Επίπεδα αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (vegf) σε ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο

Abstract

Aim of the study: To assess the significance of vascular endothelial growth factor (VEGF) serum levels in non-alcoholic fatty liver disease (NAFLD).Material and Methods: Sixty-seven consecutive NAFLD patients and 47 healthy controls who visited our liver clinics between May 2008 and December 2010 were included. NAFLD diagnosis required elevated alanine aminotransferase (ALT) and/or gamma-glutamyl transpeptidase (GGT) levels, evidence of hepatic steatosis on ultrasound and/or liver histology and exclusion of other causes of liver injury. Serum VEGF levels were determined by an enzyme immunossay. Liver biopsy was obtained in 34 NAFLD patients. Histological lesions were scored by a liver histopathologist.Results: Serum VEGF levels tended to be lower in matched NAFLD patients than healthy controls (296±146 vs 365±186 pg/mL, p=0.092) or in patients with non-alcoholic steatohepatitis (NASH) than with simple fatty liver (279±149 vs 359±190 pg/mL, P=0.095) and were significantly lower in NASH patients than healthy controls (279±149 vs 365±186 pg/mL, p=0.041). VEGF levels offered poor predictability for the differentiation between NAFLD patients and controls or NASH and fatty liver patients. However, patients with high (≥300 pg/mL) than low (<300 pg/mL) VEGF levels have had significantly more frequently simple fatty liver in the total NAFLD population (67% vs 35%, P=0.019) or in the 34 NAFLD patients with liver biopsy (57% vs 15%, P=0.023) and had significantly lower mean fibrosis score (0.7±0.9 vs 1.6±1.0, P=0.017).Conclusions: Our data suggest that serum VEGF levels are similarly high in healthy controls and patients with simple fatty liver and tend to decrease when NASH develops.

Σκοπός της μελέτης: Να εκτιμηθεί η σημασία των επιπέδων του αγγειακού ενδοθηλιακού αυξητικού παράγοντα (VEGF) στον ορό ασθενών με μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (NAFLD).Υλικά και Μέθοδοι: Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν 67 διαδοχικοί ασθενείς με NAFLD και 47 υγιείς μάρτυρες, οι οποίοι εξετάσθηκαν στα ηπατολογικά ιατρεία του νοσοκομείου από τον Μάιο του 2008 έως τον Δεκέμβριο του 2010. Η διάγνωση της NAFLD τέθηκε με βάση τα ακόλουθα κριτήρια: αυξημένα επίπεδα αμινοτρανσφεράσης της αλανίνης (ALT) και/ή αυξημένα επίπεδα γ-γλουταμυλτρανσφεράσης (GGT), ύπαρξη στεάτωσης σε υπερηχογράφημα του ήπατος ή/και βιοψία ήπατος και αποκλεισμό άλλων αιτίων ηπατικής βλάβης. Τα επίπεδα του VEGF στον ορό προσδιορίστηκαν με ανοσοενζυμική μέθοδο. Βιοψία ήπατος ελήφθη σε 34 ασθενείς με NAFLD. Οι ιστολογικές βλάβες βαθμονομήθηκαν από εξειδικευμένο στις βιοψίες ήπατος παθαλογοανατόμο.Αποτελέσματα: Τα επίπεδα του VEGF στον ορό έτειναν να είναι χαμηλότερα σε ασθενείς με NAFLD συγκριτικά με ταιριασμένους υγιείς μάρτυρες (296±146 έναντι 365±186 pg/ml, p=0.092). Σε ασθενείς με μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH), τα επίπεδα του VEGF στον ορό έτειναν να είναι χαμηλότερα συγκριτικά με τα επίπεδα VEGF στους ασθενείς με απλό λιπώδες ήπαρ (279±149 έναντι 359±190 pg/mL, P=0.095) και ήταν σημαντικά χαμηλότερα συγκριτικά με τα επίπεδα VEGF στον ορό υγιών μαρτύρων (279±149 έναντι 365±186 pg/ml, p=0.041). Τα επίπεδα του VEGF στον ορό δεν πρόσφεραν καλή προβλεψιμότητα για τη διάκριση μεταξύ των ασθενών με NAFLD και υγιών μαρτύρων ή για τη διάκριση μεταξύ των ασθενών με NASH και αυτών με απλό λιπώδες ήπαρ. Ωστόσο, οι ασθενείς με υψηλά επίπεδα VEGF (≥300 pg/mL) είχαν σημαντικά συχνότερα απλό λιπώδες ήπαρ, τόσο στο συνολικό πληθυσμό ασθενών με NAFLD (67% έναντι 35%, Ρ=0.019), όσο και στους 34 ασθενείς με NAFLD που υποβλήθηκαν σε βιοψία ήπατος (57% έναντι 15%, p= 0.023) και είχαν σημαντικά χαμηλότερη μέση βαθμολογία ίνωσης (0.7±0.9 vs 1,6±1.0, P=0.017).Συμπεράσματα: Τα δεδομένα μας υποδεικνύουν ότι τα επίπεδα VEGF στον ορό είναι εξίσου υψηλά σε υγιείς μάρτυρες και σε ασθενείς με απλό λιπώδες ήπαρ και τείνουν να μειώνονται όταν αναπτύσσεται μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα.