σε μία χώρα, όπως αυτό μετράτε από τους δείκτες της Διεθνούς Διαφάνειας και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Στην παρούσα διατριβή αναλύθηκαν οι καλές πρακτικές χωρών που διακρίνονται από χαμηλό επίπεδο διαφθοράς, η διαχρονική αντιμετώπιση της διαφθοράς στην Ελλάδα ενώ αναλύθηκαν και οι πρόσφατες νομοθετικές εξελίξεις στον τομέα της εταιρικής διακυβέρνησης και αξιολογήθηκε ο βαθμός ετοιμότητας των ελληνικών εισηγμένων εταιριών στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί η στενή σχέση μεταξύ εταιρικής διακυβέρνησης και επιπέδου διαφθοράς, όπως έχει καταγραφεί από τη διεθνής βιβλιογραφία, δηλαδή όσο πιο αυστηρό είναι το θεσμικό πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης τόσο πιο χαμηλό δύναται να είναι το επίπεδο διαφθοράς. Για την εξαγωγή συμπερασμάτων χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από τη Διεθνής Διαφάνεια και το Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (CPI Index) για την περίοδο 1998-2018 χρησιμοποιώντας την μέθοδο ανάλυσης της διατομής (cross sectional analysis). Για τον έλεγχο του επιπέδου εταιρικής διακυβέρνησης των ελληνικών εισηγμένων εταιριών αντλήθηκαν πληροφορίες αναφορικά με τη σύνθεση των Διοικητικών Συμβουλίων και των Επιτροπών που προβλέπει το νέο θεσμικό πλαίσιο από την ιστοσελίδα του Χρηματιστηρίου Αθηνών, τις ιστοσελίδες των εταιριών και τους κώδικες εταιρικής διακυβέρνησης αυτών. Από την ανάλυση των δεδομένων προέκυψε ότι σε στατιστικά σημαντικό επίπεδο, η δημιουργία σε μία χώρα ενός κεντρικού φορέα για την αντιμετώπιση της διαφθοράς μειώνει το επίπεδο διαφθοράς σε μία χώρα, όπως αυτό μετράται από το δείκτη της Διεθνούς Διαφάνειας. Από τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν για τις ελληνικές εισηγμένες προέκυψε ότι στην πλειονότητα αυτών η σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου δεν διακρίνεται από ανεξαρτησία των μελών και από ποσόστωση σε φύλλο. Παράλληλα, η πλειοψηφία αυτών θα πρέπει να προβεί στη θέσπιση περισσότερων επιτροπών που προβλέπονται από το νέο θεσμικό πλαίσιο, με εξαίρεση την επιτροπή ελέγχου και τον εσωτερικό έλεγχο που ήδη υφίστανται.