Γεννάδιος Β΄ Σχολάριος - Γεώργιος Πλήθων Γεμιστός

Abstract

The present thesis presents the philosophical and theological contradiction between Gennadios Scholarios and Georges Pletho Gemistos. The climate of unrest over the declining Byzantine Empire influenced their way of thinking in the fields of religion and political concept. Their conflict shows clearly the chasm between logic and faith and enlightens the transcendence of orthodox theological thought over any philosophical system. Besides their life and work, we also study their stand at the Council of Ferrara-Florentia, against which strived both using different criteria, a fact we analyze in our diatribe. We exhibit critiques of elder and younger scientists in reference with the scientific, social and political background of both authors. Though, we analyze their thought at the basis of orthodox dogmatic system, which is our reference point. For the first time we translate originals texts of Gennadios Scholarios, which reflect his power of thought. We claim that through our diatribe we reinforce the argument that Scholarios remained always a loyal follower of the orthodox dogma and we repeal any idea that he behaved in a ambiguous way. Finally, it becomes clear that the orthodox thought gives inspiration to every proliferous thinker and is assured that greek thought is plainly classic.

Η εργασία μας πραγματεύεται την κατ’ αντιπαράθεση παρουσίαση της φιλοσοφικής και θεολογικής συγκρότησης των δύο ανδρών, Γενναδίου Β΄ Σχολαρίου και Πλήθωνος Γεμιστού. Στην ουσία καταδεικνύεται η αναμέτρηση της λογικής με την πίστη, της νοησιαρχίας με το βίωμα και φανερώνεται η υπεροχή της ορθόδοξης θεολογικής σκέψης. Μελετάμε το βίο, το έργο και τη στάση των δύο ανδρών στη Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας και διασαφηνίζονται τα κίνητρα της ανθενωτικής στάσης, την οποία αμφότεροι επέδειξαν. Παραθέτουμε κρίσεις παλαιότερων και νεότερων μελετητών σχετικά με το φιλοσοφικό και πολιτικό τους υπόβαθρο και καταγράφουμε τις απόψεις μας βάσει της ορθοδόξου δογματικής διδασκαλίας, που είναι και το σημείο αναφοράς μας. Διερευνάται η επιρροή του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα και του Θωμά Ακινάτη στο στοχασμό των δύο ανδρών και αναλύονται συστηματικά οι απόψεις τους σε θέματα Θεολογίας, Οντολογίας, Ανθρωπολογίας, Ηθικής και Πολιτικής βάσει των πηγών. Για πρώτη φορά μεταφράζονται από το πρωτότυπο τμήματα έργου του Σχολαρίου που αφορούν την Οντολογία και την Ηθική, τα οποία καταδεικνύουν τη δύναμη της σκέψης του. Με το πόνημα αυτό θεωρούμε ότι συμβάλλουμε στην επίρρωση της θέσης περί σταθερής συμπόρευσης του Σχολαρίου με την Ορθοδοξία και εξαίρουμε το αγωνιστικό του φρόνημα. Τέλος, επιβεβαιώνεται πως η ορθόδοξη διδασκαλία εμπνέει διαχρονικά κάθε διανοητή, ακριβώς επειδή είναι κλασική.