Φιλοσοφία και Ρητορική στον 15ο αιώνα: Ιωάννης Αργυρόπουλος, Ματθαίος Καμαριώτης, Γεώργιος Τραπεζούντιος

Abstract

The modern Europe was built on the foundations of classical antiquity, the study and knowledge of which was largely made possible through the contribution of Greek scholars, which despite adversity, put themselves in the effort of the spiritual culture of the enslaved population and propagation of Greek language and philosophy in the West in order to stay estate endlessly downstream. Greek scholars of Byzantium, namely the above, John Argyropoulos, Matthew Kamariotis and George of Trebizond contributed with their work the most, as the two of them leaving their areas that were under Ottoman threat and going as fugitives in the West, brought with them manuscripts of ancient Greek and Byzantine writers, and humanitarian values ​​of classical studies and Byzantine culture. The migratory stream that contributed decisively to the development of humanism in Europe and the cultural heyday of Letters and Arts, and sparked the interest of Western on ancient Greek knowledge, so many decide to learn the Greek language. And he Kamariotis gave his own spiritual struggle within the borders of the Ottoman Empire is now trying to salvage that could be it related to the written sources or to continue teaching the remaining Greeks. Amidst the tragedy of the Greeks in the West had begun to create the conditions that they took to Europe from the Middle Ages and would lead to spiritual regeneration. For this reason it is important to analyze all components made by all these changes to society. The fall of Constantinople was the catalyst that accelerated the developments in connection with the transfer of valuable Byzantine manuscripts and the development of the printing press that really sparked the rise of the letters and made accessible to all social classes.The contribution of the three affected the direction of spiritual revival that loomed due to favorable conditions at that time in the West. They introduced the Platonic dialectics in relation to the Aristotelian logic which directly affected the movement of humanism. The Church after centuries of domination of the Aristotelian philosophical model saw the decline of its influence and retreat to Platonism.In part of the Oratory their contribution and influence exerted enormous because reheated the interest of the Latins to Aristotelian rhetoric which is one main pillar of the Byzantine tradition, as is also evident from the imposition of a textbook in schools of Isouiton monks and imposed the Ermogeneio corpus which prevailed for centuries in the eastern part of the empire. Their zeal shown in extensive comments and drafted manuals to promote the rhetoric that is also closely connected with the philosophical background of the ancient Greeks passed through by then and the Byzantines.

Η νεότερη Ευρώπη οικοδομήθηκε πάνω στα θεμέλια της κλασικής αρχαιότητας, η μελέτη και γνώση της οποίας κατέστη εν πολλοίς δυνατή μέσω της συμβολής των Ελλήνων λογίων, οι οποίες παρά τις αντιξοότητες, έθεσαν τον εαυτό τους στην προσπάθεια της πνευματικής καλλιέργειας του υπόδουλου πληθυσμού και στη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και φιλοσοφίας στη Δύση με σκοπό να μείνει κτήμα ες αεί στους μεταγενέστερους. Οι Έλληνες λόγιοι του Βυζαντίου, και συγκεκριμένα οι προαναφερθέντες, Ιωάννης Αργυρόπουλος, Ματθαίος Καμαριώτης και Γεώργιος Τραπεζούντιος συνέβαλαν με το έργο τους τα μέγιστα, καθώς οι δύο εξ αυτών εγκαταλείποντας της περιοχές τους, που βρίσκονταν υπό οθωμανική απειλή και πηγαίνοντας ως φυγάδες στη Δύση, μετέφεραν μαζί τους χειρόγραφα αρχαίων Ελλήνων και βυζαντινών συγγραφέων, καθώς και τις ανθρωπιστικές αξίες των κλασικών γραμμάτων και του βυζαντινού πολιτισμού. Το μεταναστευτικό αυτό ρεύμα συνέβαλε αποφασιστικά στην ανάπτυξη του Ουμανισμου στην Ευρώπη και στην πολιτιστική ακμή των Γραμμάτων και των Τεχνών, καθώς πυροδότησε το ενδιαφέρον των Δυτικών για την αρχαία ελληνική γνώση, με αποτέλεσμα πολλοί να αποφασίζουν να διδαχθούν την ελληνική γλώσσα. Ο δε Καμαριωτης έδωσε τον δικό του πνευματικό αγώνα εντός των συνόρων της Οθωμανικης πλέον αυτοκρατορίας προσπαθώντας να περισώσει ότι ήταν δυνατόν είτε αυτό αφορούσε τις έγγραφες πηγές είτε να συνεχίσει με τη διδασκαλία στους εναπομείναντες Ελληνες. Εν μέσω της τραγωδίας του Ελληνισμού στη Δύση είχαν αρχίσει να δημιουργούνται οι συνθήκες που θα έβγαζαν την Ευρώπη από το Μεσαίωνα και θα την οδηγούσαν στην πνευματική Αναγέννηση. Για τον λόγο αυτό είναι σημαντική η εξέταση του συνόλου των δομικών στοιχείων που επέφεραν όλες αυτές τις αλλαγές στην κοινωνία. Η πτώση της Κωνσταντινούπολης υπήρξε ο καταλύτης που επιτάχυνε τις εξελίξεις σε συνδυασμό με την μεταφορά των πολύτιμων Βυζαντινών χειρογράφων και την ανάπτυξη της τυπογραφίας που πυροδότησε πραγματικά την άνοδο των γραμμάτων και τα κατέστησε προσβάσιμα σε όλες τις κοινωνικές τάξεις.Η συνεισφορά των τριών επηρέασε την κατεύθυνση της πνευματικής αναγέννησης που διαφαινόταν λόγω των ευνοϊκών συνθηκών την εποχή εκείνη στη Δυση. Εισήγαγαν την Πλατωνικη Διαλεκτική σε σχέση με την Αριστοτέλεια Λογική γεγονός που επηρέασε άμεσα το κίνημα του ουμανισμού. Η Εκκλησία μετά από αιώνες κυριαρχίας του Αριστοτελικού φιλοσοφικού προτύπου είδε την μείωση της επιρροής της και την υποχώρηση προς τον τον Πλατωνισμο. Στο σκέλος της Ρητορικής η συνεισφορά τους και η επιρροή που άσκησαν είναι τεράστια διότι αναθέρμαναν το ενδιαφέρον των Λατίνων για την Αριστοτέλεια ρητορική η οποία αποτελεί τον ένα βασικό πυλώνα της Βυζαντινής παράδοσης, γεγονός που φάνηκε και από την επιβολή της ως διδακτικό βιβλίο στα σχολεία των Ισουητών μοναχών και επέβαλαν το Ερμογένειο corpus το οποίο κυριαρχούσε για αιώνες στο Ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας. Ο ζήλος τους φαίνεται στα εκτενή σχόλια και στα εγχειρίδια που συνέταξαν προκειμένου να προωθήσουν την ρητορική τέχνη η οποία είναι άλλωστε άρρηκτα συνδεδεμένη με το φιλοσοφικό υπόβαθρο των αρχαίων Ελλήνων που πέρασε διά μέσω της ύστερα και στους Βυζαντινούς.