Τα όρια των περιορισμών του δικαιώματος έφεσης στη διοικητική δίκη

Abstract

The requirement for secondary judicial protection may be rational when assessed on the basis of the functional dimension of judicial protection. The holding position that refuses to secure an appeal under Article 20 (1) of the Constitution is based on the literal interpretation, while not making proper use of other interpretative methods and principles. The reasoning behind the position reveals a restrictive interpretative starting point, which can be explained by the limited jurisdictional resources but cannot be justified in terms of substantive justice. Τhe judicial protection commenced when the case is brought to the first instance of jurisdiction may, in some cases, not be completed within that degree, due to an error in the judgment. When the judicial protection is not completed can and should be decided by the appellate judge after making a total and substantive assessment of the case. Only in the context of a judicial review can the actual limits of the restriction of appeal be disclosed. In the annulment proceedings, since Article 95 (3) of the Constitution expressly permits, on the basis of the minor importance of the case, to bring a dispute as irrevocable, it is then implied that it imposes, by reason of the major importance of the case, the exercise of appeal. In accordance with article 2 (1) of Protocol No.7 ECHR, if a dispute is declared by the judge to be an administrative criminal law dispute, the compatibility of the provision limiting the appeal with the provision of article 2 (1) must be checked. In substantive administrative litigation, the financial conditions of an appeal increase the final cost of litigation to such an extent that the social dimension of the right to judicial review is invalidated. The proportionate fee of the appeal is constitutional, as a legislative provision, but must also be constitutional when it is implemented. The money limits of the irrevocable are proposed to be adjusted - by reducing them - to the data of the current socio-economic context. In the field of the annulment proceedings, the regulation of article 12 par. 2 of Law 3900/2010 removes the judicial review from the infringement of the substantive right. To the extent that it excludes an appeal on real issues, it seeks to alter the nature of the appeal. Appeals in the annulment proceedings have lost their status as a regular remedy and are allowed only in exceptional cases and for legal reasons only. It is proposed that the appeals system be amended by a law that will allow appeals upon judicial authorization granted by the formation of the Council of State. Judicial authorization is proposed to be granted for all the decisions issued by the regular administrative courts on the basis of the consequences for the applicant or the importance of the legal issue raised in the particular case.

Η απαίτηση για ύπαρξη δευτεροβάθμιας δικαστικής προστασίας μπορεί να είναι ορθολογική, όταν αποτιμάται με βάση τη λειτουργική διάσταση της δικαστικής προστασίας. Η κρατούσα θέση που αρνείται την κατοχύρωση της έφεσης στο άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος συγκροτείται με άξονα τη γραμματική ερμηνεία, ενώ δεν αξιοποιεί δεόντως άλλες ερμηνευτικές μεθόδους και αρχές. Ο συλλογισμός της αποκαλύπτει μία συσταλτική προερμηνευτική αφετηρία, η οποία μπορεί μεν να εξηγηθεί από το πεπερασμένο των δικαιοδοτικών πόρων, δεν μπορεί όμως να δικαιολογηθεί με όρους ουσιαστικής δικαιοσύνης. Η δικαστική προστασία που αρχίζει με την εισαγωγή της υπόθεσης στον πρώτο βαθμό δικαιοδοσίας μπορεί, σε κάποιες περιπτώσεις, να μην ολοκληρώνεται στο πλαίσιο αυτού του βαθμού, λόγω σφάλματος που εμφιλοχώρησε στη δικαστική απόφαση. Το πότε η δικαστική προστασία δεν έχει ολοκληρωθεί μπορεί και πρέπει να το κρίνει ο δευτεροβάθμιος δικαστής, αφού προβεί σε συνολική και ουσιαστική εκτίμηση της υπόθεσης. Μόνο στο πλαίσιο μιας δικαστικής εκτίμησης μπορούν ν΄ αναδεικνύονται τα πραγματικά όρια του περιορισμού της έφεσης. Στην ακυρωτική δίκη, εφόσον η παρ. 3 του άρθρου 95 του Συντάγματος ρητά επιτρέπει, με κριτήριο τη μικρή σημασία της υπόθεσης, τη θέσπιση μιας διαφοράς ως ανέκκλητης, τότε εξ αντιδιαστολής συνάγεται ότι σιωπηρά επιβάλλει, με κριτήριο τη μείζονα σημασία της υπόθεσης, την άσκηση έφεσης. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 1 του 7ου ΠΠ, εφόσον μία διαφορά χαρακτηριστεί από το δικαστή ως διαφορά διοικητικού ποινικού δικαίου, επιβάλλεται να ελεγχθεί η συμβατότητα της διάταξης που περιορίζει την έφεση με τη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 2. Στην ουσιαστική διοικητική δίκη, οι οικονομικές προϋποθέσεις άσκησης έφεσης αυξάνουν το τελικό κόστος της δίκης σε τέτοιο βαθμό, ώστε να ακυρώνεται η κοινωνική διάσταση του δικαιώματος δικαστικής προστασίας. Το αναλογικό παράβολο της έφεσης είναι μεν συνταγματικό, ως νομοθετική πρόβλεψη, πρέπει όμως και να αποδεικνύεται συνταγματικό, κατά την εφαρμογή του. Τα χρηματικά όρια του ανέκκλητου προτείνεται να αναπροσαρμοστούν – με τη μείωσή τους – στα δεδομένα της υπάρχουσας κοινωνικο-οικονομικής συγκυρίας. Στο πεδίο της ακυρωτικής δίκης, η ρύθμιση του άρθρου 12 παρ. 2 του ν. 3900/2010 απομακρύνει τον δικαστικό έλεγχο από την προσβολή του ουσιαστικού δικαιώματος. Η εν λόγω ρύθμιση στο μέτρο που αποκλείει την έφεση για πραγματικά ζητήματα, επιχειρεί τη μεταλλαγή της φύσης του ενδίκου μέσου. Η έφεση στις ακυρωτικές διαφορές απώλεσε τον χαρακτήρα της ως τακτικό ένδικο μέσο και, ως έκτακτο πλέον, επιτρέπεται μόνο κατ’ εξαίρεση και μόνο για νομικούς λόγους. Προτείνεται το σύστημα της άσκησης έφεσης να τροποποιηθεί με νόμο που θα επιτρέπει την έφεση κατόπιν άδειας χορηγούμενης από σχηματισμό του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η άδεια προτείνεται να χορηγείται για το σύνολο των αποφάσεων που εκδίδονται σε πρώτο βαθμό από τα τακτικά διοικητικά δικαστήρια, με κριτήριο τις συνέπειες για τον διοικούμενο ή τη σπουδαιότητα του νομικού ζητήματος που αναφύεται στη συγκεκριμένη περίπτωση.