Κόστος εμπορίου και παραγωγικότητα: η περίπτωση των χωρών του ΟΟΣΑ

Abstract

According to Anderson & Van Wincoop (2004), difficulties in measuring trade costs continue to plague international trade economists given the ‘myriad’ of policies that can affect it. Using a micro – founded gravity equation based on the framework in Novy (2012), this study investigates the impact of a serious number of factors that can affect the international trade costs for the sectors of agriculture, manufacture and the total economy, across the 34 OECD member – countries for the 2005 -2010 periods. The theoretical analysis’ results indicate the magnificent role of OECD to promote policies that facilitate the international trade process. Additionally, concerning the empirical part, is tried a holistic approach – as far as concerned the international trade costs modeling – of the determinants that affect it and the emergence of new important factors. International trade has grown enormously over the last few decades. The main reason for this increase in trade has undoubtedly been the decline in international trade costs, for example the decline in transportation costs and tariffs. Using a panel data of the latest available trade flows, across the 34 OECD member countries, this paper tries to assess and estimate the impact of trade costs on international trade for the sectors of agriculture and manufacture for the 2004 – 2014 periods. Throughout a gravity equation model, we find that - beyond the “classical” variables that affect the trade costs- maritime transport connectivity, the number of days such as the number of documents that are required for the export process are very important determinants of bilateral trade costs. Finally, this study has used a new measure of trade costs to provide some first evidence on the links between trade costs and productivity in agricultural sector. Using a panel data of readily available data, across the 34 OECD member countries, this paper tries to assess and estimate the impact of trade costs on productivity for agricultural sector for the 2005 – 2010 periods. According to the results, there is strong evidence that agricultural sector facing lower trade costs tend to be more productive, and some evidence that it experience higher productivity growth.

Σύμφωνα με τους Anderson & van Wincoop (2004), οι δυσκολίες στη μέτρηση του κόστους εμπορίου συνεχίζουν να βασανίζουν τους σχετικούς με το θέμα οικονομολόγους, δεδομένης της ύπαρξης «μυριάδων» παραγόντων οι οποίοι μπορούν να το επηρεάσουν. Χρησιμοποιώντας ένα νέο μέτρο κόστους διεθνούς εμπορίου, το οποίο παρουσιάστηκε από τον Novy (2012), η παρούσα εργασία διερευνά τον αντίκτυπο πληθώρας παραγόντων οι οποίοι δυνητικά επηρεάζουν το κόστος διεθνούς εμπορίου στον αγροτικό και βιομηχανικό τομέα καθώς επίσης και στο σύνολο της διεθνούς εμπορικής δραστηριότητας των χωρών του ΟΟΣΑ, για τα έτη 2005-2010. Τα αποτελέσματα της θεωρητικής ανάλυσης αναδεικνύουν τον εξέχοντα ρόλο του ΟΟΣΑ στην επίτευξη των σκοπών, του αναφορικά με τη διευκόλυνση των διαδικασιών διεθνούς εμπορίου. Επιπρόσθετα, στο εμπειρικό μέρος, επιχειρείται μια ολιστική προσέγγιση – όσον αφορά τη μοντελοποίηση του κόστους διεθνούς εμπορίου – των παραγόντων που επιδρούν σ’ αυτό καθώς επίσης και η ανάδειξη νέων παραγόντων. Κύρια αιτία για τη ραγδαία αύξηση του διεθνούς εμπορίου σε παγκόσμιο επίπεδο κατά τις τελευταίες δεκαετίες, θεωρείται η μείωση του κόστους εμπορίου, όπως για παράδειγμα η μείωση του κόστους μεταφοράς και των δασ¬μών. Χρησιμοποιώντας τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα διμερών εμπορικών ροών, στην παρούσα εργασία εκτιμάται η επίδραση του κόστους εμπορίου στις 34 χώρες του ΟΟΣΑ για την περίοδο 2004-2014 επί του διεθνούς εμπορίου του αγροτικού, του βιομηχανικού, του τομέα του μηχανολογικού εξοπλισμού και εξοπλισμού μεταφορών και τέλος του τομέα των χημικών. Μέσω της εκτίμησης ενός κατάλληλα εξειδικευμένου Υποδείγματος Εξίσωσης Βαρύτητας διαπιστώνεται πως πέραν των «κλασσικών» μεταβλητών που «παραδοσιακά» είθισται να συνθέτουν το κόστος εμπορίου, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν δείκτες όπως αυτοί της συνδεσιμότητας των ακτοπλοϊκών μεταφορών, του απαιτούμενου χρόνου για την υλοποίηση μιας εξαγωγής καθώς επίσης και του αριθμού των απαιτούμενων εγγράφων για τη διεξαγωγή αυτής. Τέλος, η παρούσα εργασία χρησιμοποιεί το μέτρο κόστους διεθνούς εμπορίου, το οποίο προτάθηκε από τον Novy (2012), ώστε να δώσει μια πρώτη απόδειξη της σχέσης κόστους διεθνούς εμπορίου και παραγωγικότητας στον αγροτικό τομέα χωρίς να εξετάζει μέσω ποιών μηχανισμών δημιουργείται αυτή η επίδραση. Για τη διερεύνηση της σχέσης κόστους εμπορίου και παραγωγικότητας στον αγροτικό τομέα των χωρών του ΟΟΣΑ χρησιμοποιούνται έτοιμα δεδομένα κόστους διεθνούς εμπορίου και παραγωγικότητας για τις 34 χώρες που απαρτίζουν τον οργανισμό και για τα έτη 2005 – 2010. Βάσει των αποτελεσμάτων υπάρχει ισχυρή απόδειξη πως μείωση του κόστους διεθνούς εμπορίου συνδέεται με βελτίωση της παραγωγικότητας και ταχύτερη αύξηση αυτής στον αγροτικό τομέα.