Η κατασκευή του κοινού τόπου της μοντέρνας αρχιτεκτονικής: η λειτουργική πόλη

Abstract

This doctoral thesis narrates the construction of a story at a reference point of History of Modern Architecture, examining and documenting in detail the 4th International Congress on Modern Architecture (C.I.A.M). The starting point of the research lies on the efforts made to co-ordinate versions of modern discourse, ideas, and people into a single, common frame, during the late interwar period, as well as on the common and the divergent elements in-between the Modern Movement. Based on the above conceptual framework, the main directions of the research concern the internal structure and function of IV CIAM, its planned and final implementation sites, the role of international relations, connections and human networks, its organization, its human geography, the meetings, and finally the resulting Resolutions. The methodological approach is based on primary archival material and focuses on the characters that participated or involved somehow in the historical event, in order to analyze and document the actual perspective of events, to understand the way congresses operate, as well as to argue about whether or not the 100 or so, delegates, are based on a common social and ideological ground. The dissertation, by highlighting the disagreements and the compromises, concludes that the compilation of the various modern ideas and versions into a common and unified context is an inward construction of a narrow circle of delegates, in order to define, to communicate and finally to implement the Modern Architecture and Urbanism. The thesis aims to put a version of the 4th CIAM story alongside other related stories, thus helping to critically interpret a reference point in Modern Architecture History.

Η διατριβή διερευνά την κατασκευή μιας ιστορίας σε ένα σημείο αναφοράς της Ιστορίας της Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής, εξετάζοντας σε βάθος το 4ο Διεθνές Συνέδριο Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής (C.I.A.M). Η αφετηρία του προβληματισμού τοποθετείται στις προσπάθειες συντονισμού των εκδοχών του μοντέρνου λόγου, των ιδεών και των ανθρώπων σε ένα ενιαίο και κοινό κανόνα που επιχειρείται κατά τον ύστερο μεσοπόλεμο και εστιάζει στα κοινά και στα αποκλίνοντα στοιχεία που δυνάμει ορίζουν τη Μοντέρνα νόρμα. Με βάση το παραπάνω εννοιολογικό πλαίσιο, το IV CIAM εξετάζεται ως προς την εσωτερική δομή και λειτουργία του, με τους τόπους της προγραμματισμένης και της τελικής υλοποίησής του, τον ρόλο των διεθνών σχέσεων, συνδέσεων και ανθρώπινων δικτύων, την οργάνωσή του, την ανθρωπογεωγραφία του, τις συνεδριάσεις και τελικά την σύνταξη και την διαχείριση των αποτελεσμάτων που προέκυψαν από αυτό, να αποτελούν τις κύριες κατευθύνσεις της έρευνας. Η μεθοδολογική προσέγγιση που ακολουθείται βασίζεται σε πρωτογενές αρχειακό υλικό και εστιάζει στους χαρακτήρες που μετέχουν στο ιστορικό γεγονός με σκοπό να αποδώσει, με τεκμηριωμένο τρόπο, την υλική διάσταση των γεγονότων, να κατανοήσει τον τρόπο δράσης των συνεδρίων και να επιχειρηματολογήσει σχετικά με τους κοινούς ή μη κοινούς τόπους των 100 και πλέον συνέδρων. Οι κοινοί αυτοί τόποι αναλύονται σε πραγματικούς και νοητούς και τελικά ερμηνεύονται σε κατασκευασμένους ή μη. Η έρευνα, αναδεικνύοντας τις διαφωνίες και τους συμβιβασμούς, καταλήγει στο συμπέρασμα πως η σύνταξη των διαφόρων μοντέρνων ιδεών και εκδοχών σε ένα κοινό και ενιαίο πλαίσιο αποτελεί εσωγενή κατασκευή ενός στενού κύκλου Συνέδρων και σκοπό έχει τον ορισμό, την ευρεία διάδοση και τελικά την υλοποίηση της Μοντέρνας αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας. Η διατριβή φιλοδοξεί να θέσει μια λεπτομερή και τεκμηριωμένη εκδοχή της ιστορίας του 4ου CIAM παράλληλα με τις άλλες αντίστοιχες ιστορίες, βοηθώντας στην κριτική ερμηνεία ενός σημαίνοντος σημείου στην Ιστορία της Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής.