Διερεύνηση της κορινθιακής σταφίδας ως ενός “λειτουργικού” τροφίμου της μεσογειακής διατροφής

Abstract

In the effort to promote natural products with bioprotective effects, many studies have been conducted using natural products of Greek origin. Raisins contain valuable nutrients, a pleasant sweet taste and are naturally dried fruits displaying the potential actions of their fresh counterparts. The aim of this PhD thesis was to study the possible beneficial effects of inclusion of Corinthian raisins in the Western diet. Specifically, we studied the bioavailability of phytochemical components contained in raisins. Seventeen out of the 25 components identified in raisins were detected in plasma after raisin ingestion by 15 healthy volunteers. Furthermore, an increase in antioxidant capacity in serum was observed 1 h postprandially, which was associated with an increase in the total phenolic content in plasma. Then, we examined the glycemic and insulinemic response after raisin consumption in 15 healthy subjects and 15 patients with type 2 diabetes. Improved responses were observed after raisin ingestion compared with glucose, as a reference solution. A moderate glycemic index was calculated referred to Corinthian raisins (GI=66) and a low glycemic load (GL=8). Moreover, we examined the effect of raisin consumption on anthropometric and clinical characteristics as well as markers of oxidative stress and inflammation in patients with type 2 diabetes mellitus. In this clinical trial, 22 patients in the control group and 26 in the intervention group participated. A statistically significant decrease by 7% in diastolic blood pressure and a significant increase by 13% in plasma antioxidant capacity in patients who consumed 2 fruit equivalents daily for 6 months were observed. Further, we examined the effect of modification of the diet of healthy smokers by including Corinthian raisins on markers of oxidative stress, inflammation and endothelial function. Α decrease in diastolic blood pressure and levels of total and LDL cholesterol were reported in women in the intervention group. Finally, we examined the effect of raisin consumption in the levels of appetite-regulating hormones, such as ghrelin, gastric inhibitory polypeptide (GIP), glucagon-like peptide-1, apelin and obestatin in 10 healthy volunteers. Significant decreases in ghrelin levels, GIP and ghrelin/obestatin ratio were observed postprandially, supporting a possible regulatory mechanism of raisins in appetite and satiety. In conclusion, all trials designed herein showed that Corinthian raisins is a dietary factor that may contribute to a healthier diet of people whose daily fruit and vegetable consumption is below the recommendations or who are at risk of developing metabolic syndrome and cardiovascular disease.

Στην προσπάθεια ανάδειξης φυσικών προϊόντων με βιοπροστατευτική δράση, αρκετές μελέτες έχουν γίνει σε φυσικά προϊόντα Ελληνικής προέλευσης. Η σταφίδα είναι φυσικά αποξηραμένο φρούτο που επιδεικνύει εν δυνάμει τις δράσεις του φρέσκου ομολόγου του, του σταφυλιού. Σκοπός της παρούσας Διδακτορικής διατριβής ήταν να μελετηθεί η πιθανή ευεργετική επίδραση στην υγεία της ένταξης της Κορινθιακής σταφίδας στη Δυτικού τύπου διατροφή του σύγχρονου καταναλωτή. Στο πλαίσιο της παρούσας διατριβής, μελετήθηκε η βιοδιαθεσιμότητα 25 φυτοχημικών συστατικών που είχαν προσδιοριστεί στο τρόφιμο και 17 από αυτά ανιχνεύτηκαν στο πλάσμα 15 υγιών εθελοντών. Παράλληλα, παρατηρήθηκε αύξηση της αντιοξειδωτικής ικανότητας του ορού και αύξηση του ολικού φαινολικού περιεχομένου στο πλάσμα των εθελοντών 1 h μεταγευματικά. Στη συνέχεια, σε μια μεταγευματική διασταυρούμενη μελέτη εξετάστηκε η γλυκαιμική και ινσουλιναιμική απόκριση μετά από κατανάλωση σταφίδας σε 15 υγιείς εθελοντές και 15 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Παρατηρήθηκε βελτιωμένη γλυκαιμική και ινσουλιναιμική απόκριση μετά από την κατανάλωση σταφίδας σε σύγκριση με το διάλυμα αναφοράς, ενώ υπολογίστηκε ότι η Κορινθιακή σταφίδα αποτελεί τρόφιμο μέτριου γλυκαιμικού δείκτη (ΓΔ=66) και χαμηλού γλυκαιμικού φορτίου (ΓΦ=8). Επιπλέον, εξετάστηκε η επίδραση της κατανάλωσης σταφίδας στα ανθρωπομετρικά και κλινικά χαρακτηριστικά καθώς και σε δείκτες οξειδωτικού στρες και φλεγμονής σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση κατά 7% στη διαστολική αρτηριακή πίεση και στατιστικά σημαντική αύξηση κατά 13% στην αντιοξειδωτική ικανότητα του πλάσματος των ασθενών που κατανάλωναν 2 ισοδύναμα σταφίδας καθημερινά για 6 μήνες. Στη συνέχεια, μελετήθηκε η επίδραση της ένταξης της Κορινθιακής σταφίδας στο καθημερινό διαιτολόγιο υγιών καπνιστών με χαμηλή υιοθέτηση του Μεσογειακού προτύπου διατροφής για διάστημα ενός μήνα σε δείκτες οξειδωτικού στρες, φλεγμονής και ενδοθηλιακής λειτουργίας. Στη μελέτη συμμετείχαν 20 άτομα στην ομάδα παρέμβασης και 12 στην ομάδα ελέγχου και παρατηρήθηκε μείωση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων της ολικής και LDL χοληστερόλης στις γυναίκες που συμμετείχαν στην ομάδα παρέμβασης. Τέλος, εξετάστηκε η επίδραση της κατανάλωσης Κορινθιακής σταφίδας στα επίπεδα ορμονών που σχετίζονται με την όρεξη και παρατηρήθηκε σημαντική μείωση των επιπέδων γκρελίνης, γαστρικού ανασταλτικού πολυπεπτιδίου και του λόγου γκρελίνης/ομπεστατίνης μεταγευματικά σε 10 υγιείς εθελοντές, υποστηρίζοντας έναν πιθανό ρυθμιστικό μηχανισμό της σταφίδας στην όρεξη και τον κορεσμό. Συμπερασματικά, η Κορινθιακή σταφίδα μπορεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός πιο υγιεινού μοντέλου διατροφής από καταναλωτές με χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών που πιθανόν βρίσκονται σε κίνδυνο να αναπτύξουν καρδιαγγειακή νόσο.